Аналитика
ЕУ мора да ја искористи „единствената можност“ да ја замени доминацијата на американскиот долар, е ставот на претседателката на ЕЦБ. Европската Унија мора да „ја заврши својата домашна задача“ и да ја искористи невидената можност да ја зајакне глобалната улога на еврото на сметка на американскиот долар, повика во понеделник претседателката на Европската централна банка (ЕЦБ), Кристин Лагард.
Лагард, сè почесто сугерира дека еврото има реален потенцијал да ја предизвика доминацијата на американскиот долар – не преку ноќ, туку под одредени услови. Таа беше експлицитна за тоа што би требало да се промени и зошто сега може да биде момент на можност.
Таа тврди дека неодамнешните промени во глобалната геополитика, економската политика и расположението на инвеститорите отвораат прозорец за еврото. Таа го нарекува глобалниот поредок „фрактурирање“ – со прашања како што се протекционизмот, непредвидливата политика на САД и притисокот врз сигурноста на доларот. Тоа, според неа, создава простор за кредибилна алтернатива.
Еврото е веќе втора најважна валута во многу глобални метрики. Лагард често забележува дека поседува приближно 20% од меѓународните девизни резерви, додека американскиот долар останува далеку пред (околу 58%) во тој поглед.
Зборувајќи пред Економскиот комитет на Европскиот парламент, шефицата на ЕЦБ рече дека моменталната геополитичка нестабилност им дава на креаторите на политиките на ЕУ „единствена можност… да ја зајакнат улогата на еврото на глобалната сцена“.
„Светот е во транзиција“, додаде Лагард. „Геополитичките промени и зголемената политичка неизвесност нè потсетуваат дека глобалната позиција на ниедна валута не е загарантирана. Таа мора да се заработи“.
Забелешките доаѓаат во време кога сеопфатните царини на американскиот претседател Доналд Трамп и нападите врз независноста на Федералните резерви на САД предизвикаа длабока вознемиреност кај инвеститорите за иднината на американскиот долар, кој доминира во глобалните финансии од крајот на Втората светска војна.
Доларот падна близу 12% во однос на еврото од почетокот на оваа година, бидејќи инвеститорите се обидоа да се заштитат од неизвесноста на американската политика со намалување на нивната изложеност на средства деноминирани во долари.
И покрај падот, доларот моментално сочинува 60% од глобалните девизни резерви, што е далеку пред уделот од 20% на еврото, што пак е далеку пред другите конкурентски валути, вклучувајќи го и кинескиот јуан, кој изнесува 2%.
Многу незападни земји, вклучувајќи ја групата нации БРИКС – која ги вклучува Кина и Русија – исто така се обидоа да го „дедоларизираат“ глобалниот систем за плаќања во последниве години, и покрај заканите на Трамп да воведе 100% царини за земјите што сакаат да се оддалечат од американскиот долар.
„Поглобално“ евро би им овозможило на бизнисите, домаќинствата и владите во зоната на единствена валута од 20 земји да уживаат во пониски трошоци за задолжување, рече Лагард – исто како што глобалната побарувачка за средства деноминирани во долари му овозможи на Вашингтон „прекумерна привилегија“ на постојано ниски каматни стапки и покрај годините на проширување на буџетските дефицити.
Но, за да се постигне ова, „Европа мора да си ја заврши домашната задача и да ги зајакне своите темели“ преку интегрирање на пазарите на капитал, заштита на независноста на централната банка, продлабочување на трговските врски со трети земји, развивање на „дигитално евро“ кое не зависи од американската инфраструктура за плаќање и издавање на „безбеден и ликвиден базен на јавен долг на ЕУ“, рече Лагард.
„Еврото може да биде повеќе од валута на еден континент и симбол на единство; може да стане глобално сидро на доверба“, рече таа, додавајќи дека креаторите на политиките на блокот треба да помогнат „да се трансформира таа визија, тој сон во реалност“.
