Аналитика
Чика Хашимото, 23-годишната која неодамна дипломирала на Универзитетот Темпл во Токио, не тврди дека нема да има семејство во иднина, но не се ни брза да фати секоја прилика за тоа. „Тоа дефинитивно не е мојот прв избор“, изјави таа за Ал Џезира. „Да ја исполнам кариерата и да уживам во слободата ми е многу поважно од бракот и раѓањето деца“.
Хашимото ги наведува економските грижи како примарна причина зошто таа, и многу други млади Јапонки, ја преиспитуваат иднината фокусирана на семејниот живот. „Воспитувањето дете навистина чини многу пари“, рече таа. „На Јапонките не им е лесно да балансираат меѓу кариерата и подигањето семејство, бидејќи ќе треба да избираме меѓу нив“.
ДРАСТИЧЕН ПАД НА НАТАЛИТЕТОТ
Јапонија се соочува со една од најголемите демографски кризи во светот, при што бројот на годишни раѓања падна под 800.000 за прв пат во 2022 година. Сегашната стапка на наталитет од 1,34 е далеку под 2,07 неопходна за одржување на стабилната популација, што значи дека населението на Јапонија би можело да се намали од 125 милиони на 88 милиони до 2065 година.
Намалувањето на стапката на наталитет во Јапонија се најде во фокусот кога премиерот Фумио Кишида употреби некарактеристично строг јазик во неодамнешното обраќање пред парламентот. „Јапонија е на прагот на дилемата дали воопшто можеме да продолжиме да функционираме како општество“, рече тој во 45-минутниот говор, додавајќи дека тоа е „сега или никогаш момент“ за справување со намалувањето на населението на нацијата.
Јапонија е третата најскапа земја за одгледување дете, веднаш зад Кина и Јужна Кореја, и покрај неславното стагнација на платите. Просечната годишна плата, која едвај се зголеми од крајот на 1990-тите, е околу 39.000 долари, во споредба со просекот на ОЕЦД од речиси 50.000 долари.
Понатаму, Јапонките заработиле 21,1 отсто помалку од нивните машки колеги во 2021 година, што е речиси двојно повеќе од просечниот јаз во платите во развиените економии.
Двостраното решение на Кишида за падот на стапката на наталитет во Јапонија е активно да ги охрабри паровите да основаат семејства и истовремено да ги поттикне со политики што ќе ја олеснат „социјалната економија на прво место на детето“. Меѓу плановите на Кишида, кои ќе бидат подетално наведени во следните неколку месеци, тој вети дека ќе ги удвои трошоците за детството преку зголемени додатоци за детска грижа и иницијативи за нега после училиште.
“ДЕМОГРАФСКАТА ПОЛИТИКА КРЕИРАНА ОД СТАРЦИ“
37-годишната Маки Китахара се обидела да има деца со својот сега веќе поранешен сопруг пред неколку години. „Но, да бидам искрена, се плашев дека ќе ја загубам кариерата“, изјави таа за Ал Џезира. „Често слушав машки менаџери како зборуваат за бракот и бременоста на жените кои го уништуваат планот за човечки ресурси, кој вклучуваше развој на вештини, ротација на работните места и унапредување. Оттука дојде мојот страв“.
Водена од амбициите за кариера и желбата да го истражува светот, Китахара никогаш не се усогласила со ставот на општеството за традиционалната јапонска сопруга и мајка. Ова доведе, делумно, до нејзиниот развод и трајно преселување во Дубаи, каде што од далечина води курс за обука за лидери за Јапонки преку нејзината компанија со седиште во Фукуока, Global Synergy Education Consulting Group.
Китахара верува како е структурирано општеството и очекуваната поделба на трудот во јапонското домаќинство – мажот како хранител, жената како домаќинка – не ги поддржува работните жени на возраст за раѓање.
„Мислам дека е чудно што сегашната јапонска политичка стратегија за зголемување на наталитетот ја водеа старци кои им ја делегираа грижата за децата на своите сопруги“, рече таа. „Ни требаат повеќе жени во политиката и бизнисот да имаат место на таа маса за да можеме да седнеме заедно да зборуваме и да ја планираме нашата иднина“.
Корелацијата помеѓу стапката на брак и раѓање деца е особено изразена во Јапонија, каде што процентот на деца родени надвор од бракот е само 2 отсто годишно, во споредба со просечните околу 40 отсто на други места во развиениот свет.
„Кога самохрана жена во Јапонија ќе забремени, се чини дека има само два избора: да абортира или [неволно] да влезе во брак“, напиша академикот Козуе Коџима во 2013 година. „Изборот да има вонбрачно дете ретко се гледа како опција“.
Во тандем со растечките можности за образование и амбиции за кариера – и како ехо на ситуацијата во другите напредни економии – Јапонките кои се мажат и имаат деца го прават тоа подоцна во животот, што обично значи дека веројатно нема да можат да имаат поголеми семејства.
СЕИКИ И ХИСЕИКИ
Според Министерството за здравство, труд и благосостојба, просечната возраст на мајките кои го раѓаат своето прво дете се искачи на 30,9 години во 2021 година, што е највисока од почетокот на евиденцијата во 1950 година.
Јуко Каваниши, професор по социологија на Универзитетот Лејкленд во Токио, верува дека системот за вработување – широко дефиниран од сеики (работници со полно работно време) и хисеики (работници со договор) – е клучен придонесувач за демографскиот пад на Јапонија. Бројот на мајки со деца во работната сила се зголемува, достигнувајќи 76 отсто во 2021 година, 20 процентни поени повеќе отколку во 2004 година. Сепак, само 30 отсто од сите мајки се постојано вработени.
„Ова е многу сериозно макроекономско прашање бидејќи многу млади жени се загрижени дека ќе западнат во [непостојано вработување]“, рече таа за Ал Џезира. „Постои сериозен диспаритет во оваа земја, помеѓу работата на сеики и хисеики, во однос на стабилноста и бенефициите и платата… постои вистинска неизвесност за иднината“.
Иако Каваниши сочувствува со загриженоста за демографската иднина на Јапонија, таа исто така верува дека се потребни поцврсти планови за да се олесни проблемот.
„Големината на населението е толку фундаментална кога се зборува за кое било прашање на општеството“, рече таа. „Има работи што можеме да ги направиме, но допрва треба да најдеме ефективни начини. Мислам дека политиката што Јапонија ја застапува во последните неколку недели не е доволно драстична за да има влијание“.
Хашимото се согласува дека решението на владата – првенствено финансиско – е лошо замислено. „[Тоа] може да го реши проблемот“, рече таа, „но сè уште треба да има подлабок структурен систем кој ќе помогне да се подобри додатокот за детска грижа“.
