СИВАТА ЕКОНОМИЈА СЕ СТЕСНУВА: ЕУ потврди целосен успех на реформата во Македонија

Кога бројките сами се претвораат во наслов, улогата на институциите е да го потврдат трендот, а тоа оваа недела го направија и Европската комисија и македонските инспекциски служби. Според најновиот извештај на Европската комисија за имплементацијата на Планот за раст и според официјално соопштение на Министерството за економија и труд, земјата ја спровела целосно и успешно реформската мерка 4.1.1 „Справување со неформалната економија во поддршка на Стратегијата за формализација на неформалната економија“, со фокус на градежништвото, туризмот и земјоделството.

Од истите извори произлегува дека мерката, вредна околу 2,5 милиони евра, не само што е имплементирана без двојно финансирање и во целосна усогласеност со европските стандарди, туку и ги надминала поставените индикатори. Според Државниот инспекторат за труд, наведено во соопштението на Министерството, во периодот јули 2024 – јуни 2025 се спроведени 16.464 инспекции, што претставува 242 проценти зголемување во однос на таргетот (цел: +20% над просекот од 2020–2023). Во рамките на тие надзори се откриени 543 нерегистрирани работници, што е над 200 проценти повеќе од претходните години. Паралелно, според податоците на Државниот пазарен инспекторат наведени во истото соопштение, реализирани се 669 инспекции, 40 проценти над планираното, при што издадени се 222 управни решенија, а 18 нерегистрирани економски оператори се затворени поради непочитување на законите.

И Европската комисија и Министерството нагласуваат дека клучот е методолошкиот зафат: пристап заснован на проценка на ризик, дигитализација на инспекциските алатки и приоритетно насочување кон секторите со најголема веројатност за прекршувања. Според оценката на Комисијата, токму ова таргетирање ја зајакнало ефективноста и транспарентноста, а според Министерството, резултатите покажуваат дека формалната економија добива простор на сметка на сивата зона.

Официјалната позиција е дека справувањето со неформалната економија останува клучен приоритет и дека, заедно со европските партнери, ќе се продолжи со јакнење на институционалните капацитети и со одржување на високо темпо на надзор.