Еве како влијаеше пандемијата врз сите 11 земји во Југоисточна Европа

Земјите од регионот на Југоисточна Европа имаат неколку предности во соочувањето со претстојната економска криза, а само седум од 11-те земји во Југоисточна Европа ќе можат да го вратат БДП на ниво од 2019 година следната година, според последните анализи.

Какво е влијанието на кризата предизвикана од пандемијата на вируси КОВИД-19 врз здравствените системи и економиите на 11 земји во Југоисточна Европа и кои се предвидувањата за нивно закрепнување? 

Податоците покажуваат дека земјите од регионот на Југоисточна Европа имаат неколку предности во справувањето со претстојната економска криза.

„Прво, повеќето земји имаа ниско ниво на јавен долг во моментот кога беше прогласена вонредната состојба. Ова им даде можност на земјите да спроведат сеопфатни економски мерки за поддршка на деловните субјекти и поединците без да извршат премногу притисок врз јавниот долг. Кога станува збор за здравствената заштита, повеќето земји во Југоисточна Европа делуваа решително и брзо на почетокот на пандемијата, преземајќи строги мерки за заштита од вирусот. Во време кога земјите ширум светот ги отворија своите економии, стапката на инфекција со Корона вирусот во регионот беше далеку под глобалното ниво. Останува да се види дали ќе се одржат овие добри резултати, имајќи го предвид развојот на ситуацијата во некои земји од Југоисточна Европа “, се наведува во образложението.

Како што посочуваат, заедно со сите предности, регионот на почетокот на кризата подлежеше на одредени ризици.

Повеќето земји во регионот многу се потпираа на таканаречени„ сектори што губат“ за индустриите за кои се очекува да носат товар на економската криза предизвикана од пандемијата Ковид-19. Од друга страна, постојат сектори кои ќе се појават како „победнички“, но повеќето од нив претставуваат мал дел во бруто додадената вредност на економиите на земјите од Југоисточна Европа.

Србија

Србија треба да забележи закрепнување на БДП во 2021 година. Покрај тоа, Србија е една од трите земји каде падот на даночните приходи е голем.

Албанија

Благодарение на силниот земјоделски сектор, Албанија се рангира најдобро од сите 11 економии опфатени со извештајот, во сми

Босна и Херцеговина

Босна и Херцеговина беше меѓу средно успешните држави во првично применетите рестриктивни мерки по повод пандемијата. Кога станува збор за економска активност, економијата на БиХ има средно ниво на ризик од обновување на БДП во 2021 година.

Бугарија

Бугарија е меѓу земјите во Југоисточна Европа која има среден ризик да го поврати БДП во 2021 година на пред-пандемиско ниво. Еден од факторите што влијаат на ова е зависноста на земјата од извозот. Бугарија има втор најголем сооднос на извозот кон БДП во 2019 година (по Словенија).

Косово

Косово првично успешно ги спроведе мерките за затворање поврзани со пандемијата. Првичниот пакет на економски мерки што ги објави владата заостанува зад повеќето земји во регионот на Југоисточна Европа и изнесува 2,8 проценти во однос на последниот годишен БДП. 

Молдавија

Молдавија е една од двете земји од Југоисточна Европа (покрај Албанија) која, благодарение на земјоделскиот сектор, е во поповолна позиција во однос на економско ублажување на влијанието на кризата предизвикана од пандемијата. 

Романија

Пазарниот труд во Романија е меѓу најдобро-позиционираните во целиот регион на Југоисточна Европа. Како резултат, Романија има скоро целосна вработеност, а сепак ниската стапка на невработеност ќе биде тешко да го компензира влијанието на пандемијата врз економијата и нема да го врати на ниво од 2019 година следната година.

Северна Македонија

Северна Македонија е земја со најниски резултати во Југоисточна Европа во однос на првичното затворање поради пандемијата. Стапката на инфекција беше над светскиот просек дури во средината на јуни, пред да се забележи нагло зголемување на случаите во регионот. Земјата е умерено изложена на очекувани загуби од секторите кои се најранливи на пандемијата.

Словенија

Словенија е најмалку изложена на шок на БДП што доаѓа од приватната потрошувачка и бруто-капиталните расходи. Овие две компоненти учествуваа само 52 проценти од БДП во 2019 година, што даваат на земјата доволно простор да се справи со пандемијата.

Хрватска

Хрватска е меѓу земјите со најдобри резултати во почетниот период кога траеја рестриктивните мерки поврзани со пандемијата и може да се пофали со најнизок процент на заразени во Југоисточна Европа кон средината на јуни, позиционирајќи ја земјата во поволна позиција.

Црна Гора

Анализата покажува дека се очекува Црна Гора да биде една од земјите во Југоисточна Европа најтешко погодена од рецесијата предизвикана од пандемијата, како во поглед на силата така и времетраењето. Покрај тоа, првичниот пакет за фискална поддршка е мал во споредба со регионалните и европските, а недостатокот на намалување на каматните стапки исто така може да спречи брзо закрепнување на инвестициите и потрошувачката.