Аналитика
Во центарот на Софија вчера се одржаа масовни протести на централниот плоштад пред зградата на Народното собрание, кои, според организаторите на митингот собраа над 50.000 луѓе, објави бугарската новинска агенција БТА. Тие скандираа „Оставка!“ и пееја и танцуваа додека мавтаа со бугарските знамиња и знамињата на Европската Унија.
БУГАРИТЕ НЕ ПРИФАЌААТ ПОВИСОКИ ДАНОЦИ
Демонстрантите ги проектираа зборовите „Оставка“ и „Мафија“ на владините згради околу плоштадот и држеа два големи транспаренти на кои пишуваше: „Генерацијата Z доаѓа“ и „Млада Бугарија без мафијата“.
Непосредниот повод е нацрт-државниот буџет за 2026 година, кој владата го претстави како чекор кон долго одложуваниот пристап во еврозоната. Наместо тоа, тој предизвика широко распространет гнев поради планираните зголемувања на даноците и пошироки фрустрации од политичкиот естаблишмент.
Предложениот буџет вклучува зголемување на придонесите за социјално осигурување, удвојување на данокот на дивиденди и дополнителни фискални мерки за кои критичарите велат дека ќе ги притиснат обичните граѓани, малите бизниси и самовработените. Многу економски аналитичари тврдат дека новиот даночен товар ризикува да ги намали инвестициите и дополнително да го ослаби животниот стандард во една од најсиромашните земји-членки на ЕУ. Како што се појавија деталите за предлогот, гневот брзо се излеа на улиците.
Критичарите велат дека буџетот – прв што ќе биде изготвен во евра пред планираното усвојување на еврото во земјата – ќе го оптовари животниот стандард, ќе ги попречи инвестициите и непропорционално ќе им наштети на обичните граѓани и малите бизниси.
Демонстрантите сакаат владата да се држи до своето ветување за повлекување на буџетот за 2026 година, во кој се предлагаа повисоки даноци на дивиденди и зголемување на придонесите за социјално осигурување.
Тие се исто така лути поради корупцијата во јавниот сектор и бараат оставка од малцинската коалициска влада на Росен Жељазков.
Првиот голем протест избувна пред Националното собрание, каде што илјадници се собраа за да побараат повлекување на нацрт-буџетот. За неколку дена, демонстрациите се проширија низ целата земја, кулминирајќи со масовни собири во Софија, Пловдив, Варна и Бургас.
Но, додека главниот протест во центарот на Софија беше мирен, според извештаите на локалните медиуми, по неговото завршување некои од демонстрантите се судриле со полицијата, фрлајќи камења, шишиња и петарди. Тие, исто така, запалиле контејнери за ѓубре и уништија полициско комбе, јави агенцијата БТА, во обид да го вандализираат седиштето на владејачката партија и уште една партија што ја поддржува владата.
Полицијата возвратила со бибер спреј, а најмалку 10 лица беа уапсени, а двајца полицајци беа повредени, соопшти агенцијата.
ГЕНЕРАЦИЈАТА Z ПРОТИВ КОРУПЦИЈАТА
Собирите привлекоа широк спектар на општеството: поддржувачи на опозицијата, членови на синдикатите, претприемачи, наставници, ИТ специјалисти и работници во јавниот сектор. Нивните поплаки се разликуваат, но заедничката нишка е чувството дека политичката класа останува одвоена од секојдневните реалности на обичните луѓе.
Меѓу многуте транспаренти во Софија, еден се издвојуваше: „Генерацијата Z доаѓа!“. Пораката доловува подлабока промена во политичкото расположение на Бугарија. Младите луѓе, кои долго време се сметаа за неангажирани или апатични, станаа многу видливи во овој последен бран протести. За многумина, слоганот служи како предупредување до вкоренетите политички елити во земјата. Тој сигнализира дека најмладата генерација гласачи – онаа обликувана од економска несигурност, чести политички кризи и дигитален поглед на светот – повеќе не е подготвена да молчи.
Фразата, исто така, одразува генерациска фрустрација што се создава со години. Бугарската генерација Z, порасната во држава каде се повторувале корупциски скандали, со институционална нестабилност и најдраматичен демографски пад на ЕУ. Нивното учество во протестите претставува симболичен прекин со минатото: декларација дека следната генерација има намера да влијае на насоката на државата, наместо пасивно да ги наследува нејзините проблеми.
Демографски, нивното појавување е значајно, коментираат домашните политички аналитичари. Скандирањата што одекнуваат низ улиците на Софија „Генерацијата Z доаѓа“ сугерираат дека помладата популација во државата има намера да играат многу поголема улога во обликувањето на она што следува.
Бугарија, со население од 6,4 милиони луѓе, се смета за една од најкорумпираните земји во Европската Унија. Од 27-те земји-членки на ЕУ, само Унгарија е оценета како покорумпирана според Индексот за перцепција на корупцијата на Транспаренси Интернешнл.
(Фото: Wikipedia)
