Аналитика
Русија ја поттикна енергетската криза во Европа со намалување на капацитетот на гасоводот Северен тек 1 на 20 отсто. Но, континентот добива и снабдување со гас од Азербејџан, Северна Африка и Северното Море. Многу земји исто така увезуваат гас со брод, при што тој патува низ пристаништа за течен природен гас.
Русија го задушува снабдувањето со природен гас на Европа во обид да одговори на санкциите на Западот. Минатиот месец го намали капацитетот на гасоводот Северен тек 1 до Германија на само 20 отсто, што придонесе за енергетската криза на континентот.
Клучните репери за гас се зголемија од почетокот на јуни, при што холандските фјучерси за природен гас TTF се зголемија за 129% до 194 евра за мегават-час. „Европските цени на бензинот повторно се зголемуваат, приближувајќи се на рекордно ниво, како резултат на падот на протокот на Северен тек 1 на само 20% од капацитетот поради тековното одржување“, рече енергетскиот аналитичар на Ристад, Каролина Сиемиениук во една неодамнешна истражувачка белешка. „Ако руските текови целосно запрат, што не е исклучено, цените дополнително ќе се зголемат“.
Но, Северен тек 1 не е единствениот гасовод што ја обезбедува Европа со природен гас. Полињата за гас во Азербејџан, Северното Море и северна Африка се исто така клучни извори на енергија за континентот. Многу европски земји, исто така, увезуваат течен природен гас со брод – а САД сега испраќаат повеќе супер-ладен гас со брод отколку Русија со гасовод.
Русија има капацитет да испорачува гас во Германија со брзина од 1,76 милиони гигават часови дневно, според Европската мрежа на оператори на преносни системи за гас. Клучните правци ги вклучуваат гасоводот Газела, кој минува низ Чешката Република, и гасоводот Јамал-Европа што води од Западен Сибир до Германија.
Но, Европската унија работеше и на иницијативи за намалување на зависноста од рускиот гас. Трансанадолскиот и Трансјадранскиот гасовод, завршени во 2018 и 2020 година, соодветно, снабдуваат гас од азербејџанското гасно поле Шах Дениз до Грција, Италија и Турција.
ЕУ, исто така, увезува гас од наоѓалиштата на гас во Северното Море, кои се територијата на Норвешка и Велика Британија. Белгија, Франција, Германија, Холандија и Ирска добиваат гас преку мрежите вклучувајќи ги Европа-II и гасоводот Фортис. И на крај, Италија и Шпанија увезуваат гас од клучните северноафрикански локации, вклучувајќи го и алжирскиот центар за природен гас Хаси Р’Мел.
Не секој ден се случува една од најголемите светски економии ги повикува своите граѓани да се тушираат пократко со топол туш – или навистина повеќе ладен туш – за да заштедат на резервите на гориво. А сепак, кон крајот на јули, тоа се случи во Германија, каде неколку германски градови ја презедоа оваа мерка на претпазливост, бидејќи загриженоста продолжи да расте поради потенцијалната одлука на Русија сериозно да го ограничи снабдувањето со гас во земјата, со што Германија ќе ја доведе во состојба на значителен економски превирања.
Како што неодамна рече Фридрих Мерц, лидер на опозициската Христијанско-демократска унија (ЦДУ) – која беше на власт 16 години до преземањето на новата влада во декември: „Нашата земја можеби се движи кон најтешката економска криза од основањето на Сојузна Република Германија“.
Според федералниот завод за статистика, германската економија во вториот квартал значително забавила, бидејќи војната во Украина, пандемијата Ковид-19 и прекините на снабдувањето силно влијаеле на најголемата европска економија. Официјалните податоци покажаа дека бруто домашниот производ (БДП) е непроменет квартално на квартал, што е помалку од анкетата на Ројтерс за прогнозата на економистите за раст од 0,1 отсто.
Други неодамнешни податоци покажуваат дека германската економија веќе е во пад, при што мерачот на S&P Global на активноста на приватниот сектор во јули падна на најниско ниво во повеќе од две години и го прекрши клучниот праг што сигнализира контракција наместо проширување. „Уживајќи во зголемување на растот од претходното олеснување на ограничувањата поврзани со вируси, судирот на различни ветрови во јули успеа да ја турне германската економија во контракција“, рече Пол Смит, економист во S&P Global. „Падот на производството беше на широка основа, со продлабочување на падот на производствениот сектор, а активноста во услужниот сектор падна на територијата на намалување за прв пат од декември“.
Во споредба со ревидираната пресметка на растот во првиот квартал од 0,8 отсто, перформансите во вториот квартал беа очигледно неодоливи; условите изгледаат речиси сигурно дека дополнително ќе ослабнат бидејќи испораките на гас од Русија се намалија. Русија сочинуваше повеќе од половина од германскиот природен гас пред избувнувањето на војната во Украина кон крајот на февруари. Но, со оглед на ситуацијата во која се наоѓа Германија денес, многумина ја нарушуваат значајната зависност на земјата од руските фосилни горива, кои претставуваат критичен извор на енергија за германските индустрии и домаќинствата, и наметнувањето економски санкции кон Русија, што многумина го сметаат како да биде самопоразен за европските економии.
Да бидат работите уште посложени, руската гасна компанија Газпром на 25 јули објави дека ќе ја затвори турбината во рамките на својот гасовод Северен тек 1 поради причини за одржување, што значи дека протокот на гас, кој веќе работеше со ниски 40 отсто од капацитетот, се намали на само 20 проценти. Потегот наиде на недоверба од лидерите на Европската унија (ЕУ), при што германскиот министер за економија, Роберт Хабек, го означи одржувањето како „фарса“, а други ја обвинија Москва дека ја користи ситуацијата за да се одмазди на западните санкции поради војната во Украина. Рускиот претседател Владимир Путин вети дека наскоро ќе го обнови протокот кон Европа, иако тие ќе бидат строго контролирани доколку неколку прашања во врска со санкциите останат нерешени.
Затоа Германија беше принудена да размисли за рационализирање на гасот за да се справи со недостатокот и веќе презеде драстични мерки за да заштеди на постојните резерви на гориво. Градот Хановер, на пример, престана да снабдува топла вода со своите јавни згради, базени и центри за одмор. Исто така, одлучи да ги исклучи своите јавни фонтани и објектите за ноќно осветлување за големите јавни згради, бидејќи градоначалникот на Хановер, Белит Онај, неодамна потврди дека градот има за цел да ја намали потрошувачката на енергија за 15 проценти. „Ова е реакција на претстојниот недостиг на гас, кој претставува голем предизвик за општините – особено за голем град како Хановер“, рече Онај.
Меѓународниот Монетарен Фонд (ММФ), пак, предвиде дека Германија ќе загуби до 4,8 отсто од своето економско производство доколку Русија целосно го запре извозот на гас. „Затворањето на рускиот гас би имало значителни ефекти врз германската економска активност“, објаснија истражувачите на ММФ, Тинг Лан, Гален Шер и Џинг Џоу. „Овие економски загуби би биле трајни во смисла дека не се „фатени“ со одложување на производството, потрошувачката или инвестициите за следните години“.
Други се уште попесимисти. Прогнос, истражувачка фирма нарачана од индустриското здружение vbw (Vereinigung der Bayerischen Wirtschaft) на покраината Баварија, кон крајот на јуни изјави дека ако Русија целосно престане да испорачува природен гас, Германија ќе доживее огромен недостаток од 12,7 отсто во економските перформанси во текот на втората половина од годината. Истражувањето покажа дека вкупната проценета загуба во создавањето вредност, вклучувајќи ги и негативните ефекти како што е влијанието врз синџирите за испорака, може да достигне огромни 193 милијарди евра за шест месеци. „Ненадејниот прекин на увозот на руски гас, исто така, би имал значително влијание врз работната сила во Германија. Аритметички, околу 5,6 милиони работни места ќе бидат погодени од последиците“, додава извршниот директор на vbw Бертрам Бросарт.
