Аналитика
Европа се соочува со „невиден ризици“ за нејзините испораки на природен гас оваа зима, откако Русија ги прекина испораките на повеќето гасоводи и би можела да заврши во конкуренција со Азија за веќе оскудниот и скап течен гас што доаѓа со брод, соопшти Меѓународната агенција за енергетика (ИЕА).
ИЕА, со седиште во Париз, во својот квартален извештај за гасот објавен денес вели дека земјите од Европската Унија ќе треба да ја намалат употребата за 13% во текот на зимата во случај на целосно прекинување на рускиот гас поради војната во Украина. Голем дел од тоа намалување би требало да дојде од однесувањето на потрошувачите, како што е намалувањето на термостатите за 1 степен и прилагодувањето на температурите на котелот, како и зачувувањето на индустриските и комуналните услуги, рече групата.
ЕУ во петокот се согласи да наложи намалување на потрошувачката на електрична енергија за најмалку 5 отсто за време на шпицот на цените.
Само капка руски гас сè уште пристигнува во цевководи преку Украина до Словачка и преку Црното Море преку Турција до Бугарија. Две други рути, под Балтичкото Море до Германија и преку Белорусија и Полска, се затворени.
Друга опасност во студијата беше доцниот зимски студен бран, кој би бил особено предизвикувачки бидејќи подземните резерви на гас течат побавно на крајот на сезоната поради помалку гас и помал притисок во складишните пештери. ЕУ веќе го наполни складирањето до 88%, повеќе од целта од 80%, пред зимата. ИЕА проценува дека 90% ќе бидат потребни во нејзиното сценарио без руски гас.
Бизнисите во Европа веќе ја намалија употребата на природен гас, понекогаш едноставно со напуштање на енергетските интензивни активности, како што се производство на челик и вештачки ѓубрива, додека помалите бизниси како пекарите чувствуваат сериозно намалување на нивните трошоци.
Високите цени на гасот, кој се користи за затоплување на домовите, за производство на електрична енергија и мноштво индустриски процеси, се надоврзуваат на рекордна потрошувачка инфлација од 10% во 19-те земји-членки на ЕУ кои го користат еврото и намалуваат толку голема куповна моќ на потрошувачите што економистите предвидуваат рецесија на крајот на оваа и почетокот на следната година.
Европските влади и дистрибутерите на гас надополнија голем дел од рускиот недостиг со купување на скапи резерви на течен природен гас, или ЛНГ, што доаѓа со брод од земји како што се САД и Катар и со добивање на зголемено снабдување со гасоводи од Норвешка и Азербејџан.
Целта е да се спречи нивото на складирање да падне толку далеку што владите мора да го рационализираат гасот за бизнисите. Според ИЕА, складирањето гас мора да остане над 33% за сигурна зима, додека нивоата под тоа ризикуваат да има недостиг ако дојде до доцна студена брана.
Пониските нивоа, исто така, би ѝ отежнале на Европа да го наполни складиштето следното лето, додека повисоките резерви од зачувување би помогнале да се намалат екстремно високите цени.
Европските лидери велат дека намалувањето на рускиот гас е енергетска уцена со цел да се изврши притисок врз владите поради нивната поддршка за Украина и санкциите против Москва.
Откако Русија го прекина протокот овој месец преку гасоводот Северен тек 1 што минува под Балтичкото Море до Германија, таа и паралелниот Северен тек 2 – изградени, но никогаш не работеа откако Германија одби да го потврди – беа оштетени во подводни експлозии за кои европските влади велат дека се саботажа.
Побарувачката за течен гас ги зголеми цените и ја затегна понудата до степен што посиромашните земји во Азија не можат да си го дозволат тоа. Бангладеш се соочува со широко распространето прекин на електричната енергија, додека Пакистан се соочува со постојан прекин на струја и воведе намалено работно време за продавниците и фабриките за да се заштеди електрична енергија.
„Меѓурегионалната конкуренција во набавката на ЛНГ може да создаде дополнителна тензија, бидејќи дополнителните европски потреби би извршиле поголем притисок врз другите купувачи, особено во Азија, а обратно студените периоди во североисточна Азија би можеле да го ограничат пристапот на Европа до ЛНГ“, велат од агенцијата.
Гасната криза во Европа, исто така, ги лиши азиските земји од ограничениот број пловечки терминали за регасификација, кои се очекуваше да играат голема улога во увозот на ЛНГ во Југоисточна Азија. Европа обезбеди 12 од бродовите и планира уште девет.
