Аналитика
Глобалната економија ќе порасне со приближно 3% во следните пет години – најбавното темпо од 1990 година, изјави шефот на Меѓународниот монетарен фонд. Патот што претстои е „груб и маглив“, а соработката за решавање на проблемите станува се потешка, предупреди директорката на Меѓународниот монетарен фонд. Кристалина Георгиева.
Глобалната економија се движи кон најслабиот период на раст од 1990 година, бидејќи повисоките каматни стапки поставени од врвните централни банки во светот ги зголемуваат трошоците за задолжување за домаќинствата и бизнисите, рече директорка на ММФ, во говорот пред пролетните состаноци на фондот во Вашингтон. Наглото забавување на светската економија минатата година по последователните потреси на пандемијата ковид и руската инвазија на Украина, според Георгиева, ќе продолжи во 2023 година и ризикува да опстои во следните пет години.
Додека светот се бори со најлошиот инфлациски шок во последните децении, рече Георгиева, економската активност се забавува особено во напредните економии. Иако имаше одреден замаец од земјите во развој, вклучувајќи ги Кина и Индија, земјите со ниски приходи, страдаа од повисоки трошоци за задолжување и пад на побарувачката за нивниот извоз.
Пред објавувањето на ревидираните економски прогнози од ММФ следната недела, Георгиева рече дека глобалниот раст во 2022 година паднал за речиси половина од првичното враќање од пандемијата на ковид во 2021 година, лизгајќи се од 6,1% на 3,4%. Тоа е под просечниот раст од 3,8 отсто во последните две децении.
Забавувањето продолжи оваа година, и покрај силните пазари на труд во земји како што се САД. Со висока инфлација, зголемени трошоци за задолжување и зголемени геополитички тензии, таа рече дека глобалниот раст е на пат да падне под 3% во 2023 година и да остане слаб во годините што доаѓаат, при што Индија и Кина сочинуваат повеќе од половина од растот.
Околу 90% од напредните економии се очекува да забележат пад на растот, како одраз на тежината на повисоките трошоци за задолжување, откако централните банки нагло ги зголемија каматните стапки за да ги стабилизираат зголемените цени.
За земјите со ниски приходи, повисоките трошоци за задолжување доаѓаат во време на слабеење на побарувачката за нивниот извоз.
Споредувајќи го предизвикот со „искачување еден „голем рид“ по друг“, Георгиева рече дека има уште проблеми што треба да се надминат: „Прво беше ковид, потоа руската инвазија на Украина, инфлацијата и кризата со трошоците за живот што ги погоди сите. Досега докажавме дека сме издржливи планинари. Но, патот напред – и особено патот назад кон робусниот раст – е груб и маглив, а јажињата што нè држат заедно можеби се послаби сега отколку што беа пред само неколку години“.
И покрај потенцирањето на влијанието на повисоките каматни стапки на централната банка врз економската активност ширум светот, Георгиева рече дека сè уште е потребен пристап „да се остане на курсот во борбата против инфлацијата“. „Не може да има силен раст без стабилност на цените – ниту без финансиска стабилност. И овие денови и на двете им треба вниманието на креаторите на политиката“, рече таа.
Шефицата на ММФ рече дека превирањата во глобалната банкарска индустрија во текот на изминатиот месец покажаа дека сè уште има опасности за централните банки да ги надминат. Сепак, таа ги повика креаторите на политиките да продолжат да користат повисоки каматни стапки за да се справат со инфлацијата, истовремено обезбедувајќи посебна поддршка за банките кои се борат. „Ова е вистинскиот курс на дејствување сè додека финансиските притисоци останат ограничени“.
