Аналитика
Кина, Киргистан и Узбекистан потпишаа долгоочекуван договор за продолжување со изградбата на железница што ги поврзува нивните земји, која, доколку биде завршена, ќе воспостави пократок пат до Европа, заобиколувајќи ја Русија погодена од санкциите. Трите влади го потпишаа договорот на 14 септември на маргините на самитот на Шангајската организација за соработка (SCO) во Узбекистан.
Документот поставува патоказ за изградба на врската CKU, која за прв пат беше претставена пред четврт век, но не заживеа се додека руската инвазија на Украина не даде нов поттик за неа. Тој го придвижува проектот еден чекор поблиску до реалноста, со поставување на услови за физибилити студија за кракот на Киргистан, кој е алката што недостасува за поврзување на постоечките железници во Кина и Узбекистан, која треба да биде завршена до првата половина на 2023 година.
Веста ја соопштија министерствата за транспорт на Киргистан и Узбекистан, кои го потпишаа договорот со кинеската Национална комисија за развој и реформи. Трошоците за студијата ќе бидат подеднакво поделени, соопшти киргистанското Министерство за транспорт и врски.
Изјавата на министерството се чинеше дека ги потврди претходните извештаи дека конечно е договорена рутата, по долгогодишна расправија.
Киргистан се залагаше за рута што ќе опслужува повеќе населени области понатаму на север, но се чини дека се населил на рута ограничена на југ, од која ќе има придобивки – од создавање работни места за изградба на линијата и транзитните такси.
Железничката пруга ќе започне од Торугарт, каде што има постоечки патен премин од Кина и ќе продолжи на север преку населбите Арпа и Макмал до Џалал-Абад, каде што ќе се поврзе со железничката мрежа на Узбекистан.
Макмал е локација на рудник за злато управуван од кинеско-киргистанско заедничко вложување со мнозинска кинеска сопственост.
Токму тука возовите ќе се префрлаат од шини со широчина 1.435 метри што се користи во Кина и Европа на патеката од 1.520 метри што се користи во поранешниот Советски Сојуз, објави неодамна „Економист“.
Трасата долга 280 километри ќе чини 4,1 милијарда долари, која ќе биде финансирана или преку директни инвестиции или јавно-приватно партнерство, весникот го цитираше киргистанскиот министер за транспорт Еркинбек Осоев. Проценката на трошоците е конзервативна во споредба со претходните проценки за двојно поголема од онаа за пругата што ќе минува низ предизвикувачки планински терен за кој треба да се изградат серија тунели – наводно 90 од нив.
Кина, исто така, ќе треба да изгради 160 километри пруга за да влезе во новата линија, според Економист.
Ако некогаш биде завршена, новата врска би можела да продолжи на југ преку Туркменистан во Иран и понатаму кон Турција, портата кон Европа. Тоа ќе ја скрати рутата од Кина до Европа за 900 километри и ќе го намали времето за патување за осум дена, пресмета Економист.
Кина претпазливо се согласи за потребата од унапредување на плановите за изградба на железницата, истовремено предупредувајќи дека нема да ја плати целата сметка.
Узбекистан во последно време со жар го прифати проектот што го гледа како дел од големата шема за подобрување на транспортните и трговските врски на запад од Централна Азија до Турција и понатаму кон Европа, на рута што ја заобиколува меѓународно изолираната Русија.
