Аналитика
Судејќи според податоците кои беа објавени, европската туристичка индустрија има големи шанси да ја заврши годинава со одличен успех – Стариот континент ја започна 2025 година во пораст, привлекувајќи повеќе посетители и покрај економската неизвесност и политичките тензии.
Според туристичкиот барометар на ООН, некои земји од ЕУ ги надминаа бројките на посетители пред пандемијата, додека други сè уште работат на закрепнување.
Од јануари до март 2025 година, Европа прими 125 милиони меѓународни туристи, 2% повеќе отколку во истиот период во 2024 година и 5% повеќе отколку во 2019 година.
Ова се совпаѓа со глобалната стапка на раст од 5% за првиот квартал од 2025 година, поттикната од стабилната побарувачка за патувања и покрај високите трошоци за транспорт, екстремните временски услови и тековните конфликти.
Европскиот Јужен Медитеран забележа пораст на посетителите од 2%, поттикнат од патувања вон сезона до крајбрежни и културни жаришта. Централна и Источна Европа порасна побрзо за 8%, предводена од балтичките држави.
Малта сега им се придружува на Италија, Португалија, Грција, Хрватска, Шпанија и Исланд, кои, како и неа, се дел од новиот моќен европски туристички бран, бидејќи побарувачката расте, капацитетот на авиокомпаниите останува низок, горивото е поскапо, а во сила се нови климатски прописи. Ова драстично ги зголемува цените на билетите.
Податоците за вториот квартал од 2025 година покажаа дека Малта, Италија, Португалија, Грција, Хрватска и Шпанија бележат рекорден туризам, кој пак ги исполни аеродромите, хотелите и одморалиштата. Ова резултираше со потреби што далеку ја надминуваа достапната понуда. Покрај тоа, како што цените на авио билетите продолжија да растат, туристите останаа непоколебливи, водејќи го европскиот туризам до невидени височини.
Малта, Италија и Португалија сега служат како фокусна точка среде бранот на раст создаден од новите летови, зголемената побарувачка за патувања и ограничените модели на услуги на авиокомпаниите. Грција, Хрватска и Шпанија се исто така дел од овој раст, што покажува како летните дестинации во Европа ги привлекуваат патниците. Исланд ја заокружува оваа група со доказ дека северните пејзажи можат да ги надополнат медитеранските плажи. Сега, Малта, Италија и другите се соочуваат со заедничкото прашање на спојување на побарувачката со понудата поради зголемувањето на цените.
Литванија беше најбрзо растечката дестинација во Европа на почетокот на 2025 година, со зголемување на меѓународните пристигнувања за 21%. Малта порасна за 19%, Латвија за 16%, Финска за 15% и Шпанија за 6%.
Овие зголемувања дојдоа од фокусиран маркетинг, подобри летови и растечки интерес за помалку преполни места.
Шпанија, втората најголема земја во светот по заработка од туризам, забележа пораст на потрошувачката на посетителите за 9% во првите два месеци од годината, по скок од 16% во 2024 година.
Франција пријави зголемување на приходите од туризам за 6%, Данска порасна за 11% во првиот квартал, а Грција, Италија и Португалија добија по 4%.
Не сите дестинации на ЕУ забележаа раст. Луксембург, Шведска и Белгија имаа помалку посетители отколку во 2019 година. Во некои случаи, закрепнувањето беше попречено од помалку достапни летови, повисоки трошоци за сместување или помал интерес од патници на долги релации.
Индексот на доверба во туризмот на ОН за мај-август 2025 година е 114, што е намалување од 120 минатата година, што покажува претпазлив оптимизам.
Економските забавувања, високите трошоци за патување и геополитичките ризици – вклучувајќи ги војните во Украина и Блискиот Исток – продолжуваат да влијаат врз одлуките за патување. Експертите, исто така, ги посочија пренатрупаноста, екстремните временски услови и доцнењата на аеродромите како главни предизвици оваа година.
Со климатските промени што ги менуваат навиките за патување, некои медитерански земји имаат повеќе посетители во постудените месеци наместо во шпицот на летната сезона.
ШТО ЌЕ ДОНЕСЕ ЕТИАС НА ТУРИЗМОТ?
Краткорочните патници наскоро ќе треба да го земат предвид Европскиот систем за информации и авторизација за патување (ETIAS), кој ќе започне кон крајот на 2026 година, при планирањето патувања.
Иако сегашниот раст на туризмот ги одразува постојните Шенген правила, новиот услов посетителите ослободени од виза да аплицираат онлајн пред пристигнувањето може да влијае на спонтаното патување.
Долгорочните посетители и мигрантите нема да видат промена во процесите на виза за престој, но граничните проверки би можеле да станат поедноставни.
За честите патници, тригодишното овластување ETIAS поврзано со нивниот пасош нуди погодност, но строгите услови за влез на граничната контрола ќе останат.
Од владите се очекува да ги усогласат политиките за имиграција со алатки како ETIAS, подобрувајќи го претходниот скрининг без додавање целосни барања за виза за повеќето краткорочни посетители.
Иако миграциската политика за работа и азил останува одвоена, посилните системи за овластување за патување може да влијаат на идните дебати за следење на влезот, казните за пречекорување на дозволениот престој и планирањето на интеграцијата во дестинации со голема побарувачка, се наведува во освртот на специјализираната страница за информации за патување во ЕУ, etias.com.
(Фото: etias.com)
