Аналитика
Снабдувањето со електрична енергија во Шпанија денес наутро е вратено речиси во нормала, односно 99,95%, информираше главниот шпански дистрибутер на струја, а се работи на воспоставување на сто проценти. Од утринава е вратено во функција и мадридското метро, иако не целосно, односно околу 80% од линиите се во функција.
Снабдувањето со електрична енергија почна да се враќа во делови од Иберискиот Полуостров доцна синоќа, откако голем прекин ги запре поголемиот дел од Шпанија и Португалија, приземјувајќи ги авионите, запирајќи го јавниот превоз и принудувајќи ги болниците да ги прекинат рутинските операции.
КРИЗНА СОСТОЈБА
Шпанското Министерство за внатрешни работи прогласи национална вонредна состојба, распоредувајќи 30.000 полицајци низ целата земја за да го одржат редот, додека владите на двете земји свикаа итни состаноци на кабинетот. Прекините од таков обем се исклучително ретки во Европа.
Во текот на вечерта, на многу железнички линии и метро линии во поголемите градови на Шпанија имало евакуација на патници, додека илјадници останаа да преноќат на железничките и на метро-станиците бидејќи немаа начин како да се вратат во своите домови.
Голем број железнички линии се откажани до понатамошно известување, главно влијаејќи на приградските возови во места како Билбао, Кадиз, Севиља, Сарагоса, Виго и Сан Себастијан.
Приградските линии во Мадрид и Валенсија се враќаат во нормала, но со „намалени услуги“.
Што се однесува до летовите, има помалку од 500 откажувања низ Шпанија и Португалија.
Светските медиуми пренесуваат дека во поголемите градови, зафатени со прекинот не електрична енергија, илјадници граѓани останале онаму каде што се затекнале, без својот превоз, без мобилна телефонија, како и без пари, односно готовина.
Санчез во понеделник вечерта изјави дека околу 35.000 патници биле спасени од возовите, додека 11 возови сè уште останале заглавени во оддалечените области.
Сликите од еден мадридски супермаркет покажаа долги редици на касите и празни полици додека луѓето брзаа да се снабдат со основни прехранбени производи, додека натпреварите на тенискиот турнир Мадрид Опен беа суспендирани.
Банката на Шпанија соопшти дека електронското банкарство функционира „соодветно“ на резервните системи, иако жителите, исто така, пријавија дека екраните на банкоматите се празниле.
Имаше сообраќајни метежи во центарот на Мадрид бидејќи семафорите престанаа да работат, а луѓе во рефлектирачки елеци се закажуваа сами да ги насочуваат возилата на раскрсниците. Локалното радио објави дека луѓе се заглавени во застанати вагони на метрото и лифтови.
Многу Шпанци одлучија да земат половина ден одмор, собирајќи се на улиците и плоштадите за импровизирани средби или готвејќи оброци на светлина од свеќи дома.
Сообраќајот на интернет се намали за 90% во Португалија и 80% во Шпанија во споредба со нивоата од претходната недела, според Cloudflare Radar, кој го следи глобалниот интернет сообраќај.
Прекини на електрична енергија од таков обем ретко се гледаат во Европа. Во 2003 година, проблем со хидроелектричен вод помеѓу Италија и Швајцарија предизвика голем прекин низ целиот италијански полуостров во траење од околу 12 часа.
Во 2006 година, преоптоварената електрична мрежа во Германија предизвика прекини во снабдувањето со електрична енергија низ делови од Европа, па сè до Мароко.
Околу 43% од енергијата на Шпанија доаѓа од ветер и сончева енергија, при што нуклеарната енергија учествува со дополнителни 20%, а фосилните горива со 23%, според енергетскиот тинк-тенк „Ембер“.
Сè уште не е јасно зошто се случи прекинот и како се прошири толку брзо, но португалскиот премиер Луис Монтенегро инсистираше дека „нема индикации“ за сајбер напад.
ПРИЧИНИТЕ, ЗАСЕГА, НЕПОЗНАТИ
Европско трговско тело изјави за емисијата „Светот вечерва“ на Би-Би-Си дека има „технички проблем“ со енергетската врска меѓу Франција и Шпанија.
Вчера, регионалниот претседател на Андалузија, Хуанма Морено, посочи дека веројатната причина е сајбер напад. Но, тоа брзо беше отфрлено од други функционери блиски до владата.
Шпанскиот премиер Педро Санчез предупреди дека луѓето треба да бидат внимателни со дезинформациите во врска со целата оваа криза.
Причината беше нејасна, при што Португалија сугерираше дека проблемот потекнува од Шпанија, а Шпанија го посочуваше прстот кон прекинот во нејзината врска со Франција.
Португалскиот премиер Луис Монтенегро рече дека „нема индикации“ дека сајбернапад го предизвикал затемнувањето, кое започна околу 10:33 часот по Гринич.
Сепак, кружеа гласини за можна саботажа, а шпанскиот премиер Педро Санчез рече дека разговарал со генералниот секретар на НАТО, Марк Руте.
Санчез рече дека земјата претрпе загуба од 15 GW производство на електрична енергија за пет секунди, што е еквивалентно на 60% од националната побарувачка. Техничарите работат на тоа да откријат зошто се случил тој ненадеен пад, рече тој. „Ова е нешто што никогаш порано не се случило“, рече тој.
Жоао Консеисао, член на одборот на португалскиот оператор на електрична мрежа REN, им рече на новинарите дека компанијата не ја исклучила можноста за „многу голема осцилација на електричниот напон, прво во шпанскиот систем, која потоа се проширила на португалскиот систем“. „Може да има илјада и една причина, прерано е да се процени причината“, рече тој, додавајќи дека REN е во контакт со Шпанија.
Шпанскиот оператор на електричната мрежа REE го обвини прекинот на поврзувањето со Франција за предизвикување на последиците. „Обемот на загубата на електрична енергија беше над она што европските системи се дизајнирани да го поднесат и предизвика исклучување на шпанската и француската мрежа, што пак доведе до колапс на шпанскиот електричен систем“, рече Едуардо Прието.
Претходно, делови од Франција претрпеа краток прекин. RTE, францускиот оператор на електричната мрежа, соопшти дека се префрлил на дополнување на електричната енергија во некои делови од северна Шпанија откако се случи прекинот.
Неизбежно, луѓето многу внимателно разгледуваат што би можело да биде причината за сето ова.
Допрва ќе се дебатира за тоа дали ова има некаква врска со сајбер напад или можеби со временски феномен.
(Фото: Ројтерс)
