Аналитика
Deep fake порнографија е вознемирувачка нова форма на сексуално вознемирување, се појави како значајна општествена грижа, особено за жените. Овој феномен вклучува употреба на алатки за вештачка интелигенција за создавање лажни видеа и слики, честопати наметнувајќи ги лицата на поединци, обично жени, на експлицитна содржина без нивна согласност.
Оваа манипулативна и инвазивна практика не само што ја нарушува личната приватност туку и нанесува емоционална и репутациона штета на жртвите.
ДЕТСКИ ПОРНОГРАФСКИ МАТЕРИЈАЛ ГО ПРЕПЛАВИ ИНТЕРНЕТОТ
Додека го читате ова, стотици – ако не и илјадници – неконсензуални порнографски клипови генерирани со вештачка интелигенција секојдневно се прикачуваат на интернет. Значи, што ги тера луѓето да создаваат толку огромен број фалсификати? Дали е само за забава?
Овие Deepfakes се прецизно изработени со помош на алатки за вештачка интелигенција, што го прави сè потешко да се направи разлика помеѓу вистинската и манипулирана содржина. Ширењето на оваа содржина не е ограничено на нејасни интернет катчиња; тој се прошири на мејнстрим платформи како X (поранешен Твитер) и Инстаграм.
Центарот за побезбеден интернет во Велика Британија неодамна го сврте вниманието на зголемениот број пријави што ги добиваат, а во кои има разголени девојчиња на возраст од 11 до 16 години. Фотографиите се направени со помош на вештачка интелигенција. На оригиналните фотографии девојчињата се целосно облечени, па програмата е искористена за фотореалистично да се прикажат без облека во експлицитни пози.
И во соседна Србија веќе има случаи каде вештачката интелигенција е злоупотребена за создавање на порнографски материјал за малолетни лица. Во еден од откриените случаи, во градот Лозница, малолетник создал порнографска слика од своја врсничка од друго училиште во истиот град.
Родителите на жртвата случајот го пријавиле на националната платформа за спречување на насилство во кое се вклучени деца (како жртви или сторители), платформата „Чувам те“ и сега чекаат на исходот, иако и еден месец по пријавата сѐ уште не добиле повратна информација.
На прашањето дали момчето било казнето на некој начин, мајката на девојчето вели дека ги нема тие информации. „Оди во друго училиште, ќерка ми не го познава, нути пак се дружат. Целиот процес се одвива многу бавно, обвинителството сѐ уште не наредило случајот да оди во Одделот за високотехнолошки криминал (ВТК)“, вели мајката додавајќи дека е разочарана од сѐ. „Момчето кое ѝ ја испратило фотографијата молчи и не сака да каже ништо, па тоа ја успорува работата“.
ЗЛОУПОТРЕБАТА НА ВИ ИМА РАЗМЕРИ НА ПАНДЕМИЈА
Употребата на технологијата Deepfake не е ограничена само на познати личности. Студијата од 2019 година на Sensity AI истакна застрашувачка статистика: 96% од длабоко лажните слики генерирани ширум светот се порнографски, а неверојатни 99% се насочени кон жени.
Едноставноста на создавање длабоки фејкови е засилена со достапноста на апликациите за „замена на лица“, што ја прави оваа технологија лесно достапна и поопасна, особено за жените.
Злоупотребата на овие алатки го нагласува поширокото прашање на дигитално родово насилство, каде што неконсензуалното ширење на сексуална содржина во која се вклучени жени и девојки често вклучува закани и вознемирување.
Истрагата на тимот на India Today’s Open-Source Intelligence (OSINT) покажува дека deep fake порнографија се претвора во просперитетен бизнис со ентузијасти, креатори и експерти за вештачка интелигенција кои ја прошируваат својата експертиза, инвеститори кои бараат капитал и други – од мали финансиски компании до големи компании како Google, VISA, Mastercard и PayPal – кои се злоупотребуваат.
И, додека синтетичкото порно постои со години, напредокот во вештачката интелигенција и нејзината растечка достапност на технологија го направија полесно и попрофитабилно да се направи и дистрибуира неконсензуален сексуално експлицитен материјал. Според извештајот за состојбата на Deepfake за 2023 година од Home Security Heroes, неговиот број скокнал за повеќе од 550% во споредба со 2019 година.
Во еден неодамнешен случај во САД, мајка поднесе пријава во полиција откако разголени слики на нејзината 14-годишна ќерка и другите соученички, генерирани со вештачка интелигенција, беа распространети во средно училиште во Њу Џерси.
Во меѓувреме, од другата страна на САД, официјалните лица истражуваат инцидент со тинејџер кој наводно користел вештачка интелигенција за да создаде и дистрибуира слични слики на други ученици – исто така тинејџерки – кои посетуваат средно училиште во предградие на Сиетл, Вашингтон.
Вознемирувачките случаи повторно го ставија центарот на вниманието на експлицитниот материјал генериран со вештачка интелигенција кој во голема мера им штети на жените и децата и расте на интернет со невидена брзина. Според анализата која ја пренесува Асошиетед прес, повеќе од 143.000 нови длабоко лажни видеа беа објавени на интернет оваа година, што ја надминува сите претходни години заедно.
Очајни за решенија, засегнатите семејства ги притискаат законодавците да имплементираат цврсти заштитни мерки за жртвите чии слики се манипулирани со помош на нови модели на вештачка интелигенција или плејада апликации и веб-страници кои отворено ги рекламираат нивните услуги. Застапниците и некои правни експерти, исто така, бараат федерална регулатива која може да обезбеди униформа заштита низ целата земја и да испрати силна порака до сегашните и потенцијалните сторители.
„Се бориме за нашите деца“, рече Дорота Мани, чија ќерка беше една од жртвите во Вестфилд, предградие на Њу Џерси надвор од Њујорк. „Тие не се републиканци и не се демократи. Ним не им е грижа. Тие само сакаат да бидат сакани и сакаат да бидат безбедни“.
Проблемот со deepfakes не е нов, но експертите велат дека се влошува бидејќи технологијата за нивно производство станува подостапна и полесна за употреба. Истражувачите алармираат оваа година за експлозијата на материјал за сексуална злоупотреба на деца генериран од вештачка интелигенција, користејќи приказ на вистински жртви или виртуелни ликови. Во јуни, ФБИ предупреди дека продолжува да добива извештаи од жртви, и малолетни и возрасни, чии фотографии или видеа биле користени за создавање експлицитна содржина што се споделува на интернет.
КРИМИНАЛИЗАЦИЈА НА DEEP FAKE ПОРНОГРАФИЈАТА
Некои држави веќе превзедоа чекори во воспоставувањето закони за справување со опасностите од вештачката интелигенција и порнографијата на Deepfake. На пример, Законот за онлајн безбедност на Обединетото Кралство го криминализира создавањето и споделувањето на манипулирани експлицитни слики или видеа без согласност. Европската унија има слична рамка, додека САД немаат федерален закон, но има некои држави кои го забрануваат Дипфејк поврзан со изборна измама и порнографија.
Неколку американски држави донесоа свои закони во текот на годините за да се обидат да се борат со проблемот, но тие се разликуваат по обем. Тексас, Минесота и Њујорк усвоија закон оваа година за криминализирање на неконсензуално длабоко лажно порно, приклучувајќи им се на Вирџинија, Џорџија и Хаваи кои веќе имаа закони за книгите. Некои држави, како Калифорнија и Илиноис, им дадоа само на жртвите можност да ги тужат сторителите за отштета пред граѓански суд, што го дозволуваат и Њујорк и Минесота.
Неколку други држави размислуваат за сопственото законодавство, вклучително и Њу Џерси, каде што моментално се подготвува нацрт-закон за забрана на длабоко лажно порно и наметнување казни – или затвор, парична казна или и двете – за оние што го шират.
Во инцидентот во Њу Џерси, може да се применува постојниот државен закон кој забранува сексуална експлоатација на малолетници, вели Мери Ана Франкс, професорка по право на Универзитетот Џорџ Вашингтон, која ја предводи Иницијативата за сајбер граѓански права, организација која има за цел да се бори против злоупотребата на интернет. Но, таа заштита не се однесува на возрасните кои би можеле да се најдат во слично сценарио, рече таа.
Американскиот претседател Џо Бајден во октомври потпиша извршна наредба со која, меѓу другото, се бара забрана на употребата на генеративна вештачка интелигенција за производство на материјал за сексуална злоупотреба на деца или неконсензуални „интимни слики на вистински поединци“. Наредбата, исто така, ја упатува федералната влада да издаде упатства за етикетирање и воден печат на содржината генерирана со вештачка интелигенција за да помогне да се направи разлика помеѓу автентичниот и материјалот направен од софтвер.
Вештачката интелигенција, сепак, би можела и да помогне во обидите да се заштитат малолетните лица од изложеноста на порнографија. Велика Британија штотуку предложи закон кој содржи упатство за проверка на возраста за да ги заштити децата од пристап до порнографија на интернет, вклучително и предлог да се користи технологија базирана на вештачка интелигенција за да се види дали гледачот изгледа дека е полнолетен.
Новоусвоениот закон за онлајн безбедност на владата бара од сајтовите и апликациите што прикажуваат или објавуваат порнографски содржини да се осигураат дека децата вообичаено не можат да се сретнат со порнографија на нивната услуга. Законската возраст за гледање порно во Британија е 18 или повеќе години.
Подготвила: Југослава Дуковска
