Аналитика
Европската унија во среда потврди дека одложениот нов систем за гранични проверки за државјани кои не се членки на ЕУ, со кој ќе се укинат печатите во пасошите, конечно ќе биде воведен во октомври. Датумот кој е определен за старт на системот е 12 октомври.
EES е автоматизиран ИТ систем за регистрација на државјани кои не се членки на ЕУ кои патуваат за краток период. Секое преминување на надворешна граница ќе бара државјанинот од земја која не е членка на ЕУ да биде електронски регистриран, вклучувајќи ги сите влезови, излези и одбивања. Барањата ќе се воведуваат постепено, кулминирајќи со барања за биометриски податоци на граничните премини.
Фазната имплементација ќе започне на 12 октомври 2025 година, а системот треба да биде целосно функционален до 10 април 2026 година на сите граници на ЕУ.
Таканаречениот Систем за влез/излез (EES), првично требаше да започне да се применува минатиот ноември, но беше одложен во последен момент бидејќи неколку земји не беа подготвени.
EES ќе ги евидентира датумите на влез и излез на посетителите и ќе ги следи пречекорувањата на дозволениот престој и одбиените влезови.
На патниците ќе им бидат собирани податоци и биометриски податоци – слики од лицето и отпечатоци од прсти.
Воведувањето на системот предизвика стравувања од редици и подолго време на чекање за луѓето што патуваат во Европа со возови, фериботи и авиони.
Во март, земјите-членки се согласија за постепено воведување, кое Европската комисија соопшти во среда дека ќе започне на 12 октомври.
„Ова ќе ја зајакне безбедноста… со тоа што ќе ни помогне да ги идентификуваме лицата што го пречекориле дозволениот престој, да спречиме нерегуларни движења и да ги намалиме измамите со документи и идентитет“, рече Магнус Брунер, комесар за миграција.
Првпат договорен во 2017 година, автоматизираниот систем ќе се користи во 27-те земји на ЕУ, со исклучок на Ирска и Кипар.
Норвешка, Исланд, Швајцарија и Лихтенштајн, кои не се членки на ЕУ, но се дел од Шенген зоната за слободно движење, исто така ќе го применуваат.
Комисијата изјави дека патниците „можат да очекуваат информативни кампањи“ на аеродромите и другите гранични премини низ ЕУ во месеците пред лансирањето. „Со шестмесечното воведување, земјите-членки, патниците и бизнисите ќе имаат време да се прилагодат на новиот систем“, рече Брунер.
Според постепеното воведување, земјите-членки треба да се забрзаат со работење на системот на половина од граничните премини по три месеци и да го распоредат целосно до шест месеци.
Некои држави надвор од ЕУ веќе ги информираат своите граѓани за промените кои ќе ги доживуваат на граничните контроли за влез во Унијата. „На секој патник може да му бидат потребни неколку дополнителни минути за да се заврши системот, затоа бидете подготвени да чекате подолго од вообичаеното на границата откако системот ќе започне“, соопшти британското Министерство за надворешни работи во објавената информација за патувања.
