Аналитика
Изнајмувањето живеалиште во Лос Анџелес во моментов достигнува и до 40.000 долари месечно откако започнаа пожарите, пишува Форчн. Лос Анџелес веќе имаше криза со достапност на станови пред разорните шумски пожари да изгорат цели населби до темел, но катастрофата која веќе десетина дена му се случува на градот, сериозно ја влоши.
Во сторијата на Форчн се наведува примерот на LA Estate Rentals, кои управуваат и издаваат куќи во некои од најскапите населби во областа, каде барањата за изнајмување живеалишта во моментов скокнале на 500 дневно, што е повеќе од 10 пати повеќе од бројот пред пожарите, според сопственикот Патрик Мајкл.
ОНИЕ КОИ ОСТАНАА БЕЗ ДОМ, БАРААТ ПРИВРЕМЕНО ЖИВЕАЛИШТЕ ВО БЛИЗИНА
Агенцијата неодамна договорила закупец да плаќа 35.000 долари месечно за место во Беверли Хилс со 12-месечен закуп. Откако почнале пожарите, но пред зделката и официјално да се заклучи, сопственикот ја зголемил киријата на 40.000 долари.
„Она што се случува на пазарот на недвижности е одвратно“, вели сопственикот Мајкл. „Луѓето само ги зголемуваат цените. Ситуацијата наликува на eBay на домови, војна со наддавања“.
Втората по големина урбана област во САД долго време пред пожарите важеше за еден од најмалку достапните американски пазари за купување или изнајмување. Сега притисокот се засилува бидејќи пожарите во кои загинаа најмалку 25 лица уништија и повеќе од 12.000 објекти, од кои многу беа домови. Тоа создава голема нова група на луѓе нагоре и надолу по скалата на приходи кои одеднаш немаат каде да живеат.
„Секој што го користи овој очај на жртвите е за осуда“, изјави во вторникот градоначалничката на Лос Анџелес, Карен Бас, додавајќи дека разговарала за зголемувањето на цените со адвокати за округот и градот. „Двајцата се многу јасни дека ќе следат ваков тип на работи“.
Само околу 5% од становите во Лос Анџелес беа слободни пред пожарите, со просечна кирија од 2.299 долари, објави службата за недвижнини CoStar Group Inc. Пазарот беше уште позатегнат во подрачјата погодени од пожарите. Стапката на слободни работни места беше 3,8% во Пасадена, во близина на пожарот Итон, и 2,1% во западниот дел на округот Лос Анџелес, каде гори пожарот во Палисадес.
Бидејќи евакуираните лица природно бараат резиденции блиску до нивните опожарени имоти, конкуренцијата е најжестока во областите кои веќе и претходно беа проблематични за наоѓање стан под наем. Побарувачката за опремени имоти, кои чинат повеќе, се зголеми затоа што многу потенцијални станари ги загубија сите свои работи во пожарите.
„Има толку голема побарувачка“, рече Арон Кирман, главен извршен директор на Кристис Меѓународниот недвижности во Јужна Калифорнија. „Имам два договори за закуп со по 20 апликации“.
НЕЧЕСНА ЗАРАБОТУВАЧКА
Zillow Group Inc. повлече стотици огласи кои се чини дека ги прекршуваат правилата за зголемување на цените од почетокот на пожарите, рече Алекс Лактер, претставник на компанијата. Зилоу истражува нови процеси за да го идентификува пробивањето, но засега назначува работници да ги истражат списоците што биле означени од корисниците.
На интернет се појавуваат огласи за изнајмување куќи, објавени како мамка од луѓе кои тврдат дека претставуваат имоти, рече Мајкл од LA Estate Rentals. На повикувачите често им се кажува дека имотите се веќе земени. Потоа им се нуди сосема поинаква куќа по поостра цена.
Во својата фирма, Мајкл имаше 200 огласи пред пожарите. Сега му снемува инвентар.
„Нема ништо квалитетно во опсегот од 10.000 до 20.000 долари во Санта Моника или Брентвуд“, рече тој.
Ефектот е ако нешто поболен за луѓето во помалку ретки делови на пазарот. Многу Анџелено на пониски или средни нивоа на приход ги изгубија своите домови и поголемиот дел од имотот и често немаат длабоки штедни сметки на кои можат да користат за да се натпреваруваат на сè поскапиот пазар на станови.
Цените обично се зголемуваат по природни катастрофи, барем накратко, рече Џеј Либик, национален директор за аналитика на повеќе семејства на CoStar. Два истакнати примери: ураганот Катрина во Њу Орлеанс во 2005 година.
Меѓутоа, една голема разлика сега е тоа што поплавените куќи во областите на Заливскиот брег би можеле полесно да се обноват отколку домовите во Лос Анџелес кои изгореа до темел и имаат потреба од целосна обнова, рече Либик. Во Њу Орлеанс, голем дел од населението никогаш не се вратило по Катрина. Во Хјустон, новата градба чини помалку и се соочува со помалку регулаторни пречки отколку во Јужна Калифорнија.
„Пазарот е веќе многу тесен“ во Лос Анџелес, рече Либик. „Апсорпцијата на раселените домаќинства ќе има поголем ..
„Апсорпцијата на раселените домаќинства ќе има поголемо влијание врз севкупниот пазар“.
ПАЗАРОТ НА НЕДВИЖНОСТИ ВО Л.А. ЕДЕН ОД НАЛПРОБЛЕМАТИЧНИТЕ
Тоа влијание ќе се прошири низ градот кој веќе става големи финансиски стресови врз купувачите и изнајмувачите. Во третиот квартал, само 15% од домаќинствата можеа да си дозволат стан со средна цена од 827.000 американски долари, според Калифорниското здружение на трговци. За купување куќа по таа цена би бил потребен минимален годишен приход од 207.600 долари, што е речиси двојно повеќе од американскиот просек, соопшти здружението.
Слична е приказната за домаќинствата изнајмувачи во Лос Анџелес. Околу 56% од нив се сметаат за оптоварени со кирија, што значи дека трошат повеќе од 30% од својот приход на засолниште, според Redfin Corp. Изнајмувачите раселени поради природни катастрофи често се соочуваат со повеќе предизвици при преселувањето бидејќи можеби немаат осигурување и илјадници долари се бара да вложи депозити за нов закуп.
Сè уште е рано да се види мерлива промена во податоците за домувањето, според Стјуарт Пол, американски економист од Блумберг Економикс. „Во овој момент изгледа како да се работи за највисоко ниво, сопственици на западна страна кои експериментираат со агресивни зголемувања на цените“, рече тој.
Тој го наведе примерот на оглас за дом со четири спални соби во Санта Моника, кој од 8.750 долари во ноември се зголеми на 12.500 долари по пожарите, а потоа падна на 9.950 долари во вторникот.
Законот во Калифорнија забранува покачување на цената на стоките за широка потрошувачка, вклучително и домувањето, за повеќе од 10% по вонредна состојба, која што гувернерот Гевин Њусом ја прогласи минатата недела за областа Лос Анџелес. Прекршителите на законите против гадење може да се соочат со затворска казна до една година и парични казни од 10.000 долари плус граѓански казни.
„Одделот за правда на Калифорнија сериозно ги зема сите извештаи за зголемување на цените и работи со нашите партнери за спроведување на законот за да ги истражат сите траги кои произлегуваат од пожарот во Јужна Калифорнија“, рече портпаролот на државниот јавен обвинител Роб Бонта во е-пошта.
Меѓутоа, законот на хартија нема гаранција за спроведување. Лос Анџелес донесе уредба во 2019 година за ограничување на краткорочните изнајмувања, како што е Airbnbs, но таа често се игнорираше.
Сопствениците на станови со хипотека се обврзани да имаат осигурување, иако нивните полиси можеби не ги покриваат сите трошоци за обнова и замена на имотот бидејќи цените по катастрофата се зголемуваат нагоре.
Планот FAIR поддржан од државата, нуди осигурување за сопствениците на куќи во зони со висок ризик од пожар, како последна опција, но го ограничува покривањето на 3 милиони долари по живеалиште.
Во услови на жестока конкуренција, многу сопственици на домови изгорени во пожарот во Палисадес плаќаат од џеб за да обезбедат домување наместо да чекаат исплати за осигурување, рече Мајкл.
„Кој плаќа најмногу – и има најчист договор – го добива“, рече тој.
(Фото: Њујорк Тајмс)
