Аналитика
Американските производи со потезите на администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп стануваат се’ понепопуларни кај скандинавските граѓани. Потрошувачите во Данска и Шведска, огорчени од пресвртот на политиката на американскиот претседател Доналд Трамп за Украина, почнаа да ги бојкотираат стоките и услугите „Произведено во САД“, но откриваат колку тоа понекогаш може да биде тешко. Во последните денови на социјалните мрежи во Данска и Шведска се појавија неколку групи кои имаат за цел да им помогнат на другите потрошувачи да направат алтернативен избор. Данската група „Boykot varer fra USA“ и шведската група „Bojkotta varor fran USA“ имаа по околу 63.000 членови во четвртокот.
Групите ги повикуваат членовите да престанат да купуваат големи американски производи, вклучувајќи ги Тесла, Мекдоналдс, Кока-Кола, Најк и Левис и да престанат да ги користат услугите како Нетфликс, Гугл и Ербнб.
„Се разбира, многу е тешко да се бојкотираат американските производи постојано, брзо и долгорочно, но ако сакате да направите нешто и не знаете од каде да започнете, ова може да ви помогне малку“, напиша Агнета Готберг Хенриксон (58) на шведската група на Фејсбук, приложувајќи листа на американски производи што кружат на интернет.
Страницата нуди список на производи од добро познати американски брендови, и, паралелно со тоа, сугерира шведски или европски алтернативни опции.
Минатата недела данскиот ланец супермаркети Салинг одлучи да ги одбележи европските производи со ѕвезда, за да им помогне на клиентите да го направат својот избор.
Иницијативата е одговор на силната побарувачка од потрошувачите, напиша на LinkedIn шефот на трговецот на Salling Group, Андерс Хаг.
ДАНЦИТЕ И „РУСКАТА РЕТОРИКА“ НА ТРАМП
Истовремено, во истражување на јавното мислење, спроведено од институтот за анкети „Вериан“ во име на весникот Берлингске, наклонет кон конзервативците, четворица од десет Данци изјавија дека ги сметаат САД или за значајна или директна закана за Данска.
На прашањето дали во моментов ги гледаат САД како сојузник или закана за Данска, 32 проценти одговориле дека ја гледаат Америка како „значајна закана“, додека 9 проценти ја гледаат како „закана“.
Овие бројки се „целосно драстични“ според Микел Ведби Расмусен, професор по политички науки на Универзитетот во Копенхаген.
Расмусен смета дека нема сомневање дека Трамп е причината за губењето на довербата на Данците во САД. „Кога Данците, кои се рационални луѓе, слушаат што зборува новото американско раководство, тие можат да препознаат реторика што звучи како да доаѓа од Кремљ. Затоа тие не им веруваат“, рече тој за Берлингске.
Откако се врати во Белата куќа на 20 јануари, Трамп ја суспендираше воената поддршка за Украина, која беше нападната од Русија во 2022 година, и фрли сомнеж дали САД ќе ги поддржат европските земји во случај на војна.
Најмногу тешко „сварливи“ за Данците беа постојаните изјави на Трамп дека сака да ја преземе контролата врз Гренланд, автономна територија во рамките на данското кралство, и покрај тоа што Гренланд постојано изјавуваше дека не сака да стане Американец, а данската влада велеше дека само Гренланд има право да донесе одлука за нејзината иднина.
Постојат и други знаци на зголемениот недостаток на доверба на Данците во Соединетите Држави, или барем администрацијата на Соединетите држави.
Но, бојкотирањето на сеприсутните американски производи може да биде незгодно.
На пример, членовите се охрабруваат да се одлучат за француски Peugeot наместо Tesla. Сепак, сопственикот на Peugeot, Stellantis, поседува и неколку американски брендови, вклучувајќи го и Jeep.
На купувачите кои бараат нов пар патики Најк им е кажано да ги заменат за пар Саломон патики, сопственост на финската групација Амер Спортс. Но, таа група е наведена и во Њујорк.
АМЕРИКАНСКИТЕ ПРОИЗВОДИ СЕ СЕПРИСУТНИ, НО ТЕСЛА ВЕЌЕ ГО ЧУВСТВУВА БОЈКОТОТ
Во изминатата недела, Готберг Хенриксон, проект-менаџер од јужниот шведски регион Скане, се обиде да избегне трошење пари на американски стоки. Таа признава дека не е секогаш лесно, особено кога станува збор за технолошки добра и онлајн услуги.
„Тоа е малку иронично бидејќи оваа група (која го започна бојкотот) е главно активна на Фејсбук. Навистина би сакале да го бојкотираме“, но да се најде алтернативна социјална мрежа на групата во сопственост на САД е речиси невозможно, рече таа за АФП.
Шведската јавна поддршка за Украина по руската инвазија е огромна, а воената помош за Киев е еден од главните надворешнополитички приоритети на оваа скандинавска земја. „Она што се случува сега во Соединетите Држави, вртењето грб на Украина и враќање на сите нејзини ветувања, тоа беше последната капка“, објасни Готберг Хенриксон.
Таа е дури и подготвена да изгуби пари на нејзиното убедување.
Разгледувајќи ги нејзините инвестиции, таа сфатила дека околу 60 отсто се пласирани на американскиот пазар. Таа одлучи да ги продаде сите на 4 март, на денот кога започнаа огромните царини во САД и ги фрлија светските акции во пад.
Швеѓанецот Рајдар Сведал (71) изјави за АФП дека одлучил да ги бојкотира сите американски производи по извикувачкиот натпревар на Трамп на 28 февруари со украинскиот претседател Володимир Зеленски во Овалната соба.
Свехдал рече дека не било премногу тешко да се откаже од барем некои американски стоки. „Мислам дека 99 отсто од Европејците можат без 70 отсто од сите американски производи. Тогаш влијанието би било огромно“, изјави тој за АФП.
Како и во поголемиот дел од Европа, продажбата на електрични автомобили Tesla, во сопственост на клучниот сојузник на Трамп, Илон Маск, кој ги поддржа европските екстремно десничарски партии, продолжи да се намалува во Норвешка и Данска во февруари.
Продажбата на Tesla опадна во Скандинавија и Франција во февруари од пред една година, намалувајќи го нејзиниот удел на пазарот, бидејќи производителот на електрични возила се соочи со тест за лојалност на брендот во услови на улогата на извршниот директор Илон Маск во администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп.
Tesla, чии автомобили беа на врвот на продажните топ листи во Норвешка, Шведска и Данска во 2023 и 2024 година, оваа година се лизна зад ривалите со понови модели на модели, како што се податоците за регистрација на Volkswagen и Toyota, покажани во понеделникот.
Продажбата во Норвешка е преполовена во однос на февруари 2024 година и е намалена за 44,4 отсто во првите два месеци од годината во споредба со истиот период пред една година.
Само 613 нови Tesla беа регистрирани во Шведска минатиот месец, што е пад од 42% на годишно ниво, додека регистрациите во Норвешка и Данска паднаа за 48% на 917 и 509 автомобили соодветно, и покрај зголемената вкупна побарувачка за автомобили во трите земји, вклучително и за електрични возила.
Сепак, експертите рекоа дека влијанието на бојкотот веројатно ќе биде ограничено.
„Искуството покажува дека е многу тешко да се добијат какви било големи економски ефекти од доброволните (потрошувачки) бојкоти“, рече Олоф Јохансон Стенман, професор по економија на Универзитетот во Гетеборг.
Ефектите се генерално краткорочни и имаат мало влијание, додаде Ева Осијансон, истражувач од Универзитетот во Гетеборг.
