Аналитика
Американската влада избегна федерално затворање откако и Претставничкиот дом и Сенатот се договорија за краткорочен договор за финансирање. Предлог-законот што обезбедува финансирање до 17 ноември доби огромна поддршка и беше потпишан во закон од претседателот Џо Бајден неколку минути пред крајниот рок, јавува Би-Би-Си.
Сепак, таа исклучува каква било нова помош за Украина што е удар за демократите, за кои тоа беше клучно барање. Претседателот на Претставничкиот дом на републиканците, Кевин Мекарти, го поднесе предлог-законот, спротиставувајќи им се на тврдокорните во неговата партија.
Затворањето на владата (Government shutdown), со кое десетици илјади вработени во федералните институции ќе останеа без плата и ќе беа суспендирани различни владини услуги, требаше да започне во недела на полноќ по локално време на источниот брег на САД.
Исклучувањата се случуваат кога двата дома на Конгресот не можат да се договорат за околу 30% од федералните трошоци што мора да ги одобрат пред почетокот на секоја фискална година на 1 октомври.
Со оглед на тоа што републиканците имаат тенко мнозинство во Претставничкиот дом, а демократите го држат Сенатот со едно место, за која било мерка за финансирање е потребно прифаќање од двете партии.
Во драматичен пресврт во саботата попладне, претставникот на Републиканците, Мекарти одлучи да ја стави на гласање привремената мерка за финансирање што ќе ја задржи владата отворена.
Мерката содржи финансирање за природни катастрофи, но не прави големи отстапки за нивото на трошоците – клучно барање на републиканците кои го контролираат Долниот дом.
Мнозинството пратеници сакаа да го спречат затворањето, а законот беше поддржан од повеќе демократи отколку републиканци, а против него гласаа дури 90 републиканци во Претставничкиот дом.
Овој потег беше удар за мала група десничарски републиканци кои ги прекинаа преговорите во комората со непопустливи барања за кратења на трошоците и без нова помош за Украина.
Во изјавата објавена веднаш по гласањето во Сенатот, претседателот Џо Бајден рече дека „екстремните републиканци во Претставничкиот дом“ се обиделе да создадат „произведена криза“ и го повика спикерот Мекарти да дозволи натамошниот договор за финансирање на Украина да помине без одлагање. „Во никој случај не можеме да дозволиме да се прекине американската поддршка за Украина“, додаде Бајден.
Во необичен потег, високите водачи на Сенатот од двете партии, вклучително и лидерот на малцинствата Мич Меконел, објавија заедничка изјава во која ја сигнализираа нивната намера „да се осигураат дека американската влада ќе продолжи да обезбедува“ поддршка за Украина во наредните недели.
Тоа дојде откако сенаторот Мајкл Бенет – демократски член од Колорадо, кој поддржува повеќе финансирање за Киев – ја прекина саботната постапка во знак на протест поради недостатокот на гаранции за Украина вклучени во договорот.
Конгресот одобри околу 113 милијарди долари воена, хуманитарна и економска помош за Украина откако Русија ја изврши својата целосна инвазија минатата година. Претседателот Бајден побара уште 24 милијарди долари.
Решението на кризата, сепак, е привремено. Оваа драма веројатно ќе се повтори повторно за помалку од седум недели бидејќи не се решени фундаменталните несогласувања околу нивоата на владините трошоци и политиките меѓу републиканците и демократите, како и меѓу самите републиканци.
Во меѓувреме, конгресменот од Флорида, Мет Гаец и тврдокорните конзервативци во Домот треба да донесат одлука.
Одлуката на Мекарти да се потпре на гласовите на демократите за да го усвои краткорочниот нацрт-закон, наводно, беше црвена линија што, доколку се помине, ќе поттикне обид за отстранување на спикерот од неговата лидерска позиција, со активирање на т.н. предлог за ослободување.
ЗОШТО ВАКВИ КРИЗИ СЕ СЛУЧУВААТ САМО ВО САД?
Владата на САД се затвора десет пати во текот на изминатите 40 и повеќе години. Во меѓувреме, во другите земји, владите продолжуваат да функционираат, дури и во екот на војни и уставни кризи. Па, зошто овој уникатен американски феномен продолжува да се случува?
За поголемиот дел од светот, затворањето на владата е многу лоша вест – резултат на револуција, инвазија или катастрофа. Тоа што лидерите на една од најмоќните нации на Земјата доброволно испровоцираа криза што ги суспендира јавните услуги и го намалува економскиот раст е изненадувачки за многумина.
Федералниот систем на владеење на Америка дозволува различни гранки на власт да бидат контролирани од различни партии. Тоа беше структура осмислена од основачите на нацијата за да се поттикне компромис и размислување, но во последно време има спротивен ефект.
Тоа е затоа што во 1980 година, јавниот обвинител под администрацијата на претседателот Џими Картер издаде тесно толкување на Законот против недостаток од 1884 година. Законот за трошење во 19-тиот век ѝ забранува на владата да склучува договори без одобрение од Конгресот; речиси еден век, ако имаше празнина во буџетите, владата дозволи да продолжат неопходните трошоци. Но, по 1980 година, владата зазеде многу построг став: нема буџет, нема трошење.
Првото американско затворање на влада се случи набргу потоа во 1981 година, кога претседателот Роналд Реган стави вето на законот за финансирање и траеше неколку дена. Оттогаш, има најмалку десет други што доведоа до прекин на услугите, кои траеја некаде од половина ден до повеќе од еден месец. Последната, од 21 декември 2018 година до 25 јануари 2019 година, беше најдолгата досега.
