Аналитика
Додека администрацијата на Трамп јавно ги објавува своите планови за ставање крај на руската војна против Украина, таа исто така ја притиска Украина за договори во замена за поголема помош.
САД истовремено побара да добие ексклузивно право да ископуваат критични минерали, вклучувајќи метали од ретки земји, кои се користат во различни производи, вклучувајќи лаптопи, батерии за електрични возила и лекови за лекување на рак.
Администрацијата на Трамп ѝ предложи на Украина на Соединетите држави да им се додели 50% сопственост на минералите со ретки земји во земјата и сигнализираше отвореност за распоредување на американски војници таму за да ги чуваат доколку има договор со Русија за ставање крај на војната, според четворица американски официјални претставници.
Наместо да плаќа за минералите, договорот за сопственост ќе биде начин Украина да им ги надомести на САД милијардите долари оружје и да ја поддржи што му е дадено на Киев од почетокот на војната во февруари 2022 година, рекоа двајца од официјалните лица.
Кина поседува една третина од светските резерви на ретки метали, според Геолошкиот институт на Соединетите Американски Држави, и е убедливо најголем светски производител. Украина има некои од поголемите наоѓалишта на ретки земји и критични минерали во Европа. Поради ова, САД се исклучително заинтересирани да најдат нови извори на овие рудни богатства, за да ја намалат својата зависност од конкурентот, Кина.
Сепак, украинскиот претседател Володимир Зеленски вели дека им наредил на своите министри да не го потпишуваат предложениот договор за да им се овозможи на Соединетите држави пристап до минералите со ретки земји во Украина, бидејќи документот бил премногу фокусиран на интересите на САД.
Предлогот, кој беше клучен дел од разговорите на Зеленски со американскиот потпретседател Џеј Ди Венс на маргините на Минхенската безбедносна конференција во петокот, не понуди никакви конкретни безбедносни гаранции за возврат, според еден сегашен и еден поранешен висок украински функционер запознаени со разговорите.
Одлуката на Зеленски да не го прифати предлогот, барем засега,го налути Вашингтон, а висок функционер во Белата куќа ја опиша како „краткогледна“. „Не им дозволив на министрите да потпишат релевантен договор бидејќи според мене тој не е подготвен да не заштити нас, нашиот интерес“, изјави Зеленски за Асошиетед прес во саботата во Минхен.
Предлогот се фокусираше на тоа како САД би можеле да ги користат минералите од ретки земји во Киев „како компензација“ за поддршката што веќе и е дадена на Украина од администрацијата на Бајден и како плаќање за идна помош, рекоа сегашните и поранешните високи украински функционери, зборувајќи анонимно за да можат слободно да зборуваат.
Администрацијата на Трамп посочи дека е заинтересирана за пристап до ретките минерали за да се намали зависноста од Кина. „За мене е многу важна врската помеѓу некакви безбедносни гаранции и некаква инвестиција“, изјави украинскиот претседател за АП.
Зеленски не навлезе во детали за тоа зошто им наложил на своите службеници да не го потпишуваат документот, кој во средата им беше даден на украинските власти од американскиот министер за финансии Скот Басент при посетата на Киев.
Портпаролот на Советот за национална безбедност на Белата куќа, Брајан Хјуз не ја потврди експлицитно понудата, но во изјавата рече дека „претседателот Зеленски е кратковид во врска со одличната можност што администрацијата на Трамп и ја претстави на Украина“.
Администрацијата на Трамп се измори од испраќање дополнителна американска помош за Украина и Хјуз рече дека договорот за минерали ќе им овозможи на американските даночни обврзници да ги „повратат“ парите испратени во Киев, а истовремено да ја зголеми економијата на Украина.
Хјуз додаде дека Белата куќа верува дека „обврзувачките економски врски со Соединетите држави ќе бидат најдобрата гаранција против идната агресија и составен дел на траен мир“. Тој додаде: „САД го признаваат ова, Русите го признаваат ова, а Украинците мора да го признаат тоа“.
Американските власти во разговорите со нивните украински колеги во Минхен беа комерцијално настроени и главно концентрирани на спецификите за истражување на минералите и како да се формира можно партнерство за да се направи тоа со Украина, рече високиот функционер.
Потенцијалната вредност на депозитите во Украина сè уште не е разговарано, со многу неистражени или блиску до линијата на фронтот.
Предлогот на САД очигледно не земал предвид како ќе бидат обезбедени депозитите во случај на продолжување на руската агресија. Официјалниот претставник сугерираше дека САД немаат „подготвени одговори“ на тоа прашање и дека еден од нивните чекори од дискусиите во Минхен ќе биде како да се обезбеди каква било операција за екстракција на минерали во Украина која вклучува луѓе и инфраструктура.
Секој договор мора да биде во согласност со украинскиот закон и прифатлив за украинскиот народ, рече високиот украински функционер.
„Подземјето им припаѓа на Украинците според уставот“, изјави претходно за АП Ксенија Оринчак, основач на Националната асоцијација на рударска индустрија на Украина, сугерирајќи дека за договорот ќе биде потребна поддршка од народот.
Зеленски и Венс не разговараа за деталите од документот на САД за време на нивната средба во петокот на конференцијата во Минхен, рече високиот функционер. Тој состанок беше „многу добар“ и „суштински“, при што Венс јасно стави до знаење дека неговата и главната цел на Трамп е да се постигне траен, траен мир, рече високиот функционер.
(Фото: Ројтерс)
