Аналитика
Ситните стаклени зрна расфрлани низ површината на Месечината содржат потенцијално милијарди тони вода што би можеле да ја извлечат и искористат астронаутите во идните мисии на Месечината, велат истражувачите.
Откритието се смета дека е едно од најважните откритија досега за вселенските агенции кои се насочија кон изградба на бази на Месечината, бидејќи тоа значи дека може да има многу достапен извор не само на вода, туку и на водород и кислород.
„Ова е едно од највозбудливите откритија што ги направивме“, рече Махеш Ананд, професор по планетарна наука и истражување на Отворениот универзитет. „Со ова откритие, потенцијалот за истражување на Месечината на одржлив начин е поголем отколку што бил досега“.
Повеќе од половина век откако луѓето последен пат оделе на Месечината, НАСА и другите вселенски агенции се подготвуваат за враќање. Мисијата Артемис на НАСА има за цел да ја стави првата жена и првата личност во боја на Месечината, додека Европската вселенска агенција има планови за село на Месечината. И двајцата очекуваат да користат материјали од Месечината за да ги одржат своите бази надвор од светот.
Ананд и тим кинески научници анализираа фини стаклени зрна од примероци од лунарната почва вратени на Земјата во декември 2020 година од кинеската мисија Chang’e-5. Мониста, чија големина е помала од еден милиметар, се формираат кога метеороидите удираат во Месечината и испраќаат дождови од стопени капки. Тие потоа се зацврстуваат и се мешаат во месечевата прашина.
Тестовите на стаклените честички открија дека заедно тие содржат значителни количества вода, што изнесува помеѓу 300 и 270 милијарди тони низ целата површина на Месечината.
„Ова ќе отвори нови патишта за кои многумина од нас размислуваа“, рече Ананд. „Ако можете да ја извлечете водата и да ја концентрирате во значителни количини, зависи од вас како ќе ја искористите“.
Од претходните мисии се појавија навестувања дека месечината можеби не е целосно суво пустелија. Во 1990-тите, орбитерот Clementine на НАСА најде докази за замрзната вода во длабоки, стрмни кратери во близина на половите на Месечината. Во 2009 година, индиското вселенско летало Чандрајаан-1 забележа нешто што изгледаше како тенок слој вода врзан во површинскиот слој на месечевата прашина.
Најновото истражување, објавено во Nature Geoscience, укажува на фините стаклени зрна како извор на таа површинска вода. За разлика од замрзнатата вода која демне во трајно засенчени кратери, тоа би требало да биде многу полесно да се извлече од луѓето или роботите кои работат на Месечината. „Не е дека можете да го протресете материјалот и водата ќе почне да капе, но има докази дека кога температурата на овој материјал ќе надмине 100 Целзиусови степени, тој ќе почне да излегува и може да се собира“, рече Ананд.
Изгледа дека водата се формира кога честичките со висока енергија што течат од сонцето, таканаречениот сончев ветер, удираат во стопените капки. Сончевиот ветер содржи водородни јадра, кои се комбинираат со кислородот во капките и произведуваат вода или хидроксилни јони. Водата потоа се заглавува во зрната, но може да се ослободи со загревање на материјалот.
Понатамошните тестови на материјалот покажаа дека водата дифузира во и надвор од зрната во временска рамка од неколку години, потврдувајќи активен циклус на вода на Месечината.
Според професорот Сен Ху, постар коавтор на студијата во Кинеската академија на науките во Пекинг, таквите очила за удар може да складираат и испуштаат вода на други безвоздушни карпи во Сончевиот систем.
„Оваа работа додава на растечкиот консензус дека Месечината е побогата со вода отколку што се мислеше“, рече Иан Крафорд, професор по планетарна наука и астробиологија на Биркбек, Универзитетот во Лондон. „Овој дополнителен резервоар на лунарна вода може да се покаже како корисен ресурс во областите што се оддалечени од претпоставените поларни ледени наслаги, но не треба да ја преценуваме количината на присутна вода, која е најмногу 130 ml на кубен метар лунарна почва. ”
