Аналитика
Исланд се подготвува за вулканска ерупција која може да се случи секој момент. Илјадници жители на рибарското градче Гриндавик се евакуирани. Експерти сметаат дека градот е во опасност да биде целосно уништен. Исландските власти подготвуваат изградба на одбранбени ѕидови околу геотермалната централа во југозападниот дел на земјата за која се надеваат дека ќе ја заштити од тековите на лава поради загриженоста за неизбежна вулканска ерупција.
Досега имало преку илјада потреси во областа, поради придвижување на магмата под површината на Земјината кора. Испукани и уништени улици и тротоари, големи отвори на тлото, сведочат за опасноста која му се заканува на Гриндавик.
Исланд, кој има 33 активни вулкански системи, прогласи вонредна состојба и нареди задолжителна евакуација на градот Гриндавик во саботата.
Гриндавик се наоѓа на околу 40 километри југозападно од главниот град на Исланд, Рејкјавик, тоа е рибарски град на југозападниот полуостров на Исланд Рејкјанес. Во него живеат 3.800 луѓе. Околу 900 земјотреси само во понеделникот го погодија јужниот дел на Исланд, додавајќи на десетиците илјади потреси што го потресоа јужниот дел на земјата во последните недели. Жителите на Гриндавик опишаа дека полицијата ги евакуирала од нивните домови во раните утрински часови во саботата, бидејќи земјата се тресела, патиштата пукнале и зградите претрпеле структурни оштетувања.
На граѓаните им било дозволено накратко да се вратат во недела за да ги соберат своите работи, вклучувајќи документи, лекови или домашни миленици, со исландската полиција и возилата за цивилна заштита на готовност.
Научниците ги поврзаа овие земјотреси со движењето и ширењето на магмата, која е на околу 5 километри под земја. Земјиштето во регионот се подигнало за 9 сантиметри од 27 октомври, според исландската метеоролошка служба.
Властите стравуваат дека стопената карпа може да се издигне на површината и да го погоди Гриндавик. Експертите очекуваат ерупција наскоро бидејќи магмата е на мала длабочина. Исландската метеоролошка служба во понеделникот соопшти дека постои „значителна веројатност“ за ерупција во наредните денови на или веднаш во близина на Рејкјанес, и покрај тоа што големината и интензитетот на земјотресите се намалуваат.
Геотермалната бања Blue Lagoon, туристичка атракција во Исланд, исто така најави привремено затворање до 16 ноември. Бањата се наоѓа на полуостровот, „среде полињата со лава покриени со мов“, според нејзината веб-страница.
Научниците ја следат ситуацијата за да го испитаат протокот и близината на магмата за да се обидат да ја предвидат веројатноста за ерупција.
Во вторникот, властите се подготвуваа да изградат одбранбени ѕидови околу геотермалната централа во југозападниот дел на земјата, за која се надеваат дека ќе ја заштити од тековите на лава во случај на ерупција.
Што може да се случи ако вулканот еруптира на Исланд? Лавата потенцијално може да го загрози градот Гриндавик и Сината лагуна. Под закана се и геотермалните цевководи кои снабдуваат топла вода за илјадници домови.
Исто така, може да постои ризик од отровни испарувања и загадување на воздухот како резултат на ерупцијата. „Имаме пукнатина долга околу 15 километри и каде било на таа пукнатина можеме да видиме дека може да се случи ерупција“, изјави за новинската агенција АФП Видир Рејнисон, шеф на Исландската цивилна заштита и управување со вонредни состојби.
Сепак, крајот на пукнатината оди во морето, што значи дека ерупцијата може да се случи на дното на океанот, што веројатно би предизвикало голем облак од пепел.
Вулканските ерупции, исто така, претставуваат сериозна опасност за авијацијата, бидејќи тие можат да исфрлат високо абразивна пепел високо во атмосферата каде што може да предизвика откажување на млазните мотори, оштетување на системите за контрола на летот и намалување на видливоста.
Дали ова се случило на Исланд порано? Исланд се наоѓа над вулканско жариште во Северниот Атлантик и во просек има ерупција на секои четири до пет години.
Ерупцијата на вулканот Ејафјалајокул во 2010 година беше една од најнемирувачките ерупции во последно време, што резултираше со широко распространето затворање на воздушниот простор над Европа и ги чинеше авиокомпаниите околу 3 милијарди долари бидејќи откажаа повеќе од 100.000 летови.
По 800 години, на полуостровот Рејкјанес во близина на вулканот Фаградалсфјал се случија три ерупции: во март 2021 година, август 2022 година и јули 2023 година. Претходните ерупции не предизвикаа штета, бидејќи се случија во оддалечените долини.
Вулканолозите веруваат дека новиот циклус на зголемена активност може да трае неколку децении или векови.
