Аналитика
Три роботски раце стоеја на подиум, секоја со блескава палка во нивните апарати кои личат на раце. „Чудото“ доби задача да диригира со светски познатиот симфониски оркестар на Дрезден на концерт.
Тоа беше идејата на уметничкиот директор Маркус Риндт за уникатен начин да се прослави 25-годишнината на оркестарот. „Многу сум заинтересиран за технологијата, сакам да експериментирам и да гледам како може да се развиваат вакви проекти“, изјави тој за Дојче Веле.
Вкупно, 16 дувачки и четворица перкусионисти од Дрезден Синфоникер ги следеа упатствата на роботот. Проектот беше возбудлив – но и многу стресен, рече еден музичар. „Кога прави одредени движења, кога раката ќе застане и се движи на одреден начин“, додаде друг музичар.
Роботот, MAiRA Pro S со прекар „Франка Емика“, има неверојатна контрола над деталите – и тоа е благодарение на човечкиот гениј зад него. Маркус Риндт помина две години работејќи со Френк Питерс, шеф на истражувачката група за роботика на Техничкиот универзитет во Дрезден CeTI, што значи Центар за тактилен интернет со човек во јамка.
Секоја роботска „рака“ има седум зглобови што ѝ овозможуваат да се спроведат точно како човечката рака. Ринд, исто така, му помогна на роботот да ги усоврши своите движења. „Го ставивме роботот во режим на работа така што реагираше на најмал допир“, објаснува Френк Питерс. „Маркус потоа ја зеде раката на роботот и го водеше, исто како што тоа го правеше со човечки чирак диригент“.
Движењата беа складирани посебно за секој робот. Секој научи да го одржува ритамот и да укажува на промени во динамиката.
Риндт и неговиот симфониски оркестар од Дрезден се познати по своите иновативни и политички провокативни акции.
„За време на пандемијата, на пример, поставивме 16 алфорни на облакодери и разбивме цела област на Дрезден со звук одозгора“, вели Риндт. Оркестарот свиреше и во знак на протест против граничниот ѕид изграден меѓу Мексико и САД во проект во кој беа вклучени музичари од двете земји. Ѕидот беше многу спорен – тогашниот претседател Доналд Трамп се надеваше дека ќе помогне да се запре миграцијата на луѓето од Латинска Америка.
Во 2013 година, Риндт ги собра израелските и палестинските музичари на турнеја на Западниот Брег со „Симфонија за Палестина“. И заедно со турските и ерменските музичари, симфонискиот оркестар на Дрезден го одбележа споменот на загинатите за време на ерменскиот геноцид.
И сега со проектот Robot Symphony, Риндт го истражува вековното прашање за тоа како човекот и машината можат да комуницираат еден со друг. Колку роботите им служат на луѓето и во кој момент роботите стануваат опасност за нив со интервенирање во уметничките процеси?
„Имам голема почит за опасноста што се наѕира за музиката, за композиторите и аранжерите. Затоа не би правел проект со вештачка интелигенција во моментов“, вели Риндт, „но ме фасцинираше идејата да користам робот, да ги прошириме нашите музички хоризонти“.
Проектот не е за замена на луѓето со машини, туку за компонирање специјална музика за робот што на диригентот би му било тешко, па дури и невозможно да се оствари.
Сепак, оркестарот не можеше без диригент од крв и месо на јубилејниот концерт. Половина од програмата ја водеше човечко суштество, норвешкиот диригент Магнус Лодгард.
Музиката составена за роботите е многу сложена, вели Лодгард. „Треба да работите на тоа да се ориентирате за време на пробите – за да знаете на која рака треба да гледате како музичар“.
На крајот на краиштата, роботот нема очи да види што се случува во оркестарот и не може да зборува или објаснува работи, додава диригентот.
Некои од делата на концертот не ги диригирал роботот, но сепак користеле нови технологии. Концертната увертира Falling in Lines од Маркус Леман-Хорн, е компонирана со помош на алатки кои работат со вештачка интелигенција. Делото на музичкиот репертоар лесно се наоѓа на интернет и со помош на вештачка интелигенција, секвенците се спојуваат на нови начини. Во меѓувреме, делото „Војаџер 2“ на грчката композиторка Константија Гурзи ги истражуваше технолошките достигнувања на патувањето во вселената.
