Аналитика
Иво Санадер, кој беше премиер на Хрватска од 2003 до 2009 година, беше условно ослободен на 4 август 2025 година, откако отслужи приближно две третини од неговата вкупна казна во затворот Липовица. Санадер се квалификуваше за условна слобода откако отслужи приближно две третини од казната, во согласност со хрватските казнени прописи и поради неговата поодмината возраст и нарушеното здравје.
Иво Санадер е првиот поранешен премиер во земјите од поранешна Југославија кој е кривично суден и осуден за корупција.
Санадер беше премиер на Хрватска од 2003–2009, и ја предводеше Хрватска во НАТО, помогна во нејзиното насочување кон членство во ЕУ, но ненадејно поднесе оставка во јуни 2009 година без објаснување и наскоро стана фокус на истрагите на обвинителите за корупција.
Тој избега од земјата подоцна истата година, но беше уапсен во Австрија во декември 2010 година и екстрадиран назад во Хрватска во јули 2011 година.
Осуден е во неколку случаи на корупција од висок профил. Тој доби повеќекратни затворски казни, со вкупен вкупен износ од над 18 години. Условно ослободен во август 2025 година по отслужување повеќе од 9 години.
СИТЕ СКАНДАЛИ ПОВРЗАНИ СО САНАДЕР
Санадер се соочи со обвиненија во најмалку три големи случаи на корупција:
Од приближно 2004 до 2009 година, јавните претпријатија и институции наводно префрлиле околу 70 милиони куни ( или приближно 9,3 милиони евра) во нелегалните тајни фондови на ХДЗ преку маркетинг агенцијата „Фими Медиа“. Санадер беше осуден на повторно судење во ноември 2020 година и доби 8-годишна затворска казна, подоцна намалена на 7 години, додека ХДЗ беше казнет со 3,5 милиони куни и му беше наредено да врати милиони нелегални добивки.
Во 2008 година, Санадер наводно примил поткуп од 10 милиони евра од унгарскиот МОЛ, во замена за давање контрола врз управувањето со ИНА, националната нафтена компанија на Хрватска. Тој беше осуден на 6 години за ова кривично дело, потврдено од Врховниот суд на Хрватска.
Високопрофилен беше и случајот со Хипо-Алпе-Адрија, во кој Иво Санадер беше обвинет за воено профитерство. Кога беше заменик-министер за надворешни работи во средината на 1990-тите, Санадер наводно зел провизија од пет проценти (речиси 500.000 евра) од заем од австриска банка доделен на Хрватска за изградба на амбасада за време на војна. Обвинителите го окарактеризираа ова како „воено профитерство“. Тој доби казна од две ипол години во 2018 година, но пресудата беше поништена на повторни судења и на крајот беше целосно ослободен врз основа на застареност и недоволно непропорционално збогатување околу март 2022 година.
Во друго судење, Санадер призна дека примил мито од бизнисменот Стјепан Фиолиќ – имено 17,5 милиони куни (или приближно 2,3 милиони евра) – за услуги поврзани со продажба на државна зграда. Тој беше осуден на дополнителни 6 години за оваа шема.
Земени заедно, овие пресуди резултираа со комбинирана вкупна затворска казна од 18 години и 8 месеци.
Иако на 4 август годинава Санадер е пуштен на условна слобода, тој останува под надзор на слобода. Потребно е еднаш месечно да се јавува во полицијата и службите за условна слобода. Исто така, мора да го извести судот доколку сака да го промени живеалиштето. Екс-премиерот на Хрватска може да патува во земјата (на пр. во Загреб или Сплит), но за трајно преселување е потребно одобрение од судот.
(Фото: EPA)
