Аналитика
Новата учебна година во голем дел од светот ќе започне со една значајна новина – учениците ќе мора да се одделат од своите мобилни телефони, барем на кусо, додека трае наставата.
Од Париз до Перт, владите преземаат решителни чекори за да ги одржат училниците фокусирани: До средината на 2025 година, според податоците кои ги објави УНЕСКО, речиси 40% од образовните системи во светот имаат формални ограничувања за употреба на мобилни телефони од страна на учениците за време на училишните часови – нагло зголемување во споредба со само неколку години.
НАЈРАЗВИЕНИТЕ ЕКОНОМИИ СО ЗАБРАНИ ЗА МОБИЛНИ ВО УЧИЛИШТАТА
Земји како Франција, Велика Британија, Кина, Холандија и Обединетите Арапски Емирати имплементирале или размислуваат за забрани за подобрување на концентрацијата и академските резултати, иако ефикасноста на овие забрани сè уште е предмет на дебата меѓу истражувачите.
Франција ги забрани телефоните во основните и градинките од 2018 година и тестира пилот-проект во 200 средни училишта. Обединетото Кралство спроведе забрана во 2024 година за да им помогне на учениците да се фокусираат, иако неодамнешните студии сугерираат мешани резултати врз академските перформанси и благосостојбата. Холандија воведе незадолжителни забрани за телефони во средните училишта на почетокот на 2024 година, проширувајќи ги во основните училишта подоцна во текот на годината.
Во обид да ѝ застане на патот на прекумерната употреба на паметните телефони кај школската популација и Кина спроведе политика во 2021 година со која се бара писмена родителска согласност од учениците да носат мобилни телефони на училиште, наведувајќи загриженост за видот и зависноста од интернет.
Обединетите Арапски Емирати имплементираа забрана, заедно со земји како Австралија и Бразил.
Досега сите австралиски држави имаат спроведено забрани за мобилни телефони во училиштата, освен во Австралиската престолнинска територија (ACT), додека ACT може да има и некои ограничувања. Националната политика бара од учениците да ги држат телефоните исклучени и подалеку од вид во текот на училишниот ден за да се намалат одвлекувањата на вниманието и сајбер-малтретирањето, иако некои родители и експерти изразија загриженост за ефикасноста и влијанието на таквите широки забрани.
Во некои од државите, пак, досега се донесени одлуки за забрана на употреба на мобилните телефони за учениците во училиштата на регионално, но не и на национално ниво. Така, во земји со регионални или делумни забрани се најдоа: Шпанија – 14 од 17 автономни заедници имаат забрани; други дозволуваат локална дискреција, Германија – Неколку покраини имаат забрани; други го оставаат тоа на училиштата, Канада, каде покраини како Онтарио и Квебек имаат ограничувања; други се во тек, Мексико, каде одредени сојузни држави спроведуваат забрани, често во основните училишта, Индонезија, каде само областа Западна Јава забранува телефони во основно/средно училиште, како и Соединетите Американски Држави, каде досега вкупно 22 држави имаат донесено закони или политики кога се во прашање мобилните во образовниот систем.
ГРЦИЈА ПРВА ОД БАЛКАНСКИТЕ ДРЖАВИ ВОВЕДЕ ЗАБРАНА
Во нашето соседство, Грција има донесено национална забрана за употреба на мобилни телефони од страна на учениците во текот на училишниот ден, почнувајќи од стартот на ланската учебна година, на 11 септември 2024 година. Сите ученици во таа земја се должни да ги чуваат своите мобилни телефони во училишните чанти во секое време за време на часовите. Правилото важи за основното и средното образование. Објавувајќи ја својата одлука, Владата на премиерот Константинос Мицотакис тогаш ги потенцираше следниве сакани ефекти од забраната: намалување на дефицитот на вниманието на час, подобрување на резултатите од учењето, поддршка на напорите против соученичкото насилство, промовирање на дисциплина и фокус.
Слоганот за кампањата беше „Мобилни телефони во училишната торба“, и иако учениците можат да носат телефони на училиште, тие не можат да ги користат во текот на училишниот ден освен во итни случаи или за одобрени образовни цели.
Спроведувањето е строго: до почетокот на 2025 година, над 10.700 ученици беа суспендирани поради кршење на забраната. Во исто време, Министерството инвестира во дигитални алатки за настава – како што се десетици илјади паметни табли – за да ја интегрира технологијата на контролиран, образовно фокусиран начин.
Движењето е поттикнато од загриженост за одвлекување на вниманието, сајбер малтретирање, ментално здравје и опаѓање на академските перформанси, но исто така предизвикува дебати за безбедноста, личната слобода и дигиталната писменост.
Иако забраните имаат за цел да го подобрат учењето, во тек е дебата за нивната ефикасност. Некои студии сугерираат дека нема значајна разлика во академските перформанси или благосостојбата помеѓу училиштата со строги забрани и оние со порелаксирани политики.
Други истражувања покажуваат дека придобивките, доколку ги има, се најизразени кај учениците со пониски академски постигнувања, бидејќи тие се веројатно најпогодени од одвлекувањето на вниманието од телефонот.
Некои едукатори тврдат дека видливото користење на телефонот на клупите е подобро од скриеното користење, бидејќи им овозможува на наставниците поефикасно да го следат користењето.
Југослава Дуковска
(Фото: Burnt Hills Ballston Lake School District)
