Аналитика
Кина можеби отклучила речиси неограничен извор на енергија што може да ги покрие енергетските потреби на оваа држава за најмалку 60 илјади години. Неодамна декласифицираното геолошко истражување откри дека резервите на ториум во земјата, кои веќе се сметаат за најголемите во светот, можеби биле многу потценети.
Кинеските научници веруваат дека овој радиоактивен метал може да ја трансформира енергетската индустрија, обезбедувајќи алтернатива на фосилните горива и конвенционалната нуклеарна енергија базирана на ураниум. Откритието е центрирано околу рударскиот комплекс Бајан Обо во Внатрешна Монголија, едно од најзначајните минерални наоѓалишта на ретки земји во светот.
Според истражувањето, отпадот од екстракција на железна руда само на оваа локација содржи доволно ториум за напојување на секое американско домаќинство повеќе од 1.000 години. Некои проценки сугерираат дека, доколку се искористат целосно, овие резерви би можеле да ѝ обезбедат на Кина стабилно снабдување со енергија до 60.000 години.
Ториумот долго време се смета за ветувачко алтернативно нуклеарно гориво. За разлика од ураниумот, тој произведува помалку долготраен радиоактивен отпад и е значително позастапен во Земјината кора.
Клучот за неговиот потенцијал лежи во технологијата на реактор на стопена сол, која овозможува ториумот да се претвори во ураниум-233, материјал способен да одржува нуклеарна реакција. За разлика од конвенционалните реактори на ураниум, реакторите за стопена сол работат на пониски притисоци, намалувајќи го ризикот од катастрофални топење.
Во 2021 година, Кина го изгради првиот експериментален реактор за стопена сол на ториум (TMSR) во светот во пустината Гоби. Овој проект беше дизајниран да ја тестира одржливоста на ториумот како примарен извор на енергија и означува значаен чекор кон комерцијализација на енергијата на ториумот. Доколку бидат успешни, реакторите со ториум би можеле да обезбедат побезбедна, почиста и поодржлива форма на нуклеарна енергија.
МОЖЕ ЛИ ТОРИУМОТ ДА ГИ ЗАМЕНИ ФОСИЛНИТЕ ГОРИВА?
Кинескиот енергетски сектор сè уште е во голема мера зависен од јаглен, кој сочинува повеќе од 55% од потрошувачката на енергија во земјата. Транзицијата кон нуклеарна енергија базирана на ториум може драматично да ги намали емисиите на јаглерод, да ја намали зависноста од увезени фосилни горива и да ја позиционира Кина како глобален лидер во нуклеарната енергија од следната генерација.
Сепак, остануваат значајни технолошки и логистички пречки. Постоечките нуклеарни централи се дизајнирани за ураниум, што значи дека префрлањето на ториум во целата индустрија ќе бара обемен развој на инфраструктурата.
Додека реакторите за стопена сол покажаа ветувачки резултати, нивното зголемување за комерцијална употреба ќе бара дополнителни истражувања и инженерски откритија. Во енергетската индустрија сè уште доминираат фосилните горива и традиционалната нуклеарна енергија, а секоја транзиција од големи размери ќе бара силна политичка и економска поддршка.
Резервите на ториум во Кина би можеле да претставуваат едно од најважните енергетски откритија на векот, но дали земјата може успешно да ги искористи, останува да се види.
Следните години ќе одредат дали ториумот ќе стане гориво на иднината или ќе остане неискористен ресурс. Ако Кина успее да ја зголеми технологијата на реакторот за стопена сол, овој пробив може да го преобликува глобалниот енергетски пејзаж, предизвикувајќи ги фосилните горива и редефинирање на улогата на нуклеарната енергија.
