Аналитика
Соединетите Американски држави моментално се соочуваат со голем недостиг на јајца, предизвикан првенствено од појавата на птичји грип, но и со прекини во синџирите на снабдување.
Широко распространетата епидемија резултираше со уништување на милиони кокошки кои несат јајца, што значително ја намали понудата и доведе до нагло зголемување на цените. Некои експерти велат дека потрошувачите придонесуваат за недостиг на јајца со панично купување, слично како што се случи со тоалетната хартија за време на пандемијата Ковид-19.
Во јануари 2025 година, цените на јајцата се зголемија за 15,2% во споредба со претходниот месец, што го означи најзначајниот месечен пораст од јуни 2015 година. Во текот на изминатата година, цените вртоглаво пораснаа за 53%. Во меѓувреме, податоците за индексот на потрошувачки цени од Министерството за труд покажуваат неверојатни 230% зголемување на цените на јајцата во текот на изминатите пет години.
Од 2022 година, САД се справуваат со сојот на птичји грип Х5Н1, кој зафати над 150 милиони птици, што ја прави една од најскапите епидемии на болести кај животните во историјата на земјата.
Загубата на значителен дел од популацијата што носи јајца создаде значителни нарушувања во синџирот на снабдување. Замената на убиените јата трае со месеци, бидејќи младите кокошки мора да достигнат зрелост пред да почнат да носат јајца. Ова одложување го продолжи недостигот и ги зголеми цените.
Дополнително, неколку држави воведоа регулативи кои бараат средини без кафези за кокошките кои носат јајца, со цел да се подобри благосостојбата на животните. Сепак, овие нови барања ја интензивираа кризата, бидејќи производителите се борат да се усогласат со ажурираните стандарди во услови на веќе ограничена понуда. Како одговор, гувернерот на Невада Џо Ломбардо привремено ги суспендираше регулативите за јајца без кафези во државата, дозволувајќи им на продажбата на јајца од одделение Б да помогне во ублажувањето на недостигот.
Во февруари 2025 година, просечната цена за десетина јајца во САД достигна историски максимум од 4,95 долари, надминувајќи го претходниот рекорд од 4,82 долари во 2023 година. Некои трговци на мало наплаќаат дури 10 долари по десетина. Според извештајот на USDA, просечната цена за десетина изнесуваше 7,34 долари заклучно со 7 февруари.
Одредени држави, вклучувајќи ги Хаваите и Флорида, објавија највисоки цени, со просечни просеци од 9,73 и 6,36 долари по десетина, соодветно.
Како одговор, големите синџири на намирници воведоа ограничувања за купување за да управуваат со снабдувањето и да спречат спорови меѓу клиентите.
Кризата доведе до неочекувани последици, вклучително и пораст на шверцот на јајца преку границата меѓу САД и Мексико.
Бидејќи јајцата се значително поевтини во Мексико, некои потрошувачи се обидоа да ги донесат во САД, што ја натера Царината и граничната заштита (ЦБП) да извести за 29% зголемување на конфискациите на јајцата помеѓу октомври 2024 и февруари 2025 година во споредба со претходната година.
Од јануари, американските царински и гранични агенти во Тексас спречија најмалку 90 луѓе да шверцуваат јајца во земјата од Мексико, објави агенцијата во соопштението за печатот во петокот.
Според Царината и граничната заштита на САД, или CBP, специјалисти во областа Ел Пасо, Тексас издале 16 граѓански казни во вкупна вредност од речиси 4.000 американски долари поврзани со обидот за шверц на забранети производи како сурови јајца.
Незаконски е да се носат свежи јајца, сирово пилешко, непреработени птичји производи и живи птици во САД, соопшти агенцијата, додавајќи дека патниците треба да ги пријават сите земјоделски производи на американските службеници за царина и гранична заштита и специјалисти за земјоделство.
Кражбата, исто така, стана се поголема грижа. На 1 февруари 2025 година, крадци украле над 100.000 органски јајца, чија вредност се проценува на 40.000 долари, од фарма во Пенсилванија.
Во меѓувреме, популарниот синџир ресторани Waffle House воведе доплата од 0,50 долари за нарачките на јајца за да ги надомести зголемените трошоци.
Дополнително, САД го зголемија увозот на јајца за да го стабилизираат пазарот. Бидејќи домашното производство се бори, увозот се зголеми за 38% во декември 2024 година во споредба со претходниот месец.
САД, исто така, го продолжија увозот на јајца од Турција, која последен пат и испорача јајца на земјата во јануари 2023 година. Турција се согласи да обезбеди приближно 15.000 тони јајца во САД до јуни 2025 година за да помогне во справувањето со недостигот.
USDA предупреди дека цените на јајцата може да се зголемат за дополнителни 20% во текот на 2025 година, бидејќи влијанието на појавата на птичјиот грип продолжува да влијае на индустријата.
(Фото:Ју Ес Еј Тудеј)
