Аналитика
Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) упати остро предупредување: сегашниот пораст на инвестициите во вештачка интелигенција (ВИ) носи ризик од создавање шпекулативен меур – потсетува на лудилото на дот-ком од крајот на 1990-тите – што би можел, доколку нагло се дефлира, да ги вознемири финансиските пазари и да влијае на глобалната економска стабилност.
Во текот на средбите помеѓу ММФ и Светска банка, кои секоја есен се одржуваат во Вашингтон, раководството на Фондот предупреди за проценките во секторите за вештачка интелигенција и технологија, повикувајќи ги креаторите на политики и пазарите да се подготват за потенцијални турбуленции.
Пјер-Оливие Гуринчас, главен економист на ММФ, предупреди дека бумот на инвестиции во вештачка интелигенција може да биде проследен со „пад во стилот на дот-ком“. Сепак, тој забележа дека ризикот од колапс што се шири низ целиот финансиски систем е релативно ограничен – бидејќи голем дел од денешните технолошки инвестиции го водат фирми богати со готовина, а не долгови.
ММФ смета дека е малку веројатно дека острата ревалоризација на акциите на вештачката интелигенција би предизвикала целосна банкарска криза – за разлика од некои меурчиња на средства од минатото.
Сепак, Фондот укажа на значајни ранливости скриени под мирот на пазарот – особено преценување на технолошките фирми со мега капитализација, концентриран ризик во небанкарските финансиски институции и кревки пазари на обврзници.
Кристалина Георгиева, генерален директор на ММФ, исто така изрази загриженост дека на повеќето земји им недостасуваат регулаторни, етички и институционални рамки неопходни за одговорно водење на растот на вештачката интелигенција – недостаток што може да ги влоши финансиските, како и социјалните нееднаквости.
„Врзете се: неизвесноста е новата нормалност и е тука за да остане“ им порача таа на инвеститорите пред неколку дена. Георгиева рече дека иако се предвидува светската економија да забави „само малку“ оваа и следната година, постојат „загрижувачки знаци“ дека пазарните шокови наскоро би можеле целосно да ја тестираат глобалната отпорност.
Според зборовите на Георгиева, „неизвесноста е новата нормалност“ – и тоа се однесува не само на трговските конфликти или геополитичките шокови, туку и на прашањето дали сегашниот ентузијазам на инвеститорите околу вештачката интелигенција е одржлив или преголем.
Ставот на ММФ во врска со бранот на вештачка интелигенција е нијансиран. Од една страна, инвестициите во вештачка интелигенција продолжуваат да го поткрепуваат растот и да ја зајакнуваат довербата на клучните пазари. Од друга страна, Фондот гледа предупредувачки знаци дека тековните проценки може да бидат премногу агресивни – особено со оглед на тоа колку концентрирани се приносите и колку е тенка врската помеѓу возбудата и реализираното производство.
Според ММФ, острата корекција веројатно би предизвикала загуби кај акционерите и би се одразила на пазарите на ризични средства, но не се очекува веднаш да се претвори во системска банкарска криза – освен ако не се совпадне со други шокови (трговски нарушувања, геополитички тензии, стрес од долгови).
Сепак, како што побара Георгиева, светската економија не треба да биде зашеметена од појавата на смиреност: „Врзете се“ не е лесно дадено предупредување, рече таа.
Најновата прогноза на ММФ предвидува глобален раст од 3,2 проценти во 2025 година и 3,1 процент во 2026 година, сили што вклучуваат инвестиции предводени од вештачка интелигенција, поповолна динамика на трговијата во САД и донекаде полесни глобални финансиски услови.
ММФ предупредува дека пазарите станале премногу самодоволни: добивките се силно концентрирани во мал број технолошки гиганти (т.н. „ Седумте величествени“), а неуспехот на тие имиња да ги исполнат очекувањата би можел да поттикне пошироко преценување на средствата.
(Фото: Aljazeera)
