Аналитика
Гасоводот „Северен тек 2“ меѓу Русија и Германија нема да се реализира доколку Русија ја нападне Украина, соопшти американскиот Стејт департмент, нагласувајќи ја претходната позиција на западните земји за стратешки виталното снабдување со гас. Како што се зголеми тензијата околу военото трупање на Русија на источната граница на нејзиниот сосед, портпаролот на Стејт департментот Нед Прајс во средата вечерта изјави дека администрацијата на Бајден „соработува со Германија“ за да помогне доколку се случи губење на гасоводот.
„Сакам да бидам многу јасен: ако Русија на еден или друг начин ја нападне Украина, Северен тек 2 нема да се гради“, изјави Прајс за Националното јавно радио. „Нема да навлегувам во конкретните детали. Ќе работиме со Германија за да се осигураме дека тоа нема да оди напред“.
Емили Хабер, германската амбасадорка во Вашингтон, се чини дека одобри заострување на позицијата, коментирајќи во четвртокот. Таа на Твитер истакна дека „САД и Германија заедно изјавија минатото лето: ако Русија ја користи енергијата како оружје или ако има уште едно нарушување на суверенитетот на Украина, Русија ќе мора да плати висока цена“. Германскиот канцелар Олаф Шолц и министерката за надворешни работи Аналена Баербок исто така јасно го кажаа тоа. „Ништо нема да биде надвор од масата, вклучително и Северен тек 2“, рече Хабер.
Коментарите дојдоа по еден ден на интензивна дипломатска активност, при што САД рекоа дека поставиле пат за решавање на руските барања во источна Европа, додека Москва водеше разговори за безбедност со западните земји и го продолжи своето воено засилување.
Во писмениот одговор доставен лично од нивниот амбасадор во Москва, САД ја повторија својата посветеност да ја поддржуваат политиката на НАТО за „отворени врати“, истовремено нудејќи „принципиелна и прагматична оценка“ на загриженоста на Кремљ, рече американскиот државен секретар Антони Блинкен.
Русија побара од НАТО да ги повлече трупите и оружјето од источна Европа и да ѝ забрани на нејзиниот сосед Украина, поранешна советска држава, да се приклучи на Алијансата. Вашингтон и неговите сојузници во НАТО, како што се Велика Британија и Франција, ја отфрлаат таа позиција, но велат дека се подготвени да разговараат за други теми како што се контролата на оружјето и мерките за градење доверба.
„Ставањето на работите на хартија е добар начин да бидеме што е можно попрецизни, за Русите да ги разберат нашите позиции, нашите идеи што е можно појасно. Во моментов, документот е кај нив и топката е на нивен терен“, рече Блинкен.Генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг, рече: „Иако се надеваме и работиме на добро решение – деескалација – ние сме подготвени и за најлошото“.
Кинескиот министер за надворешни работи, Ванг Ји, во четвртокот рече дека сите страни вклучени во украинското прашање треба да останат смирени и да се воздржат од дејствија што поттикнуваат тензии и ја поттикнуваат кризата, додека тој разговараше со Блинкен.
Енергетски проект во Европа, Северен тек 2 е дизајниран да го удвои количеството гас што тече од Русија директно во Германија, заобиколувајќи ја традиционалната транзитна рута низ Украина преку гасовод долж коритото на Балтичкото Море. Овој проект беше пречекан со отпор во ЕУ, од САД, како и од Украина, со образложение дека ја зголемува енергетската зависност на Европа од Русија и ги негира транзитните такси на Украина, во време на поширок ќор-сокак на Москва со Западот.
Гасоводот од 11 милијарди долари (8,3 милијарди фунти) првпат беше објавен во 2015 година. Ангела Меркел, која се повлече од функцијата германска канцеларка во 2021 година, беше ентузијастички поддржувач поради очекувањата дека овој гасовод ќе испорача евтино гориво за 26 милиони германски домови. Но, долгогодишните стравувања дека тоа би можело да му даде на Владимир Путин повеќе влијание врз Германија и другите европски земји, значително се засилени со ќор-сокакот во Украина.
Изградбата на гасоводот беше завршена во септември, но неговиот сопственик, руската гасна компанија Гаспром, чека конечна законска дозвола од германските регулатори за да ги отвори вентилите и да испрати гас на запад. Изгледите Русија да го прекине снабдувањето во случај на конфликт ја натера администрацијата на Бајден да започне разговори со земјите производители на гас ширум светот за да обезбеди снабдување за Европа.
Висок американски функционер оваа недела изјави дека се подготвуваат планови за „непредвидени ситуации“, а Белата куќа соопшти дека Џо Бајден ќе биде домаќин на емирот на Катар, шеикот Тамим бин Хамад ал-Тани, во недела, со нивната агенда што вклучува „обезбедување на стабилност на глобалните енергетски резерви“.
На прашањето за извештаите дека индустријата има мал или никаков капацитет да ги обезбеди потребните резерви, прес-секретарот на Белата куќа, Џен Псаки, во средата рече дека САД се соочуваат со логистички предизвици, особено околу преносот на природен гас. „Тоа е дел од нашите разговори со многу компании и земји“, рече Псаки. „Но, повторно, овие разговори се во тек и немаме намера да пропаднеме“.
Во четвртокот, австралискиот министер за ресурси, Кит Пит, одби да потврди дали австралиските власти биле во активни дискусии со Европејците за снабдувањето со гас. Тој рече дека Австралија била еден од најсигурните добавувачи на течен природен гас во текот на пандемијата. „Ние секако ќе продолжиме да ги исполнуваме нашите постоечки договори, но таму каде што има недостаток Австралија секогаш ќе гледа да ги поддржува нашите пријатели“, изјави Пит за Sky News Australia.
