Аналитика
Светската финансиска елита се собра во Давос, Швајцарија, на Светскиот економски форум оваа недела, а затемнувањето на глобалната економска перспектива беше точка број еден за разговор. Додека некои предвидуваа регионални џебови на рецесија во земји или континенти особено изложени на руско-украинската војна и глобалните проблеми со синџирот на снабдување, со особено загриженост во Европа, други насликаа многу помрачна глобална слика.
Инфлацијата се зголеми ширум светот, а трошоците за храна и енергија вртоглаво растат додека војната и тесните грла на синџирот на снабдување загризуваат, заедно со преостанатите ефекти од пандемијата „Ковид-19“, заклучија учесниците на самитот во Давос. Ова ги принуди централните банки да започнат со заострување на монетарната политика во услови на забавување на економската активност.
Неодамнешните податоци покажуваат дека зголемувањата на цените почнаа да се прелеваат во основната економија, предизвикувајќи дополнителни ризици за глобалниот раст и предизвикувајќи главоболки за креаторите на политиките на централните банки, кои се соочуваат со незавидната задача да ја заострат монетарната политика за да ја зауздаат инфлацијата без да ги туркаат економиите во рецесија.
Милијардерот Џорџ Сорос, во својот говор во вторникот, го критикуваше кинескиот претседател Си Џинпинг на неговата политика „нулта-Ковид“ и поврзаните заклучувања, за кои рече дека ја турнале кинеската економија во „слободен пад“ од март. Сорос рече дека „нагло опаѓачката економска активност“ на Кина ќе придонесе за глобално забавување доколку Џипинг не го смени курсот. „На врвот на кризата со недвижностите, штетата ќе биде толку голема што ќе влијае на глобалната економија. Со нарушување на синџирите на снабдување, глобалната инфлација може да се претвори во глобална депресија“, рече тој.
СВЕТОТ СЕ СООЧУВА СО ГЛАД ПОРАДИ ЦЕНИТЕ НА ХРАНАТА
Зголемувањето на цените на храната, исто така, беше истакнато како централна закана од страна на директорката на Меѓународниот монетарен фонд Кристалина Георгиева, која за време на панелот во понеделникот рече дека економскиот хоризонт е „затемнет“ поради комбинацијата на руско-украинската војна, заострувајќи ги финансиските услови. , апрецијација на доларот и забавување во Кина.
„Имаме шок на цените на суровините во многу земји, а посебниот шок на кој сакам да ви обрнам внимание е шокот на цената на храната. Во текот на минатата недела, поради чувството дека можеби економијата влегува во потешки води, цената на нафтата се намали, но цената на храната продолжува да расте, нагоре, нагоре, нагоре“, рече Георгиева.
„Зошто? Можеме да ја намалиме употребата на бензин кога растот се забавува, но мораме да јадеме секој ден, а вознемиреноста за пристап до храна по разумна цена на глобално ниво го погодува покривот“.
Георгиева предупреди дека глобалната економија се соочува со „слив на катастрофи“ и нејзиниот „најголем тест од Втората светска војна“, а ММФ проценува дека глобалниот раст ќе забави на 3,6% во 2022 година од 6,1 % во 2021 година.
Сепак, Георгиева беше претпазлива да го вклучи глобалниот аларм, истакнувајќи дека „има долг пат од 3,6 (%) до глобална рецесија“.
„Она што можеме да го видиме е рецесија во некои земји кои се слаби за почеток – тие не се опоравија од кризата предизвикана од Ковид, тие се многу зависни од увозот на енергија од Русија или увозот на храна, и тие имаат донекаде веќе послаба средина – но тоа сè уште не сме го виделе“.
Извршната директорка на Citigroup, Џејн Фрејзер, изјави дека во Азија, земјите во голема мера излегуваат од Ковид-19 со „повеќе чувство на оптимизам“. Таа посочи дека „дури и Кина го гледа ова како настан што се случува, а не како долгорочен тренд“, и дека може да се очекуваат дополнителни пакети за стимулирање на економијата од Пекинг.
„Храната е главната грижа овде, бидејќи тоа би можело да биде џокерот. Кога луѓето се гладни ширум светот – и ќе има 1,5 милијарди гладни луѓе без нужно средства или пристап до храна, особено во Африка, но не само – тоа е проблем“, предупреди Фрејзер.
ЕВРОПА ВО ОПАСНОСТ
Близината на Европа до војната во Украина и прекумерното потпирање на рускиот увоз на енергија, заедно со зголемените цени на храната и енергијата и шоковите на глобалното снабдување од кинеските блокади, ги наведоа економистите значително да ги намалат прогнозите за раст на еврозоната во изминатиот месец.
Инфлацијата во еврозоната достигна шести последователен рекорд во април, при што 19-члениот регион забележа годишен раст од 7,5% на потрошувачките цени и натрупа притисок врз Европската централна банка да започне со зголемување на каматните стапки. Лидерите на ЕЦБ оваа недела кимнаа кон зголемувањето на стапките на состанокот во јули.
„Јасно ги гледаме последиците од руската инвазија на Украина. Тоа испраќа шокантни бранови низ целиот свет и прогнозата за светскиот економски раст е значително ревидирана“, изјави извршниот потпретседател на Европската комисија, Валдис Домбровскис, за CNBC. „Истото важи и во ЕУ, така што нашата најнова економска прогноза е раст од 2,7% оваа година и пред војната, нашата прогноза беше 4%, така што тоа е прилично значително забавување на економијата“.
Паоло Џентилони, европскиот комесар за економија, беше пооптимистичен. Според него, „Европа добро се движи во пост-ковид периодот, но се разбира во многу немирни води, така што како ќе управуваме со оваа преодна фаза ќе биде клучно за да се избегне рецесија“, рече тој.
Дека Европа се движи кон рецесија, оцени и извршниот директор на Ситигруп Фрејзер, додавајќи: „Се надевам дека грешам“.
