Аналитика
Одлуката на Владимир Путин да започне целосна инвазија на Украина драстично го промени составот на трговските текови меѓу неговата земја и Европската унија, бидејќи десетици забрани, ограничувања и контроли наметнати од Брисел работат на задушување на она што порано беше близок и стабилен комерцијален однос.
Десетте рунди санкции на ЕУ изречени на Москва како одмазда за агресијата врз Украина предизвикаа пад на значителен дел од увозот и извозот, болен економски пресврт што го принуди Кремљ да најде алтернативни пазари за да го замени богатиот блок.
Од февруари 2022 година, ЕУ забрани над 43,9 милијарди евра извезени стоки во Русија и 91,2 милијарди евра увезени стоки, според најновите бројки дадени од Европската комисија.
Ова значи дека 49% од извозот и 58% од увозот сега се под некаква санкција, во споредба со предвоените нивоа од 2021 година, кога вкупната трговија меѓу ЕУ и Русија изнесуваше 257,5 милијарди евра.
Тогаш Русија беше петти најголем трговски партнер на блокот, веднаш зад Кина, САД, Обединетото Кралство и Швајцарија.
Денес, Русија е најсанкционираната земја во светот и стана забранета трговска зона во очите на целиот Запад.
ВОТКА, СУРОВА НАФТА И ПРАДА
ЕУ го ограничи извозот на различен опсег на индустриски и технолошки производи за кои Брисел смета дека или веќе се користат од руската армија за војна против Украина или имаат потенцијал да го сторат тоа. Тие вклучуваат радари, дронови, маскирна опрема, камери, леќи, радио системи, кранови, антени, камиони и хемикалии кои се наоѓаат во производството на оружје.
Згора на тоа, ЕУ го забрани вредниот извоз кој е од суштинско значење за модернизација на руската економија, како што се полупроводници, квантно пресметување, технологија за рафинирање нафта, компоненти на авиони и банкноти на која било од официјалните валути на блокот.
Брисел, исто така, воведе таканаречена „забрана за луксуз“ за стоките произведени од ЕУ, кои ги бара руската елита, како што се бисери, накит, чанти, паричници, перики, парфеми, антиквитети, порцелан, вино, шампањ и пури, но само ако ја надминат цената од 300 евра.
Истовремено, производите на ЕУ како лекови, сапун, кафе, какао, чај, играчки, дрвја, растенија и течности за боење, како и облека и модни додатоци под 300 евра, остануваат дозволени за извоз. Но, има и европски брендови за облека како Boggi, Benetton, Calzedonia, Etam и Lacoste кои сè уште работат во Русија.
На страната на увозот, економската вредност под санкциите е уште поголема: 91,2 милијарди евра руски стоки сега се забранети низ целиот блок, како што се јаглен, злато, железо, челик, машини, цемент, дрво, пластика, текстил, обувки, кожа и возила, меѓу другото.
Две од најкултните и најпосакуваните руски производи – вотката и кавијарот – се подеднакво забранети да влезат на пазарот на ЕУ.
Последното дополнување на црната листа за увоз е саѓи и синтетичка гума, прашање што се покажа изненадувачки контроверзно и речиси предизвика последната рунда санкции да го пропушти симболичниот рок за одобрување на блокот.
Сепак, ниту една мерка не се споредува со забраната на ЕУ за увоз на руска сурова нафта и рафинирани нафтени производи, која директно го таргетира главниот извор на приходи на Москва и нашироко беше идентификувана како најхрабрата и најдалекосежна санкција на блокот до сега.
Иако забраната имаше прилагодени исклучоци за увоз на гасоводи, таа успеа постепено да отстрани околу 90% од купувањата на руска нафта од ЕУ, што се проценува на 71 милијарда евра во 2021 година.
Забраната на ЕУ беше дополнително засилена со ограничувањето на цената на Г7, што вештачки ја одредува цената по која на руските танкери им е дозволено да ги користат западните компании за испорака на барели нафта низ светот.
Центарот за истражување на енергија и чиста средина (CREA), независна истражувачка организација со седиште во Хелсинки, проценува дека забраната на ЕУ и ограничувањето на Г7 ја чинат Русија до 280 милиони евра дневно, и покрај силниот притисок на Москва да ги пренасочи барели со намалени цени кон Кина, Индија и други незападни купувачи.
Спротивно на тоа, природниот гас, нуклеарното гориво и дијамантите се меѓу најзначајните руски извози кои допрва треба да ги допре со казни, привлекувајќи го гневот на Киев и тврдокорните европски престолнини. „Што се однесува до 10-тиот пакет санкции, ние не сме задоволни со него бидејќи е премногу мек, премногу слаб“, рече полскиот премиер Матеуш Моравјецки минатата недела. „Предлагаме да се вклучат дополнителни луѓе во забраната. Долго време сугериравме да се вклучат дополнителни руски производи“.
