Аналитика
Потрошувачката на гас низ Европската унија се намали за речиси 20% помеѓу август и јануари, што ја одразува широко распространетата решеност меѓу домаќинствата и компаниите да ги преземат работите во свои раце и да го ублажат влијанието од вртоглавото зголемување на сметките. Податоците, објавени од Еуростат, значат дека ЕУ удобно ја надмина својата цел да ја намали потрошувачката на гас за 15%, што требаше да се исполни до крајот на март.
Целта беше договорена летото како превентивна акција против најлошото сценарио во кое Русија нагло ќе го запре снабдувањето со гас за блокот како одмазда за западните санкции.
Кремљ на крајот го затвори гасоводот Северен тек 1 со Германија, но продолжи да испорачува гас за Европа преку други гасоводи, иако во помали дози, и бродови со ЛНГ.
Уште во јули, министрите одлучија да ја направат целта од 15% доброволна и да ја направат задолжителна само во случај на сериозен недостиг, можност што благото време, диверзификацијата на добавувачите и подземното складирање помогнаа да се избегне. Сепак, најновите бројки покажуваат дека потребата да се заштедат пари од сметките за гас била посилна од кој било европски или национален мандат.
Потрошувачката на гас во ЕУ се намали за 19,3 отсто меѓу август 2022 година и јануари 2023 година во споредба со просечната потрошувачка за истите месеци меѓу 2017 и 2022 година, соопшти Евростат.
Најголеми заштеди се регистрирани во Финска (–57,3%), Литванија (–47,9%) и Шведска (–40,2%).
Намалувањата беа значителни и во Естонија, Летонија, Холандија, Луксембург, Романија, Данска, Хрватска, Бугарија, Грција, Унгарија и Германија, при што сите ја надминаа границата од 19,3 отсто на блокот.
Шпанија (–13,7%) и Словенија (–14,2%) допрва треба да ја постигнат доброволната цел од 15%, иако технички гледано, сè уште имаат рок до крајот на март да го сторат тоа.
Ирска, островска земја која не купуваше гас од Русија, забележа најумерена стапка на заштеди на гас, со само -0,3% до крајот на јануари.
Спротивно на тоа, Малта и Словачка беа двете единствени земји-членки каде потрошувачката на гас всушност се зголеми.
Од почетокот на енергетската криза, претставниците на ЕУ и енергетските експерти постојано инсистираа дека заштедите на електрична енергија се најефективната алатка за ублажување на најлошите ефекти од енергетската криза, која беше предизвикана од светската неусогласеност меѓу понудата и побарувачката за време на пост-ковид закрепнувањето.
Политичката итност околу енергетската криза, сепак, се чини дека е намалена откако цените на гасот во Европа на почетокот на декември влегоа во многу добредојден надолен тренд.
Тргувањето во Title Transfer Facility (TTF), водечки европски центар, беше затворено во понеделникот со 49,87 евра за мегават-час, што е далеку од рекордното високо ниво од 338 евра во средината на август, но сепак е исклучително покачено во споредба со 17 евра видено порано во февруари 2021 година.
Смиреноста на пазарите на гас ја натера Европската комисија и Меѓународниот монетарен фонд да ги ревидираат нагоре своите економски прогнози за еврозоната, отфрлајќи ја заканата од рецесија.
