Аналитика
Некогаш симбол на урбаната слобода и космополитскиот начин на живот, животот во центарот на европските градови денес сè повеќе се претвора во финансиски предизвик што го надминува семејниот буџет на многумина. Новиот извештај на Deutsche Bank, пренесен и од Euronews, открива дека само пет европски градови и понатаму нудат просечна кирија под 2.000 евра за трособен стан – алармантна бројка која ја отсликува урбаната реалност во 2025 година.
Покачувањето на кириите не е рамномерно, туку е најизразено во југозападна и источна Европа, каде што порастот во последните пет години надминува дури и 200% во некои случаи. Податоците од Eurostat дополнително ја зацврстуваат оваа слика: цените на куќите се зголемиле за 27,3%, а кириите за 12,5% од 2020 до 2025 година – но во центарот на градовите растот е далеку над просекот.
Најскапиот град за изнајмување трособен стан во Европа е Лондон, со астрономски 5.088 евра месечно, додека Атина е најевтина со 1.080 евра. Оваа разлика од речиси 4.000 евра говори за длабокиот јаз меѓу градовите – не само економски, туку и социјален. Во истражувањето, швајцарските градови Цирих и Женева, како и Амстердам, ги надминуваат дури и 3.800 евра месечно, додека Париз, Копенхаген, Даблин, Минхен и Луксембург исто така припаѓаат на елитниот клуб над 3.000 евра.
Милано, Единбург, Лисабон, Берлин и Барселона се движат во опсег од 2.000 до 2.800 евра, додека само пет европски градови остануваат под прагот од 2.000 евра:
Атина – 1.080 евра
Будимпешта – 1.225 евра
Истанбул – 1.614 евра
Варшава – 1.881 евра
Хелсинки – 1.928 евра
На глобално ниво, Њујорк ја држи титулата за најскап пазар со 7.676 евра месечно, додека Каиро е на спротивниот крај со само 377 евра. Интересно, Сан Франциско е поскап дури и од Лондон за еднособни станови, каде односот меѓу еднособен и трособен стан е 62%, наспроти 50% што е европскиот просек.
Кога се анализира зголемувањето на кириите од 2020 до 2025, Истанбул доминира со пораст од 206% за трособни станови и 191% за еднособни. Следат Лисабон (81%), Прага (73%), Единбург (71%), Барселона (65%), Мадрид (59%), Атина и Варшава (над 50%). Најмал раст е забележан во Хелсинки – само 3% кај трособните и 18% кај еднособните.
Разликите се забележливи и во рамките на една иста држава – Лондон, на пример, е 50% поскап од националниот просек во Велика Британија. Овој тренд, детално прикажан во извештајот „Големи градови, повисоки трошоци за домување“, потврдува дека географијата сè повеќе го одредува квалитетот и пристапноста на животот.
И додека урбаните центри нудат култура, работа и динамика, прашањето што останува е: Кој сè уште може да си го дозволи тоа?
