Аналитика
Фунтата се искачи на највисокото ниво во последните две недели со надеж дека британскиот министер за финансии Кваси Квартенг наскоро ќе изнесе детали за тоа како ќе го намали долгот, како што најави. Британската валута зголеми на 1,14 долари, закрепнувајќи по плановите на канцеларката да ги финансира даночните намалувања со дополнително задолжување, кое ги потресе инвеститорите.
Фунтата остана висока и покрај конфузијата околу тоа кога ќе го претстави својот план за кратење на долгот. Тој е закажан за 23 ноември, но Би-Би-Си објави дека ќе биде објавен до крајот на овој месец.
Во понеделникот, министерот Квартенг рече дека неговите планови за тоа како да се поттикне растот, како и независната проценка на економското влијание на неговите планови за намалување на даноците од независниот прогнозер Канцеларијата за буџетска одговорност (ОБР) ќе бидат објавени „наскоро“.
Стравувањата дека неговите планови за намалување на даноците се неодржливи, предизвикаа превирања на пазарите минатата недела, откако г-дин Квартенг ги претстави мерките во мини-буџетот.
Во пресрет на мини-буџетот, фунтата падна на рекордно ниско ниво, трошоците за задолжување на државата се зголемија и Банката на Англија беше принудена да се вклучи и да преземе итни мерки откако драматичните движења на пазарот ставија некои пензиски фондови во ризик од колапс.
Превирањата на пазарот беа поттикнати од недостатокот на независна проценка за влијанието на плановите, кои беа понудени од Канцеларијата за буџетска одговорност (ОБР), но беа одбиени од владата.
Инвеститорите, исто така, се обложија дека каматните стапки ќе се зголемат побрзо отколку што се мислеше, што ги натера банките да повлечат повеќе од илјада хипотекарни производи бидејќи неизвесноста ги отежнуваше цените на долгорочните заеми. Ендрју Монтлејк, брокер за хипотека во Coreco Partners, изјави за Би-Би-Си дека почетокот на минатата недела бил „виор на активност и конфузија“.
Неговиот персонал работеше деноноќно за да им помогне на клиентите да склучат договори пред заемодавачите да ги повлечат нивните производи или да ги заменат со поскапи. „Ако разговаравме со клиент во девет часот наутро и му наведеме тарифи, моравме да се јавиме два часа подоцна и да кажеме: „Ќе се случи во следниот час. Треба да донесете брза одлука ако го сакате“, “ вели тој. Сопствениците на домови кои требаше да се откажат од фиксните стапки се соочуваа со огромни скокови во нивните месечни исплати, додава Монтлејк.
Страјд рече дека ако прогнозата на OBR се надополни, тогаш очекувањата за каматните стапки би можеле да паднат „што ќе биде важно за милиони луѓе нагоре и надолу во земјата кога станува збор за нивните хипотеки“.
По реакцијата од пратениците од ториевците во врска со плановите за укинување на највисоката даночна стапка на доход за оние со високи примања, г-дин Квартенг направи драматичен пресврт во понеделникот, изјавувајќи дека ќе се откаже од овој потег. Потоа подоцна се согласи да го изнесе датумот на неговиот план за трошење.
Падот на вредноста на фунтата ќе ја зголеми цената на стоките и услугите увезени во Велика Британија од странство. Тоа е затоа што кога фунтата е слаба во однос на доларот или еврото, на пример, им чини повеќе на компаниите во Обединетото Кралство да набавуваат работи како храна, суровини или делови од странство. Фирмите би можеле да изберат да ги пренесат тие повисоки цени на своите клиенти.
И тоа може да ја зголеми инфлацијата, која следи како се менуваат трошоците на живот со текот на времето. Податоците за инфлацијата треба да биде објавени подоцна во текот на месецов, пред 3 ноември кога Банката на Англија следно ќе се состане за да ја донесе својата најнова одлука за каматните стапки.
Каматните стапки се зголемија седум пати од декември, додека Банката се обидува да ја спречи инфлацијата – стапката со која растат цените. Ова во моментов е на близу 40-годишното ниво од 9,9%. По минатонеделните превирања, инвеститорите проценуваа дека каматните стапки би можеле да достигнат повеќе од 6% следната година – иако очекувањата оттогаш се намалија на околу 5,4%.
Зголемувањето на каматните стапки го прави поскапо задолжувањето што, теоретски, би требало да ги поттикне луѓето да трошат помалку и да ја олади инфлацијата, но исто така го поскапува позајмувањето пари за хипотеки или други заеми.
Г-дин Страјд рече: „Ако [прогнозата на OBR] е добро прифатена… може да очекувате [Банката на Англија] да излезе со пониско ниво на зголемување на каматните стапки, што секако уште еднаш ќе биде многу корисно за оние со хипотеки, деловни задолжувања и навистина за трошоците на владата да го сервисира сопствениот долг“. Сепак, тој рече дека има сомнежи дали OBR ќе и даде благослов на владата.
Г-дин Страјд рече дека многу работи се на товар на владата, која треба да докаже дека нејзините политики можат, како што вети, да го поттикнат економскиот раст до годишна стапка од 2,5%, што ќе биде „тешко да се направи“. Ако тоа не се случи, г-дин Страјд рече дека владата ќе мора да се врати на другите ветени даночни намалувања или да се приклони кон намалувања на јавните трошоци во време на зголемена инфлација, што би можело да наиде на жесток отпор.
Премиерката Лиз Трас одби да потврди дали придобивките ќе се зголемат со инфлацијата, промена која би заштедила околу 5 милијарди фунти. Но, Пени Мордан, лидер на Долниот Дом, отворено се спротивстави на идејата за радиото Тајмс: „Не сакаме да се обидуваме да им помогнеме на луѓето со една рака, а да ја одземеме со друга“.
