Аналитика
Бесплатниот личен багаж со тежина до седум килограми треба да стане стандард за патниците во авионите во Европа. Транспортниот комитет на Европскиот парламент поддржа голема промена во прописите за воздушно патување, гласајќи за нови правила што ќе бараат од авиокомпаниите да им дозволат на патниците да носат две торби бесплатно.
Овој потег има за цел да ја стандардизира политиката за рачен багаж низ цела ЕУ и следи по долгогодишна дебата меѓу групите на потрошувачи и авиоиндустријата.
Според новата одредба, патниците ќе имаат право да внесат рачен багаж со тежина до 7 килограми во кабината, заедно со мал личен предмет што се вклопува под седиштето – бесплатно. Одлуката одразува обид за кодифицирање на пресудата од 2014 година на Судот на правдата на ЕУ, кој заклучи дека рачниот багаж, во рамките на разумна тежина и големина, е неопходен дел од воздушното патување.
Правилото поставува максимална комбинирана големина за рачен багаж од 7 кг на 100 см (збир од должина, ширина и висина), со типични примери како што се димензии како 30x30x40 см или 25x45x30 см. Вториот бесплатен предмет – личната торба – не смее да надминува 40x30x15 см. Авиокомпаниите сè уште ќе можат да одбијат поголеми торби во авионот доколку се применуваат легитимни безбедносни причини, како што се ограничувања на авионите или безбедносни проблеми. Во такви случаи, багажот мора да се транспортира во багажникот без надомест.
Амандманот е дел од поширокиот став на Европскиот парламент за предлогот од 2023 година за зајакнување на правата на патниците во воздушниот сообраќај. Се очекува конечната верзија да се договори со Советот на ЕУ во јули. Шпанија веќе ја искажа својата поддршка за предложената промена.
Мерката наиде на силно противење од претставниците на авиокомпаниите. Индустриските групи тврдат дека новиот стандард ќе создаде логистички и финансиски предизвици, особено за нискобуџетните превозници, чиј бизнис модел во голема мера се потпира на приходите од дополнителни такси. „Авиокомпаниите за Европа“ (A4E), кои претставуваат неколку големи европски превозници, предупредија дека спроведувањето на задолжителни правила за бесплатен багаж веројатно ќе ги зголеми цените на билетите. „Европскиот парламент треба да им дозволи на патниците да ги изберат услугите што ги сакаат и да платат за нив“, рече Уранија Георгуцаку, генерален директор на A4E, критикувајќи го регулаторниот потег како непотребно мешање.
Нискобуџетните авиокомпании како што се „Рајанер“, „Виз Ер“, „ИзиЏет“ и други се најпогодени. Овие превозници обично дозволуваат само мал личен предмет во основната цена и наплаќаат дополнителни такси за рачен багаж. Според најновите финансиски податоци на „Рајанер“, 4,7 милијарди евра од годишниот приход од 13,95 милијарди евра доаѓаат од опционални услуги, вклучувајќи рачен багаж, резервации на седишта и приоритетно качување. Овие услуги станаа камен-темелник на профитните структури на буџетските авиокомпании.
Освен финансиските загуби, авиокомпаниите се загрижени и за оперативните нарушувања. Тие тврдат дека кабините на авионите не се дизајнирани да сместат рачен багаж на тркала за секој патник. Во писмо испратено до пратениците пред гласањето, A4E забележа дека стандарден авион со 180 седишта има простор над главата за само околу 90 багажи. Загриженоста е дека пренатрупаноста во кабината може да го забави качувањето и да предизвика доцнења, особено ако членовите на екипажот се принудени често да проверуваат багаж на влезот.
Сепак, регулативата нуди одреден степен на флексибилност: багажот од 7 кг може да се чекира во багажниот дел без дополнителни трошоци ако нема место во кабината. Исто така, им овозможува на авиокомпаниите да го ограничат багажот во авионот од безбедносни или технички причини, а не од комерцијална корист.
Групите за права на потрошувачите ја поздравија реформата. Стивен Бергер од Европската организација на потрошувачи го опиша гласањето како победа за патниците, нарекувајќи ја новата одредба „јасен и фер стандард“ што ги исполнува основните очекувања на патниците да носат и личен предмет и рачна торба без да им се наплаќа.
Оваа иницијатива доаѓа по формална жалба поднесена до Европскиот парламент претходно оваа година, насочена кон политиките за рачен багаж на седум нискобуџетни авиокомпании: Ryanair, Wizz Air, EasyJet, Vueling, Volotea, Transavia и Norwegian. Во жалбата се тврди дека неконзистентните правила ги збунуваат патниците и ги зголемуваат трошоците за патување. Години експертска дебата и лобирање сега кулминираа со одлуката на Парламентот да дејствува.
Иако процесот на конечно одобрување сè уште е во тек, гласањето сигнализира значаен регулаторен поттик кон хармонизирање на нормите за воздушно патување во рамките на Европската Унија – оној што би можел да ги преобликува моделите на цени на буџетските превозници и да го редефинира она што патниците можат да го очекуваат како стандардна услуга, пишува Новините.
