Аналитика
Бидејќи случаите на Ковид19 имаа ново издигнување во САД, јасно е дека оваа пандемија нема да исчезне во скоро време. Покрај сите краткорочни и среднорочни теми, друга точка што треба да се разгледа е влијанието на болеста врз поголемите трендови.
На пример, многу се дискутираше за ефектот на коронавирусот врз дигиталната револуција. Многу помалку препознатливо е како пандемијата преобликува во друг мега-тренд. Тоа е подемот на Кина.
Ова е комплицирано сценарио поради влијанието на Ковид19 врз економскиот раст и амбициите на Кина, измешани со тековната трговска војна, плус реториката на кампањата на претседателот Трамп. Залагањето за ова е незгодно, но податоците укажуваат на тоа дека Кина после коронавирусот ќе заврши во подобра форма од САД.
Некои основни факти:
САД сè уште ја имаат најголемата економија во светот (позиција што ја завзема уште од 1871 година) со БДП од 21,4 трилиони американски долари минатата година. Се разбира, Кина е број 2 со 14,1 трилион долари, така што со таа мерка, американската економија е сè уште далку понапред.
Во 1990 година САД имаат БДП од 5,9 трилиони долари а Кина со 360 милијарди долари, што значи пред 30 години американската економија беше 16 пати поголема.
БДП по глава на жител според ММФ, САД е седмата најбогата земја со 65.000 американски долари по човек, (Луксембург е број 1 со 113 000 американски долари) додека Кина (со масовно население) влегува на број 65 со 10.000 американски долари по лице. Кинеските власти честопати укажуваат на оваа споредба по глава на жител, за да сугерираат дека земјата има долг пат пред да ги фати САД, и зошто таа сèуште е земја во развој.
Ако САД продолжат да растат од 2% до 3% и Кина го стори тоа на два до три пати побрзо (нејзината стапка на раст се забавува), кинеската економија би можела да стане поголема од САД меѓу 2025 година и 2030 година.
Да бидеме сигурни, Кина има проблеми. „Колку проблеми имаа САД и економски, Кина има многу повеќе: економски структури, ниво на раст, систем оптоварен со премногу долгови“, вели Леланд Милер, извршен директор на кинеската Беж Книга, истражувачка фирма која собира податоци од истражувања на илјадници кинески компании. Кина, исто така, направи милијарди заеми на други земји за инфраструктурни проекти што сега можеби нема да се вратат.
Кинезите со висок профил како Кајл Бас и Џим Ханос ќе ви кажат дека Кина е во најдобар случај ризична и кула од карти во најлош случај.
По посетата на Никсон на Кина во 1972 година, американската политика беше да и помогне на Кина да расте и да ја либерализира својата економија. Ова првично беше бавен процес, но забрзано откако Кина се приклучи на Светската трговска организација во 2001 година. Набргу потоа, земјите започнаа да лобираат во поплаки за нелојалните трговски практики на Кина, како што се ограничувања на извозот, субвенции, заштита на интелектуалната сопственост и дискриминаторски даноци.
На почетокот, непридржувањето на Кина не го привлече особено вниманието на американската влада или приватниот сектор. Според праведноста пред претходните претседатели, ова беше мал удел пред 20 години. Големите американски компании исто така се приклучиле кон овие престапи, затоа што се сметаше за цена што треба да се плати за да се добие влез на кинескиот пазар. За жал, ова служеше за ефикасно изложување на Кинезите дека не се придржуваат кон правилата.
Некои креатори на политики велат дека кинескиот трговски рекорд всушност не е толку лош и сите спорови можат да се решат во рамките на СТО. „Кина прави разумна работа во согласност со жалбите на СТО“, се вели во весникот „Като“, во кој исто така се истакнува дека „Кина беше втора, само во САД, по бројот на жалби со кои се соочи“.
Като не признава дека присилните трансфери на технологија и субвенциите на кинеската влада на домашните бизниси сè уште се проблем и дека „Кина сè уште не е далеку од исполнувањето на обврските за СТО за заштита на правата од интелектуална сопственост. Милиони Кинези живеат со нелегални придобивки од широко распространето фалсификување на американски и други странски производи.“
Но, претседателот Трамп рече дека процесот на СТО е завршен, и тој создаде трговска војна и потоа постави трговски договор за да се стави крај на војната.
„Да се придржувате до зделката и да се обидувате да ги одржувате земјоделските набавки, додека да имате прилично воспалителна реторика е како да имате најдобри од двата света“, вели Мери Лојли, постар колега на Институтот за меѓународна економија во Петерсон и професор по економија на училиштето Максвел на Универзитетот Сиракуза.
Факт е дека Америка и Кина си се потребни еден на друг. Кинезите се вториот најголем носител на долгови на САД, после Јапонија, со околу 1 трилион долари. И Кина во моментов е најголемиот партнер за трговија со стоки „со вкупно 659,8 милијарди американски долари трговија. Извозот на стоки изнесува 120,3 милијарди американски долари; увозот на стоки изнесува 539,5 милијарди американски долари,“ според Кабинетот на Канцеларијата на трговскиот претставник на САД.
Обвинувањето на Кина за коронавирусот служи како девијација. „Има еден документ за стратегија на Републиканците, составен во април, наречен „Големата книга на Корона“, вели Стивен Роуч, постар колега на универзитетот Јеил и поранешен претседател на Морган Стенли во Азија. „И таа стратегија го документира многу јасно: Не го бранат Трамп за Ковид19. Уште полошо правиме во решавањето на вирусот – и јасно е дека одиме од лошо во полошо во моментов. Поагресивниот Трамп и неговите луѓе се поставуваат во напад кон Кина.“
Наваро и Памунот отидоа дотаму што укажуваат на тоа дека Кина дозволила вирусот да се шири како економско оружје за да го ослаби светот. Тие не велат дека тоа беше намерно но тие тоа го прават сега е да го искористат овој вирус, што го пуштија врз Америка и остатокот од светот, и овој вирус создава економски немири.
Како и Трамп со трговските практики на Кина, Патон го идентификуваше проблемот, но има погрешно решение. Она што сакам да кажам е дека Кина, која прескокнува пред нас на толку многу фронта, (телеком, плаќања, инфраструктура), може да заврши да излезе од пандемијата во подобра форма од САД,
Кина има многу помалку смртни случаи. Според Светската здравствена организација само 4.600 луѓе починале во Кина од коронавирус. Дури и ако Кинезите потценуваат со зборовите 10 пати помалку, тоа сепак ќе биде малку повеќе од една третина од бројот на случаи како САД, (во моментов 127.000) во земја што има четири пати поголема популација. Трошоците за САД наспроти Кина е скоро невозможно да се пресметаат. И, патем, овој јаз сигурно ќе се прошири.
Па дури и со своите структурни проблеми, Кина, со десетици илјади помалку смртни случаи, трилион помалку потрошени на стимул, нови достигнувања во медицината, здравствената заштита и сродната технологија и новите глобални односи, би можела да заврши од излегување од Ковид19, не посилна од порано, но секако посилна во однос на САД.
