„Солидарецот“ во Собрание: Стапка од 30 проценти, рок за плаќање 30 октомври, казни за неплаќачите

Стапката на данокот за солидарност изнесува 30 проценти, а за државната каса треба да обезбеди прилив од 4,7 милијарди денари, односно 76 милиони евра. Даночниот обврзник е должен да ја утврди даночната основа врз основа на образецот „ДБ-ДС – Даночен биланс за оданочување со данок за солидарност“ и да се достави до Управата за јавни приходи најдоцна до 25 септември 2023 година. Сумата по оваа основа, компаниите ќе треба да ја уплатат во рок од еден месец по овој датум, односно до 25 октомври годинава. Сето ова е наведено во законскиот текст за данокот на солидарност, кој не само што се врати во Собранието, туку и доби поддршка за да се  донесе по скратена постапка – 62 гласа „за“, еден воздржан и ниту еден против.

За обврзниците кои ги опфаќа овој данок, а кои нема да платат предвидени се казни. Како што е наведено – во случај да не се поднесе образецот за пресметување на солидарниот данок во УЈП и не се плати во прдвидениот рок, „глоба во износ од 1.800 до 6.000 евра во денарска противвредност“ му следува на среден трговец, а од 3.000 до 10.000 евра на голем трговец. А, одговорните лица ќе бидат казнети со  глоба од 150 до 500 евра за среден трговец и од 200 до 500 евра за голем трговец.

Доколку, пак, даночниот обврзник биде откриен во обид за измама, и се утврди дека податоците се неточни и се намалува даночната основа врз која се пресметува солидарниот данок, тогаш казните се од 3.600 до 12.000 евра за среден трговец и од 6.000 до 20.000 евра за голем трговец. Додека за одговорните лица се наменети износи од 300 до 1.000, односно од 400 до 1.000 евра.

Предлог законот предвидува воведување на овој данок како еднократна, вонредна и привремена јавна давачка.

Обврзник за плаќање е обврзникот на данокот на добивка согласно Законот за данокот на добивка, кој во 2022 година остварил вкупен приход поголем од 615.000.000 денари.

„Даночната основа за пресметување на данокот за солидарност претставува позитивната разлика помеѓу износот на даночната основа по намалување утврден во даночниот биланс за оданочување на добивката на АОП 49 за 2022 година или просечниот износ на даночната основа по намалување за 2021 и 2022 година и просечниот износ на даночна основа по намалување утврден во даночните биланси за оданочување на добивка за претходните периоди зголемен за 20%. Во случај на статусни промени се предвидува повисок процент на зголемување на просечниот износ на даночната основа за претходните даночни периоди, односно 30%“, се наведува во текстот на предложениот закон.

Исто така, наведено е:

„Спроведувањето на Предлогот на закон за данок за солидарност ќе предизвика позитивни фискални импликации врз Буџетот на Република Северна Македонија во износ од околу 4,7 милијарди денари“.

Потребата се образложува со тоа што во услови на криза, дисторзијата на пазарот е неминовна. „Од една страна се социјално загрозените категории на граѓани кои тешко ја поднесуваат ценовната и енергетската криза, а од друга страна се определен број на компании кои како резултат на таа криза остварија значително зголемени приходи“. Па согласно европската Регулатива, а со цел да се изврши „корекција на пазарната дисторзија и да се обезбеди редистрибуција на товарот на негативните последици од кризата, повеќе земји од светот воведоа или најавија дека ќе воведат т.н. данок на екстра профит (Хрватска, Бугарија, Грција, Унгарија, Велика Британија, Италија, Шпанија, Германија).

Преку плаќањето на овој вид на данок компаниите кои во услови на криза оствариле вишок профит, пропорционално ќе придонесат за ублажување на последиците од кризата“, наведено е во текстот на предложениот данок за солидарност.