Аналитика
Германија и Шпанија бараат глобален данок за милијардерите за да се помогне во справувањето со трошоците од климатската криза. Бразил, кој претседава со групата Г20 на најголемите светски економии, првпат предложи данок за супербогатите на состанокот на министрите за финансии во февруари.
Сега, министрите за финансии од Германија, Шпанија и Јужна Африка му се придружија на Бразил во исполнувањето на предлогот според кој 3.000 милијардери во светот би можеле да платат минимум 2 отсто данок на своето богатство.
3.000 милијардери во светот треба да платат минимум 2% данок на нивното брзорастечко богатство за да соберат 250 милијарди фунти годишно за глобалната борба против сиромаштијата, нееднаквоста и глобалното затоплување, предложија министрите од четири водечки економии.
Данокот од 2% ќе ја намали нееднаквоста и ќе ги собере многу потребните јавни средства по економските шокови од пандемијата, климатската криза и воени конфликти во Европа и Блискиот Исток.
Тие бараат повеќе земји да се приклучат на нивната кампања, велејќи дека годишната сума ќе биде доволна за покривање на проценетите трошоци за штетата предизвикана од сите минатогодишни екстремни временски настани.
„Време е меѓународната заедница сериозно да се зафати со справување со нееднаквоста и финансирање на глобалните јавни добра“, велат министрите во коментарот на „Гардијан“. „Еден од клучните инструменти што ги имаат владите за промовирање поголема еднаквост е даночната политика. Не само што има потенцијал да го зголеми фискалниот простор што владите треба да го инвестираат во социјалната заштита, образованието и заштитата на климата.
Дизајниран на прогресивен начин, исто така гарантира дека секој во општеството придонесува за општото добро во согласност со нивната способност за плаќање. Придонесот за правичен удел ја подобрува социјалната благосостојба“.
Бразил претседава со групата Г-20 на водечки развиени и земји во развој и стави данок на милијардер на агендата на состанокот на министрите за финансии на почетокот на оваа година.
Францускиот економист Габриел Зукман сега ги разработува техничките детали за планот за кој G20 повторно ќе разговара во јуни. Франција укажа на поддршка за данок на богатство, а Бразил беше охрабрен дека САД, иако не го поддржуваат глобалниот данок на богатство, не се спротивставија на тоа. „Милијардерите имаат најниска ефективна даночна стапка од која било социјална група. Имајќи луѓе со најголема способност да плаќаат данок што плаќаат најмалку – мислам дека никој не го поддржува тоа“, рече Зукман.
Истражувањето на Оксфам објавено оваа година покажа дека бумот на цените на активата за време и по пандемијата на Ковид значи дека милијардерите биле 3,3 трилиони долари – или 34% – побогати на крајот на 2023 година отколку во 2020 година. Во меѓувреме, студијата на Светската банка покажа дека пандемијата го запре намалувањето на сиромаштијата.
Во текстот потпишан од министри од две од најголемите европски економии – Германија и Шпанија – и две од најголемите економии во развој – Бразил и Јужна Африка – се тврди дека давачката за супер богатите е неопходен трет столб за дополнување на преговорите за оданочување на дигиталната економија и воведување на почетокот на оваа година на минимален корпоративен данок од 15% за мултинационалните компании.
„Данокот би можел да биде дизајниран како минимална давачка еквивалентна на 2% од богатството на супербогатите. Тоа нема да важи за милијардерите кои веќе придонесуваат со фер удел во даноците на доход. Оние, пак, кои ќе успеат да избегнат плаќање данок на доход ќе бидат обврзани да придонесат повеќе за општото добро“, велат министрите.
„Постојаните дупки во системот имплицираат дека поединците со висока нето вредност можат да ги минимизираат даноците на доход. Глобалните милијардери плаќаат само еквивалент до 0,5% од своето богатство во персонален данок на доход. Од клучно значење е да се осигураме дека нашите даночни системи обезбедуваат сигурност, доволни приходи и правично третирање со сите наши граѓани“.
Министрите велат дека ќе треба да се преземат чекори за да се спротивстави на користењето на даночните раеви. Таксата ќе биде дизајнирана да ги спречи милијардерите кои избираат да живеат во Монако или Џерси, на пример, но ги заработуваат своите пари во поголемите економии како што се Велика Британија или Франција, да ги намалат даночните сметки под глобалниот договорен минимум. Доколку една земја не го наметне минималниот данок, друга земја може да бара приход.
„Се разбира, аргументот дека милијардерите лесно можат да го префрлат своето богатство во јурисдикции со ниски даноци и на тој начин да ја избегнат давачката е силен. И затоа ваквата даночна реформа припаѓа на агендата на Г20. Меѓународната соработка и глобалните договори се клучни за да се направи таков данок ефективен. Она што меѓународната заедница успеа да го направи со глобалниот минимален данок на мултинационалните компании, може да го направи со милијардерите“, велат министрите.
Зукман рече дека има огромна поддршка од јавноста за овој предлог, при што анкетите покажаа до 80 отсто од гласачите за. И покрај тоа, економистот рече дека е подготвен за силен отпор.
„Не сакам да бидам наивен. Знам дека супербогатите ќе се борат“, рече тој. „Тие ги мразат даноците на богатството. Ќе лобираат кај владите. Тие ќе ги користат медиумите што ги поседуваат“.
