Аналитика
Некаде, додека ја составувавме оваа анализа, имавме прилика да прочитаме еден интересен наслов кој велеше: “Во вториот квартал беше лесно – само купи го сето она што беше паднато”. Колку што овој наслов беше наменет за цените на акциите на светските берзи, толку истиот наслов можеме да го примениме и на сите благородни метали – нафтата, среброто, златото, па дури и платината и кобалтот. Единствената црна овца во оваа група на производи е природниот гас, кој пред се заради двете изминати исклучително топли зими, е на добар пад да обори рекорд на најниска цена за последните неколку децении ! Но она што најмногу ни го задржува нашето внимание е правецот во кој ќе се движат во следните три месеци најважните и најликвиднте три “злата” – црното, жолтото и сивото; особено имајќи на ум колку само беше лудо движењето на сите три благородни метали во вториот кавртал од 2020-та година.
Во следните неколку анализи, целта ни е да направиме една трилогија од коментари во кои секоја анализа засебно ќе ги проследи досегашните движење и наше согледување за идните движења на секој благороден метал засебно. Денеска почнуваме со нафтата а во следните две анализи ќе одвоиме по некоја страна и за златото и среброто. Тема која не е интересна само за нашите клиенти и сите останати што ја следат од чисто инвестициска и шпекулативна цел, туку тема која го засега секој што користи било какво моторно возило, греење на нафта или пак ја користи нафтата како извор на енергија за било каков мотор на внатрешно согорување или генератор.
Нафтата има своја специфика во себе која кога се следи за инвестициски цели и доколку некој инвеститор сака да ја има во своето портфолио, истиот мора добро да внимава на неколку точки:
- Следете го долар индексот – тоа е пондериран индекс составен од сите паритети кои доларот ги има со сите можни парични единици во светот. Секако, бидејќи е пондериран, во истиот најголемо влијание имаат најликвидните и најактивните соодноси – тој со еврото, со јенот и со фунтата (без да ги потцениме останатите како курсот со канадскиот долар и австралискиот долар – иако овој курс има поголемо значење за златото). Поради фактот дека Русија и блискиот исток се во огромна мера сконцентрирани на долар како девизно средство за плаќање, секогаш кога долар индексот има тенденција на значителен пораст, очекувајте со голема веројатност да цената на нафтата добие надолен тренд. Секогаш кога ФЕД и американската администрација имаат интерес да имаат нешто послаб долар, тоа би требало да создаде одредена реперкусија на нагорен тренд кај цената на нафтата. Не е случајно зошто терминот “петродолар” е создаден за да ја создаде силната врска помеѓу доларот и нафтата.
- Следете ја политичката и безбедносната ситуација на блискиот исток и во Северна Африка како и временските прилики во мексиканскиот басен. Во првиот случај, безбедносната ситуација на блискиот исток (како што е бомбардирањето на рафинерии или локации за екструдирање на нафта) по автоматизам ја “пумпа” цената на нафтата во неколку минути по објавата на некаква вест. Инвеститорите веднаш сметаат дека доаѓа до одредено нарушување во понудата и навремената испорака на овој ресурс и со тоа веднаш се јавуваат на берзите за ги разграбаат расположивите договори за испорака (futures contracts). Истата логика се применува и во периодот Август – Октомври кога започнува сезоната на циклони на источниот американски брег и кога нафтените платформи се приморани да затворат поради големите временски неприлики – лошо време = неактивни платформи = намалена понуда = цената оди нагоре.
- Внимавајте на договорите за кратење или зголемување на производството од страна на ОПЕК групацијата – најголемата оргнаизација составена од 13 најголеми земји производители на нафта во светот. Состаноците на оваа групација, а особено со веќе популарната појава на ОПЕК+ самити (на кои се појавуваат и останати земји кои не се членки на организацијата но се големи производители на нафта и/или гас – тука пред сé се мисли на САД, Русија и Норвешка) и одлуките кои се носат на овие средби имаат огромно влијание за цената на нафтата за период од 30 до 90 дена од денот на таквата средба.
- Следете ги билансите на најголемите фирми за ископување и рафинирање на нафта – корпорациите како Exon Mobile, Chevron Texaco, Conoco Phillips, Royal Dutch Shell, British Petroleum, Total и висината на нивните капитални инвестиции (популарно наречени КАПЕКС/CAPEX) за тековниот квартал и најавените за следниот квартал во голема мера можат да помогнат во одредување на насоката на нафтата за кварталот што следи.
Но, од друга страна се наоѓаме во една од најчудните години кога се однесуваат на страната на побарувачката на нафтата. Сите 4 горенаведени точки се однесуваат на влијанието на страната на понудата при формирањето на цената на нафтата – ПРЕТПОСТАВУВАЈЌИ НОРМАЛНИ УСЛОВИ НА ПОБАРУВАЧКА !! Имајќи ги во предвид затварањата на економиите во период од 2 до 3 месеци од оваа година, нарушениот ланец на производство на било каков производ на глобално ниво, нарушениот ланец на складирање на вишоците на произведена нафта како и ценовната војна која секогаш тлее помеѓу производителите на нафтата создадоа еден преседан на 20-ти и 21-ви Април 2020-та година – видовме за прв пат негативна цена на нафтата. Кога 2 недели претходно на брокерските платформи за тргување добивме известување дека СМЕ (Chicago Mercantile Exchange – берзата каде меѓу останатото се тргува со договорите за идна испорака на нафтата) воведува негативни износи за нафтата, таквата вест ја проследивме како потполно небитен податок кој се применува од чисто техничка природа. Но кога го увидовме очајот на производителите на нафта (кои патем не можат едноставно да ги изгасат пумпите за екструдирање на нафта и да чекаат подобри времиња) и беа приморани ДА ПЛАЌААТ за некој да им прими барел нафта за испорака, мораме да признаеме дека не стави во неверување дека вакво нешто е воопшто можно. Одма да подвлечеме на неколку точки:
– во моментите на негативната вредност на нафтата, ниту еден шпекулант и инвеститор не беше во можност да влезе на пазарот бидејќи тогаш само СМЕ ги откупуваше договорите на производителите на нафта а со цел складирање на нивниот производ по официјалните складишта на берзата. Ваквата појава е повторно можна ако, и само ако, дојде до ПОТПОЛНО затворање на светските економии како што се случи од средината на Март до средината на Мај оваа година.
Појава која веќе ниедна влада ниту економија ќе ја примени независно колку и да е проблематична ситуацијата со КОВИД-19 вирусот.
Она што не чека во третиот квартал е навистина тешко да се предвиди но еве ги нашите гледишта и позиции: Нашите клиенти се на т.н. short позиција (профит од надолен тренд на цената на нафтата) од следните причини:
- Очекуваме значителен пораст на бројот на заболени во следните 4 до 8 недели што ќе ги принуди владите низ светот да бараат мерки за ограничено работење на економиите. Потполно затворање не е можно, ниту пак е веќе економски издржливо за ниту една држава во светот, но затоа пак ограничени и контролирани рестрикции се повторно можни. Тоа самото по себе ќе донесе до промена во навиките кај потрошувачите, намалена подвижност и со тоа и намалена потрошувачка на нафтата. Границите меѓу државите е многу веројатно повторно да се затвараат на есен или на зима или пак самото движење на луѓето меѓу државите да биде проследено со многу процедури за влез и излез во и од самите држави со што може само да дојде до намален интензитет на движење на луѓето помеѓу континенти а потоа и во самите континенти;
- Договорот за кратење на производство кој ОПЕК+ го постигна во Април, го примени во Мај и го продолжи во Јуни и Јули веќе нема да важи во Август. Со тоа, 9.7 милиони барели нафта кои беа тргнати од произвоство од страна на земјите членки на оваа организација ќе се појават повторно на страната на понудата од 1-ви Август 2020-та година. Ако на оваа информација се додаде и опасноста дека земјите како Нигерија, Ангола и Алжир каде економиите се веќе на стаклени нозе и се исклучително зависни од продажбата на нафта и гас ќе побрзаат да ги понудат своите испораки на овие цени на нафтата и гасот додека сеуште можат да ги зграпчат – нова ценовна војна помеѓу самите производители е скоро неизбежна во следните 3 до 4 месеци;
- Очекуваме Либија да се врати во следните 4 до 8 недели на страната на понудата. Оваа земја дава 1% од вкупното светско производство на нафта и во услови кога се водат мировни преговори за прекин на граѓанската војна во оваа држава и кога информациите од таму што пристигнуваат укажуваат на тоа дека земјата е се поблиску до повторно вллучување на своите извори за нафта (скапа и опсежна операција за краткорочна цел и во мирнодопски услови но секако можна и исплатлива после толку исцрпувачка граѓанска војна), очекуваме да има значително влијание на притисокот на цената на нафтата кон пониски нивоа поради појава на нов добавувач на светскиот пазар;
- Цената на нафтата над 42$/барел ги прави повторно рентабилни и ги реактивира производителите на нафта во САД кои ја екструдираат од шкрилци – нешто што Саудиска Арабија нема ама никаков интерес да го види во брза иднина (барем не додека не ги покрие буџетските дупки поради ценовната војна со Русија од Март 2020-та и поради изгубената побарувачка од Април и Мај 2020-та година).
На страната на притисок за нагорен тренд на цената на нафтата ги издвојуваме:
- Интересот на светските влади да имаат што повисока цена на нафтата бидејќи истата е сеуште главен извор на буџетските приходи за нивните буџети – особено во Европа каде преку 50% од малопродажната цена на еден литар нафта оди на име на давачки кон државата. (останатите 50% ги земаат бензинската пумпа, транспортерот, танкерот, пристаништата, складиштата како и фирмата/земјата која ја ископува нафтата);
- Интересот на рафинериите да имаат што повисока влезна цена на сировата нафта бидејќи на овие цени немаат доволно голема маржа на профит од преработката (моменталната маржа за рафинериите се движи меѓу 2 и 5$ од преработен барел сирова нафта наспроти 8 до 12$ маржа за рафинериите од преработен барел пред 12 месеци кога цената на сировата нафта беше и над 80$/барел).
- Намален КАПЕКС кај главните производители на нафта што самото по себе ќе донесе до намалена или отежната испорака на нафтата до крајните потрошувачи.
- Се приближуваме кон сезоната на урагани и циклони во мексиканскиот басен. Но со оглед на фактот дека бројот на активни нафтени платформи во овој басен е на најниско ниво од 2010-та година (останати се само 263 активни платформи со датум на пресек 02 Јули 2020-та година – намалување од 700 платформи за само 12 месеци!!), ваквата климатска појава нема да има толку големо влијание врз цената на нафтата како што имала во изминатите години.
Нашата препорака е секогаш да завземете позиција на деривативните пазари каде се тргуваат договорите за идни испораки (futures contracts) и каде Ви е потребна маргина од 4.500 до 10.000$ за да завземете позиција (зависно дали сакате да купите полн договор или преполовена верзија на полн договор) додека пак влегување во било какви структурирани ЕТФ-и каде нафтата е носечка главнина на тие затворени фондови е добра опција за инвеститорите кои немаат толку голем инвестициски капацитет (напомена:ЕТФ-ите не даваат целосна реплика на однесувањето на цената на нафтата поради присуството на кеш и кеш еквиваленти во имотот на тие ЕТФ-и како и договори со датум на испорака на подоцнежен датум од најблискиот датум на испоирака. Од тие причини, секогаш ќе постои т.н. шум во цената на ЕТФ-ите во однос на движењето на цената на нафтата на деривативните пазари).
