Аналитика
Брзото топење на арктичкиот морски мраз не е само регионален феномен – тоа влијае на временските обрасци низ целиот свет. Една нова студија, објавена во Communications Earth and Environment, нагласува како губењето на мразот е поврзано со посувите зими во Калифорнија и влажните услови во делови од Европа.
Арктичкиот морски мраз игра клучна улога во регулирањето на климата на Земјата. Ја рефлектира сончевата светлина, помага во одржувањето на нивото на соленоста на океаните и делува како изолациона бариера помеѓу океанот и атмосферата. Како што мразот исчезнува, овие функции се нарушени, што доведува до промени во атмосферската циркулација што влијае на временските услови оддалечени илјадници милји.
Студијата објавена во Nature, предводена од истражувачи од Институтот за глобално здравје во Барселона (ISGlobal), покажа дека југозападниот дел на САД, особено Калифорнија, доживува посува зима, додека земјите како Шпанија и Португалија забележуваат зголемување на зимската влажност. Овие промени се припишуваат на пореметувања во воздушните струи предизвикани од губењето на мразот на Арктикот, што ги менува трасите на бурата и шемите на врнежи.
Свеж пристап кон проучување на влијанието на арктичката клима
Разбирањето како губењето на мразот на Арктикот влијае на далечните региони беше предизвик. Претходните студии често се фокусираа на долгорочни промени во текот на вековите или воведоа вештачки извори на топлина во климатските модели, што потенцијално ги искривува резултатите.
Ова ново истражување зазеде поинаков пристап, користејќи модели кои директно ги споредуваа историските нивоа на мраз на Арктикот со значително намалената ледена покривка – без воведување вештачки променливи.
Со извршување на две групи симулации, истражувачите можеле да ги изолираат ефектите од губењето мраз врз атмосферските модели. Нивните наоди сугерираат дека губењето на морскиот мраз има домино ефект, менувајќи ги млазните потоци и океанската циркулација, што пак ги менува климатските услови ширум светот.
Наодите се особено значајни за регионите кои веќе се борат со екстремни временски настани. Во Калифорнија, каде сушите се интензивираа во последните две децении, студијата сугерира дека губењето на мразот на Арктикот може да биде фактор што придонесува. Додека другите климатски влијанија, како што се емисиите на стакленички гасови, исто така играат улога, студијата нагласува дека промените на Арктикот може да ги засилат постоечките трендови.
Спротивно на тоа, делови од Европа, особено Шпанија и Португалија, може да доживеат повлажни зими. Истражувањето покажува дека поместувањето на атмосферските струи може да турка повеќе влага во овие региони, иако ефектот изгледа послаб од трендот на сушење во Калифорнија.
Додека студијата презентира убедливи докази за губењето на мразот на Арктикот што влијае на глобалното време, истражувачите предупредуваат дека тоа е само едно парче од сложувалката. Климата е обликувана од сложена интеракција на фактори, вклучувајќи ги емисиите на стакленички гасови, океанските струи, промените на вегетацијата и губењето на мразот на Антарктикот.
„Треба да биде јасно дека заклучокот не е нужно дека ќе врне помалку дожд во Калифорнија и повеќе во западниот Медитеран во наредните години. Покрај загубата на ледената покривка на Арктикот“, објасни Десислава Петрова, коавтор на студијата. „Има многу други фактори кои реагираат на емисиите на стакленички гасови и влијаат на климата“.
Заклучоците на студијата се усогласуваат со забележаните временски аномалии од изминатите децении. На пример, сушата во Калифорнија од 2012 до 2016 година покажа модели слични на оние симулирани во студијата.
Водечкиот истражувач Ивана Цвијановиќ истакна дека иако климатските модели не можат да предвидат конкретни временски настани, тие помагаат да се објаснат пошироките трендови. „Атмосферските шеми на циркулација од последните неколку децении покажуваат некои впечатливи сличности со моделите симулирани во нашата студија – особено настани како што е калифорниската суша од 2012-2016 година“, рече таа.
(Фото: Дејли Галакси)
