Аналитика
Производителот на електрични автомобили Тесла има кинески ривал во ретровизорот. Акциите на BYD, или Build Your Dreams, скокнаа оваа недела, откако соопшти дека очекува профитот во третиот квартал да биде повеќе од двојно во споредба со минатата година.
BYD сега е пред Tesla во кварталното производство – и втор по американскиот производител на автомобили во глобалната продажба.
Нејзиниот успех е исто така знак за тоа колку расте кинеската автомобилска индустрија – Кина ја престигна Јапонија оваа година и стана најголемиот светски извозник.
Тоа е светла точка во слабата кинеска економија која се опоравува од тешка криза во секторот недвижности и со рекордна невработеност.
Но, од помалку светлата страна, тензиите на Пекинг исто така растат со многу од земјите – не само со земјите од САД и Европската унија – кои се извозни пазари за неговите електрични возила или ЕВ. Како што светот се префрла на нови, почисти технологии, ова е уште еден пример за тоа колку ќе биде тешко за западните земји да се оддалечат од нивната зависност од кинеските производи.
КАКО BYD ГИ ИЗГРАДИ СВОИТЕ СОНИШТА?
Од самиот почеток имаше предност: за разлика од производителите на автомобили кои се проширија на производство на електрични модели, BYD првично беше компанија за батерии која подоцна почна да произведува автомобили.
Нејзиниот главен извршен директор Ванг Чуанфу, кој сега наводно вреди 18,7 милијарди долари, е роден во округот Вувеи во семејство на земјоделци во една од најсиромашните провинции во Кина во 1966 година. Ванг остана сирак како тинејџер и одгледан од неговиот постар брат и сестра. Откако се стекнал со дипломи по инженерство и физичка хемија на металургијата, тој го основал BYD заедно со неговиот братучед во Шенжен во 1995 година. Дуото се прослави како производители на батерии на полнење – кои се користат во паметни телефони, лаптопи и друга електроника – кои се натпреваруваа со поскапиот јапонски увоз.
Таа стана јавно тргувана компанија во 2002 година .И наскоро се прошири со купување на државен производител на автомобили, Qinchuan Automobile Company.
Електричните возила тогаш сè уште беа во повој, но властите во Пекинг бараа празнина на пазарот што Кина може да ја пополни. Во раните 2000-ти, тие воведоа субвенции и даночни олеснувања бидејќи владата даде приоритет на производството на обновлива енергија.
За BYD, тоа беше совршен тајминг. Батериите што ги правеше всушност беа мотори што ќе ги напојуваат ЕВ.
Во 2008 година, американскиот милијардер инвеститор Ворен Бафет купи 10% од акциите на BYD Auto, велејќи дека тој еден ден ќе стане „најголемиот играч на глобалниот автомобилски пазар кој неизбежно станува електричен“.
И беше во право. Денес, Кина доминира со глобалното производство на електрични возила најмногу поради BYD. И Пекинг сака да го задржи тоа водство – минатиот јуни, тој им понуди даночни олеснувања на ЕВ во вредност од 72,3 милијарди долари во текот на четири години – најголемиот поттик во време кога продажбата е забавена.
Аналитичарите велат дека BYD го должи својот раст на својот првичен бизнис – батериите. Тие се меѓу најскапите делови на електричното возило и нивното производство во куќата заштедува многу пари на BYD. Конкурентите, вклучително и Tesla, се потпираат на трети производители за батерии. „Моделот на BYD Seal има 15% предност во однос на основната кинеска лимузина на Tesla Model 3“, се вели во извештајот на UBS.
Основниот модел на елекричните возила на BYD – Галеб – се продава по цена од 11.000 долари. Tesla неодамна го претстави седанот Model 3, чија почетна цена во Кина беше речиси 36.000 долари.
И се чини дека кинеската компанија е хит надвор од пазарот на елетрични возила – го победи германскиот Фолксваген како најпродавана марка на автомобили во Кина претходно оваа година.
BYD НАСПРОТИ ТЕСЛА
Илон Маск се насмеа за време на телевизиско интервју во 2011 година кога беше прашан за BYD и кинеските конкуренти. Во тоа време, Тесла сè уште беше млада компанија со јавно тргување и штотуку го претстави прототипот на првиот автомобил што ќе го лансираат – Model S.
Денес, г-дин Маск веројатно се кае за својот одговор. Tesla продаде 74.073 ЕВ од кинеско производство во септември, што е речиси 11% намалување во споредба со претходната година, според неодамнешните податоци на Кинеската асоцијација за патнички автомобили. Ова е остар контраст со BYD, кој продаде 286.903 автомобили во истиот временски период. Тоа е речиси 43% скок во продажбата на ЕВ и бензинско-електрични хибридни модели.
Ироничен пресврт е што на Tesla му се припишува зголемената популарност на електричните возила во Кина. Зелените стимулации не ги намамија клиентите да купуваат ЕВ додека не дојде Тесла. Дури и сега, тој е „еден од омилените брендови за електрични возила во Кина“, рече авто-аналитичарот Иван Лам од Counterpoint Research, додавајќи дека сè уште е популарен меѓу помладите купувачи.
Кога Кина, најголемиот светски пазар на автомобили, сакаше да донесе повеќе електрични возила во земјата, ги олабави правилата за да им овозможи на странските фирми целосно да ги поседуваат производствените и продажните операции во земјата. Пред тоа, на компаниите како Џенерал Моторс и Тојота им требаше локален партнер дури и да изградат фабрика во Кина.
Кога тоа се промени, Тесла ја искористи можноста. Дури и денес, Tesla е најголемиот извозник на електромобили произведени во Кина и втор најголем продавач на електрични возила во Кина.
Илон Маск има амбициозни планови да го прошири својот отпечаток во Кина и да изгради огромни складишта за батерии кои ќе дејствуваат како мрежа за електрични возила, напојувајќи ги станиците за полнење.
Но, како што растат тензиите меѓу Вашингтон и Пекинг, тој го насочи своето внимание и кон Индија, која се продава како алтернативен конкурент на кинескиот пазар. Г-дин Маск изјави дека Тесла ќе биде во Индија „што е можно поскоро“, по состанокот во јуни минатата година со индискиот премиер Нарендра Моди.
КОЛКАВИ СЕ ШАНСИТЕ ДА ПОБЕДАТ КИНЕСКИТЕ ПРОИЗВОДИТЕЛИ НА ЕВ?
Патеката брзо се стеснува за старите производители на автомобили, чиј бизнис сè уште се движи со мотори со гориво. Аналитичарите предвидуваат сеизмичка промена до 2030 година, бидејќи зелените стимулации за борба против климатските промени се прошируваат.
Производителите на автомобили од Европа и Велика Британија се борат да се натпреваруваат. Но, претпазливоста од Кина може да поттикне регулација што ќе го направи европскиот пазар помалку достапен за конкурентните кинески производители на автомобили.
Европската комисија започна истрага за тоа дали да се постават тарифи за заштита на производителите на ЕУ од „поплавата“ на увезени, поевтини кинески електрични возила, за кои вели дека имаат корист од субвенциите на Пекинг. Нејзината претседателка Урсула фон дер Лајен рече дека ЕУ не заборавила како нејзината соларна индустрија била погодена од „нефер трговските практики“ на Кина.
Но, засега, достапните, зелени автомобили на BYD се хит во Европа, која се бори со инфлацијата и трошоците за енергија.
Германија -матичната држава на Мерцедес Бенц, БМВ и Фолксваген се бори да го задржи своето производство на ЕВ на глобалниот пазар, а доказите беа изложени на најголемиот европски саем за автомобили во Минхен во септември – кинеските ЕВ беа главна тема. „Има побарувачка насекаде во светот за достапност. И тоа е предлог за универзална вредност“, вели Русо.
А местото што може да му го понуди тоа на светот во моментов, додава тој, е Кина.
