Аналитика
Соединетите Американски Држави бараат Русија целосно да се откаже од државната нафтена компанија на Србија, Нафтна индустрија Србија (НИС), како услов за укинување на санкциите, објави министерката за рударство и енергетика Дубравка Ѓедовиќ-Хандановиќ.
„На барање на адвокатите на НИС, кои ја испратија американската влада и понудија договор за управување во НИС, за прв пат американската администрација јасно и недвосмислено изјави дека сака целосна промена на сопственоста на руските акционери, односно дека бара излегување на руската сопственост од НИС“, објави Ѓедовиќ Хандановиќ на прес-конференцијата.
Ѓедовиќ-Хандановиќ ја опиша ситуацијата како итна, истакнувајќи дека компанијата всушност „не ѝ преостанале денови“ да продолжи да работи под сегашното сопствеништво. „Разбирате дека промената на сопственоста за седум до осум дена е невозможна. Одобрение е дадено само за преговори во врска со сопственикот, важечко до 13 февруари, но не и за продолжување на работењето на НИС или нејзините рафинерии“, рече таа.
Оваа недела, министерката објави дека руските сопственици на НИС ја информирале Канцеларијата за контрола на странски средства на САД (OFAC) за нивната подготвеност да ја пренесат контролата врз компанијата на трета страна.
Од септември 2025 година, сопственичката структура на НИС го вклучува Газпром Нефт како мнозински акционер со 44,85% од компанијата. Српската влада поседува 29,87%, додека АО Интелиџенс со седиште во Санкт Петербург, управувана од Газпром Капитал, поседува 11,30%. Остатокот го поседуваат малцинските акционери.
На 9 октомври, НИС објави дека не можел да добие посебна лиценца од Министерството за финансии на САД за отстранување на компанијата од листата на SDN. Истиот ден, српскиот претседател Александар Вучиќ увери дека нема да има прекини во снабдувањето со гориво во земјата пред крајот на годината.
На 11 ноември, Ѓедовиќ-Хандановиќ потврди дека руските сопственици на НИС се подготвени да го продадат својот удел на трета страна како одговор на санкциите на САД. Претходно, во октомври, Хрватска изрази интерес за стекнување на акциите.
Како што додаде таа, властите имаат тешки одлуки да донесат: „Дали треба да ја преземеме компанијата, а потоа да утврдиме и да направиме надомест за штетата“.
„Во наредните денови нè очекуваат некои од најтешките одлуки во историјата“, рече Ѓедовиќ Хандановиќ.
Седницата на Владата на Србија ќе се одржи во недела, 16 ноември, во Белград, а на неа се поканети директорите на сите јавни претпријатија, како и претседателот на Републиката, Александар Вучиќ.
