Аналитика
Во македонскиот парламент научила да се бори за сопствените верувања. Позицијата портпарол ѝ овозможува тие верувања да бидат слушнати. Таа рамнотежа ме дефинира, вели Марија Митева, која во овој период редовно ја информира јавноста за тоа што се работи и какви одлуки се донеле во Владата. Политиката е нејзина определба, поле на кое младешката посветеност ја трансформира во доживотна одговорност.
Порталот Пари разговараше со успешни и професионално реализирани жени и со серија интервјуа го одбележува 8 Март ‒ Меѓународниот ден на жената.
Пари: Која е мотивацијата млада девојка да влезе во партија и потоа да созрева како жена во политичкиот живот и на политичката сцена?
Митева: Влегувањето во политиката како млада девојка за мене беше поттикнато од длабокото чувство за правда, одговорност и желбата да се променат работите на подобро. Не се работи само за амбиција, туку за одговор на повикот да се служи на државата. Кога првпат зачекорив во ВМРО-ДПМНЕ, не само што влегував во политичка партија, туку станував и дел од визијата и идеологијата којашто ја носи тежината на историјата, вредностите и должноста да се штитат интересите на народот.
За мене, растењето во овој политички простор значеше созревање заедно со предизвиците и лекциите што доаѓаат со одговорноста. На политиката често се гледа како на бојно поле, но за оние што навистина веруваат во својата мисија, таа е место на издржливост, принципи и убедување. ВМРО-ДПМНЕ ја одразува намерата да го продолжам наследството на политичката идеологија на моето семејство, да ги почитувам своите корени, но и храбро да гледам кон иднината. Ги поддржува принципите на напорна работа, заслуги и идеја дека лидерството е да служиш, а не да владееш. Како жена во политиката, мојата улога не е само да учествувам, туку да ги кршам бариерите додека останувам вкоренета во вредностите коишто никогаш не треба да се компромитираат. Созревањето, пак, на политичката сцена значи да се научи дека лидерството не е за моќ, туку за доверба. И, што е најважно, се работи за докажување дека идеалите не се само зборови, туку дела. Мојот политички ангажман ми докажа дека младешката посветеност може да се трансформира во доживотна одговорност. Таа трансформација ја прави разликата меѓу едноставното учество во политиката и вистинското обликување на иднината.
Пари: Бевте пратеничка, а сега сте гласноговорник на Владата, откако претходно бевте портпарол на ВМРО-ДПМНЕ. Во која улога се чувствувате попријатно, односно која од двете функции Ви дава поголема можност да бидете своја?
Митева: Секоја улога има своја тежина и предизвици, но и двете ми дадоа нешто непроценливо ‒ можност да служам. Да се биде пратеник значеше да се биде гласот на народот, да се обликуваат законите и да се стои цврсто во дебатите што го дефинираат патот на земјата. Тоа беше простор каде што принципите треба да се бранат, честопати наспроти спротивставувањето, а таквата одговорност ве држи фокусирани во секое време.
Од друга страна, да се биде владин портпарол носи поинаков интензитет. Сега, јас не сум само учесник во политичкиот дискурс ‒ одговорна сум да ја соопштам работата, одлуките и визијата на Владата со јасност, транспарентност и одговорност. Таа улога бара прецизност, стратегија и способност да се движите низ сложените наративи, истовремено грижејќи се граѓаните да ја слушнат вистината.
Што се однесува до тоа каде се чувствувам „своја“ ‒ секој предизвик вреден за преземање бара труд, издржливост и способност да се остане цврст под притисок. Но, во двете улоги, тоа што остана константно е моето верување во мисијата: да се изгради Македонија којашто ќе биде силна, праведна и ќе гледа напред. Ако парламентот беше местото каде што научив да се борам за моите верувања, портпарол е местото каде што обезбедувам тие верувања да бидат слушнати. И таа рамнотежа навистина ме дефинира.
Пари: Ве притиска ли товарот (и како го носите) на јавниот живот? Отстрана изгледа дека не е едноставно да се одржи спокојот во крајно исполаризирано и исполитизирано општество, во кое се вкоренија навредите и говорот на омраза.
Митева: Јавниот живот носи тежина, но не би го нарекла товар. Тоа е одговорност којашто доброволно ја преземате затоа што верувате во нешто поголемо од себе. Има моменти кога притисокот е силен, кога критиките се неправедни и кога ја чувствувате тежината на секој збор што го кажувате. Но, научив дека во политиката, како и во животот, не можете да ја контролирате вревата ‒ можете само да контролирате како реагирате на неа.
Што се однесува до поларизацијата и острата реторика што ја гледаме денес, нема да негирам дека не ме засега. Никој не е имун на негативност, но одбивам да дозволам тоа да го диктира мојот пристап. Верувам дека лидерството не е одговор на омразата со поголема омраза, се работи за поставување поинаков тон, покажувајќи дека силата не е во најгласниот, туку во најконзистентниот глас.
Одржувањето на мирот не е лесно, но го постигнувам со тоа што останувам верна на тоа што сум. Мудро ги избирам моите битки, се фокусирам на тоа што е навистина важно и се потсетувам себеси дека политиката не е за лични напади ‒ туку за вистинска промена. И тоа секогаш вреди.
Пари: Колку професионалната определба се рефлектира врз Вашата приватност, бара ли големи отстапки и пожртвуваност?
Митева: Политиката е начин на живеење. Не се вклопува уредно во работното време и, секако, не завршува кога ќе излезете од канцеларијата. Решеноста добро да ја завршите оваа работа неизбежно се прелева и во приватниот живот. Размислувате за обврски дури и кога сте дома, одговарате на повици кога треба да одмарате, а понекогаш и пропуштате лични моменти затоа што ве повикува должноста. Дали тоа бара жртва? Апсолутно. Но, тоа не го гледам како загуба, туку како избор. Го избирам овој пат затоа што верувам во него, бидејќи знам дека јавниот сервис е значаен само ако му дадете целосна посветеност. Во исто време, научив дека рамнотежата не значи дали совршено го делите времето меѓу работата и личниот живот, туку како да бидете присутни таму каде што сте. Кога сум со моите најблиски, внимавам тие моменти да се бројат. Тоа ме држи приземјена.
На крајот, најголемиот предизвик не се само жртвите што ги правам, туку да сум сигурна дека во тој процес нема да се изгубам себеси. И за мене, да останам верна на тоа што сум ‒ и професионално и лично ‒ е најважната заложба.
Пари: Дали во градењето на политичката кариера следите некој пример на жена од светската политика?
Митева: Длабоко ги почитувам и им се восхитувам на многу жени коишто оставиле свој белег на светската политика, не затоа што тргнале по однапред дефиниран пат, туку затоа што го изоделе својот. Секоја ера имала свои силни примери ‒ жени што стоеле цврсто кога било полесно да се повлечат, кои зборувале кога сите очекувале молк. Но, јас не верувам во имитација. Секоја жена што станала дел од политиката пред мене, придонела тоа да биде повозможно за нас. За тоа јас сум благодарна. Мојата цел не е да се вклопам во постоечка форма, туку да го обликувам моето влијание, да донесам нешто различно, нешто уникатно, нешто мое.
Ако имам една лекција којашто би сакала да ја споделам, тоа е дека силата е во автентичноста. Вистинското влијание се промените што ги оставам зад себе. И тоа е вид наследство кон кое се стремам.
Пари: Имаат ли жените простор за поголемо влијание во македонскиот политички живот?
Митева: Жените во македонската политика имаат влијание, но вистинското прашање е ‒ дали имаат доволно влијание? Просторот постои, но тој често е обликуван од предизвици коишто бараат двојно вложен напор за да се сфати сериозно, да се слуша без прекин и да се препознае компетентноста, а не симболичното претставување. Сепак, не верувам во чекање да се даде простор. Жените коишто денес влегуваат во политиката не се само учесници, тие се носители на одлуки, стратези и лидери коишто докажуваат дека политиката не е, и никогаш не треба да биде, еднодимензионална сфера.
Напредокот се случува, но мора да се забрза. Предизвикот не е само да има повеќе жени во политиката, туку да се осигура дека нивните гласови имаат вистинска тежина. Влијанието не се мери само со бројки. И мојата цел, како и на многу жени во политиката, не е само да бидам присутна во просторијата, туку да се погрижам просторијата да се промени поради идеите што ги носам.
Пари: Дали нивната сѐ уште недоволна застапеност повеќе е одраз на, условно речено, машките бариери, или на ограничувањата коишто произлегуваат од средината и предрасудите?
Митева: Стапката на застапеност на жените во македонската политика е недоволна. Од една страна, секако, има бариери што се длабоко вкоренети во традиционално доминантниот машки политички пејзаж. Овие бариери, без разлика дали се во форма на вкоренети стереотипи, ограничени можности или системски предрасуди, продолжуваат да им отежнуваат на жените да се пробијат и да го бараат својот вистински простор на масата за одлучување. Од друга страна, животната средина и преовладувачките предрасуди играат исто така значајна улога. Често, од жените се очекува да се усогласат со застарените очекувања за лидерството ‒ очекувања коишто не се усогласуваат со модерниот пристап што многу жени го носат во политиката. Овие предрасуди, без разлика дали се отворени или суптилни, може да обесхрабрат многу жени да се занимаваат или да продолжат со политичка кариера, не затоа што им недостигаат способности, туку затоа што општеството сè уште целосно не ја прифатило идејата жените да водат на највисоките нивоа.
Верувам дека клучот за надминување на овие ограничувања лежи во колективниот напор ‒ рушење и на институционалните бариери и на општествените предрасуди. Не се работи само за зголемување на бројките, туку за поттикнување на култура којашто ја вреднува различноста во лидерството и признава дека вистинскиот напредок е можен само кога ќе се слушнат сите гласови.
Пари: Кое е Вашето размислување – би била ли Македонија подобро место за живеење ако на клучните позиции има поголем број жени?
Митева: Моето лично мото е дека треба да дојде време кога веќе не се фокусираме на тоа дали некој е маж или жена, туку едноставно на тоа дали е лидер. Лидерството треба да се дефинира со акции, визија и интегритет.
Сепак, јас верувам дека ако има повеќе жени на клучните позиции во Македонија, земјата ќе има корист од различните пристапи кон управувањето. Жените често носат рамнотежа на емпатија, соработка и стратешко размислување, што може да доведе до политики коишто подобро ги задоволуваат потребите на сите граѓани. Лидерството во оваа смисла е поврзано со квалитетите што некој ги носи на маса ‒ квалитети како што се издржливост, иновативност и способност за слушање.
Иднината на Македонија е да ги урива бариерите и да создаде средина каде што секој има еднаква можност да води и да има трајно влијание. Мојата идеја не е само за повеќе жени на власт, туку за создавање култура којашто ја вреднува соработката и долгорочното размислување, квалитети коишто се демонстрирани одново и одново од страна на жените ширум светот.
Пари: Сите ја познаваат работната верзија на Марија Митева, но каква е приватната слика?
Митева: Често избегнувам да разговарам за мојот приватен живот бидејќи верувам дека мислењата треба да останат фокусирани на работата што ја работам, а не на лични работи како за другите јавни личности. Но, има многу повеќе од таа работна верзија. Пред екраните луѓето ја гледаат мојата сериозност, па и острина. Мислам дека поради тоа често ме доживуваат како интровертна личност. Но, во реалноста, јас сум сосем спротивна. Имам страна од карактерот којашто е жива и полна со енергија. Таква е природата на мојата работа ‒ да бидам директна и фокусирана ‒ но надвор од работата, јас сум ведар лик, кој ужива во малите моменти, без разлика дали тоа е со семејството, пријателите, па дури и само со добра музика и храна.
Маја Анастасова
Лектор: Христина Ангелеска-Мијоска
