ДВОЕН УДАР ЗА РУСИЈА: Кина и Индија го „гасат апетитот“ за руската нафта

Кога најголемите кинески државни нафтени гиганти одеднаш ја „затегнаа славината“ за поморските пратки од Русија, стрелките на глобалниот енергетски барометар веднаш се поместија нагоре: пазарот нафта доби нова доза неизвесност, а Москва—нов проблем со најверните купувачи.

Кинеските државни нафтени компании привремено го суспендираа купувањето на руска сурова нафта што се испорачува по море, откако САД воведоа нови санкции против енергетските гиганти „Роснефт“ и „Лукоил“, потврдија повеќе трговски извори за Ројтерс. Одлуката, која доаѓа во чувствителен момент за глобалниот пазар на енергија, се оценува како удар врз Москва, чијашта економија во голема мера се потпира на извозот на нафта, но и како сигнал за внимателност на Пекинг во однос на ризикот од секундарни санкции.

Според извештаите, четирите водечки државни нафтени компании во Кина — „ПетроКина“, „Синопек“, „ЦНООК“ и „Женхуа Оил“ — ги прекинале нарачките на руска сурова нафта „барем на краток рок“, додека ги проценуваат потенцијалните последици од американските санкции. Иако од овие компании не пристигна официјален коментар, повеќе извори од трговската индустрија потврдуваат дека рафинериите моментално избегнуваат зделки со руски добавувачи преку море.

Одлуката на Кина следи по сигналите од Индија, која исто така се подготвува да го намали увозот на руска сурова нафта, за да се усогласи со санкцискиот режим на Вашингтон воведен поради инвазијата на Украина. Со тоа, двете најголеми купувачки сили на руската нафта покажуваат тенденција на повлекување, што би можело да предизвика значителен пад на руските приходи и да ја пренасочи побарувачката кон други пазари.

Иако Кина увезува околу 1,4 милиони барели руска нафта дневно по море, најголемиот дел од тие количини доаѓаат преку независни рафинерии — т.н. „чајници“. Државните компании учествуваат со далеку помал удел, кој според проценките на аналитичките куќи Vortexa Analytics и Energy Aspects се движи меѓу 250.000 и 500.000 барели дневно.

Извори од трговијата велат дека „Unipec“, трговската подружница на „Синопек“, минатата недела престанала со купување на руска нафта, откако Обединетото Кралство ги вклучи „Роснефт“ и „Лукоил“ на својата санкциска листа, заедно со неколку бродови во сенка и кинески ентитети. Поголемиот дел од нафтата од овие руски компании досега се продавала во Кина преку посредници, а не преку директни договори.

Независните рафинерии, сепак, веројатно само краткорочно ќе ги стопираат новите набавки за да го проценат влијанието на санкциите, пред повторно да започнат со купувањето преку заобиколни трговски канали.

Нафтата што се испорачува во Кина преку цевководи – околу 900.000 барели дневно – засега не е засегната од санкциите и продолжува да тече нормално. Со тие испораки управува „ПетроКина“, која е помалку изложена на ризици поради тоа што транспортот не зависи од морските патишта и бродските посредници.

Според аналитичарите, Кина и Индија најверојатно ќе се свртат кон нови извори на сурова нафта од Блискиот Исток, Африка и Латинска Америка, што може да доведе до зголемување на цените на несанкционираната нафта на светските пазари во наредните недели.

Руската влада ги оцени новите санкции како „непријателски чин“, но изјави дека тие „нема значително да влијаат врз економската стабилност на земјата“. Сепак, намалувањето на побарувачката од Кина и Индија — двете најголеми клиенти за руската сурова нафта — се смета за најсериозен економски предизвик со кој Москва се соочила од почетокот на војната во Украина.