Аналитика
Има вкус на домат, мириса на домат, па дури и изгледа (најчесто) како домат. Има само една разлика: тој е виолетов. Агенцијата за храна на Соединетите Американски Држави USDA одобри генетски модифициран виолетов домат, отворајќи го патот за уникатното овошје кое ќе се продава во американските продавници следната година. „Од перспектива на ризик од растителни штетници, ова растение може безбедно да се одгледува и да се користи за размножување“, се вели во соопштението на Агенцијата.
Одобрувањето го поместува пурпурниот домат еден чекор поблиску до широката дистрибуција. Покрај уникатната боја, виолетовиот домат има и здравствени придобивки и подолг рок на траење од градинарските црвени домати, велат научниците. Доматот е развиен од тим научници, вклучувајќи ја и британската биохемичарка Кети Мартин, која е професорка на Универзитетот во Источна Англија и водач на проектот во центарот Џон Инс во Норвич, Англија.
Мартин работеше на производство на пигмент во цвеќе повеќе од 20 години, изјави таа за Си-Ен-Ен. „Сакав да започнам проекти каде што можеме да погледнеме и да видиме дали има здравствени придобивки за оваа конкретна група пигменти“, рече таа.
Пигментите што го привлекоа интересот на Мартин се антоцијаните, кои на боровинките, капините и модар патлиџаните им даваат богати сино-виолетови нијанси. Со финансирање од германски конзорциум, таа одлучи да изработи домати богати со антоцијани, надевајќи се дека ќе го „зголемат антиоксидативниот капацитет“ на плодовите. Со споредување на обичните домати со инженерските пурпурни домати, таа ќе може лесно да идентификува дали антоцијаните се поврзани со некои специфични здравствени придобивки.
За да ги дизајнираат виолетовите домати, научниците користеа фактори на транскрипција од снепдрагони за да ги поттикнат доматите да произведат повеќе антоцијани, создавајќи живописна виолетова боја. Мартин и нејзините колеги ги објавија првите резултати од нивното истражување во 2008 година во напис во Nature Biotechnology. Резултатите беа „зачудувачки“, рече таа. Според студијата, глувците склони кон рак кои јаделе виолетови домати живееле околу 30% подолго од оние кои јаделе нормални домати.
Мартин рече дека има „многу објаснувања“ за тоа зошто доматите богати со антоцијани може да имаат здравствени придобивки. „Веројатно се вклучени повеќе механизми“, рече таа. „Тоа не е како лек, каде што има единствена цел. Станува збор за тоа дека тие имаат антиоксидативен капацитет. Исто така, може да влијае на составот на микробиомот, па затоа е подобро да се справи со варењето на други хранливи материи“.
И во 2013 година, Мартин и неговите колеги објавија студија која покажа дека виолетовите домати имаат двојно поголем рок на траење од нивните црвени братучеди. Мартин основаше компанија „Норфолк Плант Сајнсс“ за да ги донесе виолетовите домати на пазарот. Нејтан Пумклин, извршен директор на комерцијалниот бизнис на Норфолк со седиште во САД, за Си-Ен-Ен изјави: „Препознатливата виолетова боја значи дека „не е потребна имагинација за да се види дека е поинаква. Тоа навистина им овозможува на луѓето да направат избор“.
Во минатото, нападите кон генетски модифицираната храна често се фокусираа на инженерски култури кои се поодржливи за производство, додаде тој. Но, за потрошувачите, придобивките од јадење генетски модифицирана храна се матни. „Многу е апстрактно, тешко е да се разбере“, рече Пумклин. „Но, виолетовиот домат – или избирате или избирате да не го консумирате“. Разликата помеѓу производот со ГМО (генетски модифициран организам) и немодифицираниот домат е очигледна – а можните здравствени придобивки за потрошувачите се исто така јасни.
Пумклин вели дека потрошувачите се „загреваат“ за генетски модифицирана храна ширум светот. „Ги гледаме проблемите со кои се соочува нашето општество во однос на одржливоста, климатските промени, здравјето поврзано со исхраната и исхраната, а она што е јасно од одговорот од нашата објава е дека тоа е навистина важна тема за многу луѓе“, рече тој. „Охрабрен сум што многу луѓе почнуваат да се осврнуваат на биотехнологијата во светлината на важните предизвици“.
Во исто време, „ГМО не се сребрен куршум“, рече тој. „Тоа е една алатка во нашата кутија со алатки како научници за растенија, како научници, агрономи, за подобрување на системот за производство на храна“.
Следните чекори за пурпурниот домат се одобрување и комерцијализација од ФДА, рече Пумклин. „Треба да одгледуваме одлични, вкусни виолетови домати. Треба да работиме со производителите за да ги произведеме и дистрибуираме“. Норфолк ќе започне да лансира ограничени тест пазари во 2023 година за да идентификува кои потрошувачи се најзаинтересирани за виолетови домати.
Што се однесува до вкусот, виолетовиот домат не се разликува од вашиот стандарден црвен домат, рече Пумклин. „Вкусот е како одличен домат“, рече тој.
