Аналитика
Франција во четвртокот се соочи со уште еден ден на протести и штрајкови против владината пензиска реформа со која се зголемува законската старосна граница за пензионирање од 62 на 64 години до 2030 година. Планот да ги натерааат Французите да работат подолго предвидува и 43 години работа за да заработат целосна пензија на 64 години – во спротивно, работниците ќе треба да чекаат додека не наполнат 67 години.
Ова правило треба да стапи во сила до 2027 година, до кога законската возраст за пензионирање ќе се зголемува за три месеци секоја година, почнувајќи од септември, за на крајот да достигне граница од 64 години до крајот на деценијата.
Француската влада вели дека реформата е потребна за да се направи францускиот пензиски систем финансиски одржлив како што старее населението на нацијата. Но, опозицијата и синдикатите бараат други опции, како на пример компаниите и богатите да плаќаат повеќе за финансирање на пензискиот систем.
Спорниот план е изнуден во парламентот без гласање и сега се разгледува на Уставниот совет, кој на 14 април се очекува да каже дали го одобрува целиот или дел од текстот, што е последен чекор пред законот да стапи во сила.
ТРЕНД НА ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА СТАРОСНАТА ГРАНИЦА
Зголемувањето на старосната граница за пензионирање не е тренд само во Франција: стандардната задолжителна возраст за пензионирање треба да се зголеми во повеќето земји на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД).
Кои земји имаат најниска и највисока возраст за пензионирање во Европа? Колкав е бројот на очекуваните години поминати во пензија во Европа? И на која возраст Европејците излегуваат од пазарот на трудот? Ги испитавме достапните податоци.
Која е сегашната старосна граница за предвремено и законско пензионирање во Европа? Дефинициите за старосната граница за пензија се разликуваат во различни земји. Постојат различни практики во секоја земја во зависност од видот на пензијата, според базата на податоци на ОЕЦД и извештајот „Пензии на прв поглед“.
Двата извештаи користат бројки од 2020 година – најновите достапни податоци кои ги анализираат сегашните и идните возрасти за пензионирање за оние кои влегле во работната сила на возраст од 22 години.
Во некои случаи, извештајот не го специфицира полот на секоја земја, што значи дека возраста за пензионирање за мажите и жените може да биде иста во тие места.
Сегашната возраст за пензионирање вклучува два вида: рана и стандардна. За мажите, возраста за предвремено пензионирање варира од 59 години во Литванија до 63,7 години во Германија, според извештајот на ОЕЦД. За жените, тоа се движи од 58 години во Литванија до 63,7 години во Германија. Во Франција, сегашната возраст за предвремено пензионирање изнесува 62 години и за мажи и за жени. Всушност, 62 години е старосната граница за предвремено пензионирање во речиси половина од земјите, вклучувајќи ги Шведска, Португалија, Норвешка, Италија, Грција и Австрија.
Вистинските возрасти за пензионирање се поразновидни во споредба со старосната граница за предвремено пензионирање и тесно ја одразуваат задолжителната возраст за пензионирање. За мажите, тоа се движи од 52 години во Турција до 67 години во Норвешка и Исланд.
За жените тоа е 49 години во Турција, додека Норвешка и Исланд имаат највисока возраст за пензионирање од 67 години.
Просекот на ЕУ е 64,3 години за мажи и 63,5 години за жени.
Во Франција, сегашната возраст за пензионирање е 64,5 години и за мажи и за жени, според податоците на ОЕЦД. Тоа значи дека Франција има малку повисока возраст за пензионирање од просекот на ЕУ. Сè уште е понизок од некои други членки на блокот, како што е Германија, каде што оваа бројка изнесува 65,7 години и за мажите и за жените. Со исклучок на Турција, минималната сегашна возраст за пензионирање низ Европа е 62 години за мажи и 60 години за жени.
Сегашната возраст за пензионирање е 65 години или повеќе во повеќето европски земји каде што се достапни податоци на ОЕЦД. Од земјите-членки на ЕУ, Грција, Италија, Луксембург и Словенија имаат најниска возраст за пензионирање, со 62 години и за мажи и за жени.
КОЛКУ ДОЛГО УЖИВААТ ВО ПЕНЗИЈАТА ЕВРОПЕЈЦИТЕ?
Очекувани години во пензија е очекуваниот животен век измерен на возраста на ефективно излегување од пазарот на трудот, а оваа бројка значително се зголемува со текот на времето. Во 1970 година, мажите во земјите на ОЕЦД живееа просечно 12,0 години по нивното излегување од пазарот на трудот, додека во 2020 година можеа да очекуваат да поминат 19,5 години во пензија.
Очекуваното траење на животот на жените на излез од пазарот на трудот беше значително повисоко за почеток, во просек од 16,0 години во ОЕЦД во 1970 година. Ова се искачи на 23,8 години во 2020 година, додека јазот меѓу мажите и жените исто така малку порасна.
Се очекува жените да живеат четири години подолго од мажите по пензионирањето
Јазот меѓу жените и мажите во очекуваните години на пензионирање варира од 2,0 години во Ирска до 7,5 години во Кипар.
До 2020 година, европските жени обично може да очекуваат да живеат 4,3 години повеќе од мажите откако ќе излезат од пазарот на трудот. Додека просекот на ЕУ е 4,6 години, во Франција, родовиот јаз е во полза на жените за вкупно 3,6 години.
Интересно, очекуваниот животен век во пензија и за двајцата многу варира низ Европа. За мажите, тоа се движи од 14 години во Латвија до 24 години во Луксембург.
За жените, тоа варира од 18,9 години во Латвија до 28,4 години во Грција. Се очекува жените да поминат 26 или повеќе години додека се пензионирани во Белгија, Франција, Грција, Италија, Луксембург и Шпанија.
НА КОЈА ВОЗРАСТ ЌЕ СЕ ПЕНЗИОНИРААТ ВО ЕУ ВО 2060?
ОЕЦД проценува дека нормалната возраст за пензионирање во просек ќе се зголеми за околу две години до средината на 2060-тите во земјите што ги вклучува. Така, се предвидува дека Данска ќе има највисока возраст за пензионирање, 74 години и за мажите и за жените. Во многу земји, идната вистинска возраст за пензионирање може да биде околу 65 или дури 66 години.
Во ЕУ, старосната граница за пензионирање се очекува да биде 66,1 година за мажи и 65,9 години за жени до 2060 година. Во Франција, старосната граница за пензионирање се предвидува да достигне 66 години и за мажите и за жените во истиот период.
