Аналитика
Земјите од Европската унија на вчерашната вонредна средба на ресорните министри не успеаја да договорат заедничка реакција на растот на енергенсите, а некои членки побараа реформа на регулативата, а други остро се спротивставија.
Цените на бензинот во Европа оваа есен достигнаа рекордни нивоа и сè уште се екстремно високи, поради што повеќето земји од ЕУ реагираа со итни мерки како што се ограничување на растот на цените и субвенции за да помогнат во намалувањето на сметките за потрошувачите.
Сепак, земјите се обидуваат да договорат долгорочен план за да се заштитат од флуктуирачките цени на фосилните горива, за кои Шпанија, Франција, Чешка и Грција велат дека бара голема реформа на начинот на кој функционираат енергетските пазари на ЕУ.
„Нема договорен став дали треба да се донесат интервенционистички мерки на ниво на ЕУ и да се спроведат во сите земји-членки“, изјави по состанокот словенечкиот министер за инфраструктура Јернеј Вртовец, чија земја претседава со ЕУ.
Вчера, Шпанија се залагаше земјите од ЕУ да купуваат гас заедно и предложи на поединечни земји да им се дозволи да го напуштат сегашниот систем на ЕУ за одредување на цените на електричната енергија.
Овие предлози наидоа на отпор кај другите земји, кои сметаат дека законите на ЕУ за енергетика не треба да се менуваат како одговор на, како што велат, краткорочниот скок на цените.
Девет земји, вклучително и Германија – најголемата европска економија и пазар на електрична енергија – објавија заедничка изјава пред вчерашната средба во која изјавија дека нема да ги поддржат реформите на пазарот на електрична енергија во ЕУ.
„Ова нема да биде решение за ублажување на сегашниот пораст на цените на енергијата поврзан со пазарот на фосилни горива“, се вели во соопштението на земјите.
Европската комисија го анализира дизајнот на европскиот пазар на електрична енергија и собира податоци за однесувањето на добавувачите на гас, откако некои земји го обвинија руски Газпром дека манипулира со пазарот со цел да ги зголеми цените.
Портпаролот на комисијата рече дека Брисел испратил прашалници „со намера да се утврди дали моменталната состојба на пазарите на гас во Европа е резултат на комерцијалното однесување на учесниците на пазарот“.
Комисијата, исто така, ќе ги идентификува предностите и недостатоците на заедничкото купување гас на ниво на ЕУ.
„Треба да се разгледаат многу теми – кој ќе плати за набавка и складирање на гас, како гасот ќе се транспортира од различни региони“, изјави еврокомесарот за енергетика Кадри Симсон.
Симсон додаде дека е во контакт со властите во САД, Норвешка и Катар за моменталниот недостиг на гас за да обезбеди дополнителни количества. Таа не ја спомна Русија.
Во понеделникот американскиот висок советник за глобална енергетска безбедност Амос Хостејн изјави дека американската влада не се меша во бизнисот на компаниите и дека само Русија може да и помогне на Европа.
Клод Турмес, луксембуршкиот министер за енергија, рече дека Шпанија е „премногу оптимист кога тврди дека заедничките набавки ќе ја решат кризата“.
Помалку од седум дена пред меѓународниот самит COP26, зголемените цени на енергијата ги зголемија тензиите меѓу членките на ЕУ додека се подготвуваат да преговараат за серија нови политики за борба против климатските промени, вклучително и повисоки даночни стапки за загадувачките горива.
Минатата недела, унгарскиот премиер Виктор Орбан ги отфрли плановите како „утописка фантазија“, спротивно на тврдењата на другите земји дека повисоките цени на фосилните горива треба да предизвикаат побрза транзиција кон локално произведена обновлива енергија со ниски емисии.
