Аналитика
IQ Air, швајцарска компанија за технологија за квалитет на воздух објави дека денес, на 17 декември 2025 година, во 6 часот наутро по источно време, во Скопско, Северна Македонија, квалитетот на воздухот бил лош, со AQI од 219, класифициран како „многу нездрав“ со доминантни концентрации на PM2.5.
Квалитетот на воздухот е динамичен и, како и времето, може често да се менува, а во среда наутро, Скопско се рангира како трет најзагаден голем град во светот.
Овие состојби, како што беше наведено, можат сериозно да влијаат врз сите, предизвикувајќи респираторни проблеми, влошени срцеви заболувања и намалена функција на белите дробови, со зголемен ризик за децата, постарите лица и лицата со ранливост. Препораките вклучуваат избегнување активности на отворено, затворање на домовите, носење маски на отворено и користење прочистувачи на воздух за ублажување на изложеноста.
Иако условите за квалитет на воздухот денес се лоши, вреди да се напомене дека просечната концентрација на PM2.5 во 2024 година за Скопско била 21,6 µg/m3, што одговара на AQI од 70 („умерен“) и била 4,3 пати поголема од годишната упатство на СЗО од 5 µg/m3.
Југоисточна Европа се соочува со алармантно ниво на загадување на воздухот, кое влијае на клучните градови и јавното здравје, предупредува IQ Air, швајцарска компанија за технологија за квалитет на воздух.
Од 16 декември 2025 година, квалитетот на воздухот во делови од Југоисточна Европа останува лош, при што неколку градови регистрираат умерени до многу нездрави опсези на AQI и зголемени концентрации на PM2.5. Овие состојби претставуваат здравствени ризици, особено за децата, постарите лица и лицата со респираторни или кардиоваскуларни заболувања.
Градовите, вклучувајќи ги Сараево и Чачак, моментално пријавуваат нивоа на AQI над 200, што доведе до здравствени совети. Жителите се повикуваат да ја ограничат активноста на отворено, да ги држат прозорците затворени, да носат маски кога се надвор и да користат прочистувачи на воздух во затворен простор.
Долгорочните податоци ја потврдуваат трајноста на проблемот. Според Извештајот за квалитет на воздух IQAir за светот од 2024 година, Сараево регистрирало просечен AQI од 81 со концентрации на PM2.5 од 25 µg/m³, рангирајќи се на 29-то место од 138 земји. Северна Македонија имала просек од 77 AQI, Србија 72 и Црна Гора 68, сите четири до пет пати повисоки од годишните упатства на СЗО за PM2.5, истакнувајќи го тековниот предизвик за квалитетот на воздухот во Југоисточна Европа во зима, се наведува во извештајот.
IQ Air објави и листа на која се наоѓаат неколку градови во Југоисточна Европа, кои доживуваат постојан лош квалитет на воздухот во текот на зимата поради емисиите од греењето на домовите, географијата и стагнантните временски услови. Овие градови постојано се рангираат меѓу најпогодените секоја студена сезона и вклучуваат: Сараево – Босна и Херцеговина, Скопје – Северна Македонија, Белград – Србија, Приштина – Косово, Плевља во Црна Гора и Софија, Бугарија.
Врз основа на тековните податоци од мапата на IQAir од 16 декември 2025 година, беа објавени градови кои тој ден доживуваа лош квалитет на воздухот, со напомена дека листата може да се менува секојдневно во зависност од условите: Чачак во Србија, Лариса, Грција, Ниш, Србија, Подгорица во Црна Гора, Рожаје, Црна Гора, Сараево, Босна и Херцеговина, Серес во Грција, Скопје и Струмица во Северна Македонија.
IQ Air е швајцарска компанија за технологија за квалитет на воздух, специјализирана за заштита од загадувачи во воздухот, развивање производи за следење на квалитетот на воздухот и чистење на воздухот. IQAir исто така управува со AirVisual, платформа за информации за квалитетот на воздухот во реално време.
(Фото: Скопје, JYB Devot – Own work, CC BY-SA 4.0)
