Аналитика
Енергетската иднина на регионот не е веќе прашање на далечна перспектива – таа се гради сега, и тоа под зголемено внимание од јавноста, политиката и меѓународните партнери. Македонскиот енергетски форум – MEF25, што се одржува во Скопје, ја отвори дебатата за клучната улога на Западен Балкан во глобалната транзиција кон чиста енергија.
Форумот ги обединува најрелевантните гласови од владините институции, индустријата, граѓанскиот сектор и меѓународните организации – со една заедничка цел: да се дефинира одржлива, праведна и еколошки одговорна патека за енергетски развој.
Во енергетската трансформација не може да има компромис кога станува збор за животната средина – ова го истакна вицепремиерот и министер за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити.
„Западен Балкан не може да избира помеѓу економскиот развој и заштитата на животната средина. Нам ни треба модел што ги обединува двете,“ рече тој.
Меџити побара јавното добро да биде во срцето на секоја одлука и порача дека неговото министерство ќе остане активен и посветен партнер во секој процес што гради иднина врз основа на визија, правичност и почит.
Министерката за енергетика Сања Божиновска го претстави новиот Закон за енергетика како столб на идната зелена економија. Тој предвидува либерализиран пазар, нови правила за обновливи извори, вклучување на енергетски заедници, социјални тарифи и силна поддршка за инвеститорите.
Инвестициите од 1,6 GW до 2030, нови интерконектори со Грција, Србија и Косово и зелени хидрогенски капацитети – тоа се дел од „најамбициозната енергетска агенда“ досега, со акцент на регионална поврзаност и отпорност.
„Транзицијата не е прашање дали ќе се случи – туку како,“ потенцираше Миодраг Милошевиќ од OSF Western Balkans. „Само ако е праведна и вклучува граѓани, може да биде успешна.“
ЕУ амбасадорот Михалис Рокас го истакна напредокот на Македонија во последната година: ново министерство, ревидиран план за енергија и клима, и нова инвестициска рамка. А директорот на IRENA, Франческо Ла Камера, предупреди дека глобалната транзиција бара 1,3 трилиони долари годишно – и силна меѓународна соработка.
Форумот што се одржува ги поврзува политиката, науката, индустријата и граѓанскиот сектор – со еден заеднички именител: да се создаде модел на енергетска безбедност што е чист, праведен и одржлив.
Дискусиите продолжуваат со фокус на интеграцијата на климатските и енергетските политики – тема која, како што покажа MEF25, е повеќе од стратегија: таа е неопходност.
