Аналитика
Долго време се доведува во прашање кој е всушност главниот „победник“ од инвазијата на Украина, без разлика кој ќе ја однесе воената победа. Освен што геополитичарите отворено сугерираат дека ова е всушност пресметка меѓу САД и Кина (и делумно Индија), ситуацијата со енергијата, индустриските суровини и храната полека го расчистува патот за меѓувалутни односи.
Да, САД прогнозираат можна рецесија до крајот на годината, но дури и да се лизнат во неа, историјата и практиката покажуваат дека брзо закрепнуваат. Од тоа дека најголема економска жртва ќе ја понесе Европа не е тешко да се одлучи во која валута да се инвестира. Европа веќе бара замена за руски гас, нафта, метали, жито, со тоа што не е изводливо денес или утре, а штом ќе се заменат ќе бидат неизмерно поскапи, што значи дека реалниот сектор и домаќинствата имаат трајно поскапи влезни трошоци.
Долар посилен од еврото?
Од девизните пазари доаѓаат сигнали дека е подобро да се обложуваат на американскиот долар, а не на еврото. Иван Куртовиќ, претседател на Управниот одбор на ИнтерКапитал вели дека каматните стапки се клучна компонента за одредување на девизниот курс. „Со оглед на тоа што САД сè уште имаат многу висока инфлација која продолжува од минатата година, а сепак е посилна економија од еврозоната, очекувањата на пазарот, барем сегашната, како ФЕД, американската Централна банка, значително ќе ги зголеми референтните каматни стапки. Зборот „значајно“ треба да се гледа во контекст на апсолутното зголемување на каматните стапки, но и поважно – релативно, во споредба со Европа. Ова особено важи за еврото, бидејќи со оглед на војната во Украина, сè уште не се очекува значително зголемување на референтните каматни стапки на ЕЦБ, Европската централна банка“, вели Куртовиќ.
„Дополнително, иако ова во моментов не е суштинско сценарио, Европа може многу побрзо и полесно да заглави во рецесија, па дури и стагфлација (висока инфлација и рецесија), додека Америка сè уште има шанса да избегне рецесија. Зголемувањето на каматните стапки, во комбинација со посилен економски раст и изгледите кои се малку попозитивни во САД отколку во Европа во моментов, колективно му даваат на доларот мала (не премногу) предност во однос на еврото. Сепак, навистина е тешко да се предвиди на тој пазар, бидејќи работите брзо се менуваат речиси секој ден“, објаснува Куртовиќ.
И Јосип Кокановиќ, оперативниот директор на Центарот за злато, се согласува дека американскиот долар треба да остане на невообичаено силно ниво во споредба со другите валути, а може и да стане посилен од еврото, барем за кратко. „Постојат неколку причини за зајакнување на доларот во однос на еврото. Првата е поголемата зависност на Европа од руската енергија, што може негативно да влијае на европскиот економски раст, а послабата економија обично води до послаба валута“.
Втората причина, според Кокановиќ е статусот на американскиот долар како безбедно засолниште во несигурни времиња. „Во последните неколку кризи, американскиот долар и швајцарскиот франк зајакнаа во однос на другите валути, а овој тренд продолжува и во оваа криза предизвикана од војна“, додава тој.
Третата причина за зајакнување на доларот е монетарната политика на Федералните резерви. Имено, американската Централна банка веќе го започна циклусот на зголемување на каматните стапки, со што сака да ја скроти инфлацијата, а сега се очекува уште побрза стапка на зголемување на каматните стапки отколку што се очекуваше пред неколку месеци.
Од друга страна, Европската централна банка во моментов се двоуми дали да ги зголеми каматните стапки поради ризикот од рецесија што може да доведе до можен недостиг на енергија, а планира да ги зголеми референтните каматни стапки за прв пат дури на крајот на оваа година. Иако во сегашните турбулентни времиња, безбедните валути како доларот и франкот треба да работат подобро од другите, интересно е што дури и овие валути веројатно ќе ослабат во однос на златото и другите благородни метали – цената на златото ќе се должи на инфлацијата и политичката нестабилност најверојатно ќе продолжи да расте, па оние што ќе поседуваат благородни метали во наредните години ќе се снајдат подобро дури и од оние што ќе поседуваат било која хартиена валута – категоричен е Кокановиќ.
Запрашан каде е во приказнава „Швајцарецот“, односно швајцарскиот франк, кој е најчестото пристаниште во време на криза, Куртовиќ додава дека тој сѐ уште е безбедно засолниште во време на зголемен ризик (особено геополитички, што е случај во моментов) и многу добар кандидат за диверзификација на валутно портфолио. Оваа диверзификација, вели тој, може да се постигне или со директно инвестирање во валути или со купување акции во компании од тие земји.
„Како и секогаш, клучно е секој клиент/инвеститор добро да го знае својот профил на ризик, кој ризик е подготвен да го прифати и да не се впушта во прекумерни шпекулации водени исклучиво од медиумските извештаи. За компаниите, пак, е многу важно добро да ја менаџираат девизната позиција и, идеално, да ги приспособат сегментите на обврски во валута со нивните приходи за да се избегнат несакани флуктуации и на обврските и на заработката“, вели Куртовиќ.
