Аналитика
Германската економија и понатаму се соочува со тивка, но упорна стагнација, и покрај амбициозните фискални промени и ветувања за заживување на растот од новата влада на канцеларот Фридрих Мерц. Годишната проценка на Германскиот совет на економски експерти, прва од назначувањето на владата на Мерц, укажува дека економското закрепнување е далеку послабо од очекуваното, а неговите перспективи – ограничени.
Во најновата прогноза, експертите ја намалија очекуваната стапка на раст за 2026 година од 1,0% на 0,9%, нагласувајќи дека силното зголемување на буџетското трошење нема да донесе значајно забрзување на економијата. За тековната година предвидуваат само симболичен раст од 0,2%, со што Германија останува еден од најслабите економски двигатели во европски рамки. Претседателката на Советот, Моника Шницер, предупреди дека земјата мора да отвори нови перспективи за раст и безбедност, со оглед на структурните и геополитичките предизвици кои ја притискаат економската активност.
Клучна точка на критика е Специјалниот фонд за инфраструктура и климатска неутралност, финансиски пакет од 500 милијарди евра кој според владата треба да послужи како мотор на растот. Советот, сепак, оценува дека ефектот ќе биде многу помал од планираното, бидејќи значителен дел од средствата се користат за покривање на тековни расходи, наместо за капитални инвестиции. Според пресметките на експертите, само 98 милијарди евра од фондот можат реално да се класифицираат како дополнителни инвестиции до 2030 година – далеку под она што би било потребно за поодржлив економски подем.
Во извештајот се предупредува дека трошоците насочени кон популистички мерки – како проширувањето на „пензијата за мајки“, даночните олеснувања за патни трошоци или субвенциите за дизел гориво – ја намалуваат долгорочната ефикасност на јавните финансии и ја ограничуваат способноста на државата да инвестира во конкурентност, технологија и инфраструктура. Шницер нагласи дека продуктивноста мора да се зголеми, а вложувањата во модернизација, дигитализација и иновации се неопходни за враќање на Германија на патот на стабилен раст.
Мерц, кој има ниски лични рејтинзи поради слабите економски резултати, ги прифати забелешките делумно, но даде на знаење дека владата нема простор да се откаже од дел од веќе планираните политики поради потребата да се затворат буџетските дупки. Тој посочи дека владата работи на даночни реформи, намалување на корпоративните давачки од 2028 година и реформа на придонесите за социјално осигурување, но призна дека високиот даночен товар и растечките енергетски трошоци се сериозна пречка за инвеститорите.
Една од структурните слабости е и демографската состојба. Германија, како стареење општество, се соочува со експлозивно зголемување на пензиските расходи, при што повеќе од 120 милијарди евра државни субвенции ќе се слеат во пензискиот систем оваа година. Експертите предлагаат посилен акцент на приватните пензиски модели, како и реформа на данокот на наследство, кој долгогодишно го фаворизира пренесувањето на деловни средства. Според нив, овие нерамномерности го зголемуваат јазот во богатството и ја нарушуваат правичноста во даночниот систем.
Иако владата дели дел од загриженоста на Советот, политичката реалност и огромните финансиски потреби ја ограничуваат нејзината способност да ги спроведе препораките. Додека Германија бара начини да го обнови својот економски импулс, експертите предупредуваат дека времето за креирање стратегија за вистински раст се стеснува. Без пообемни инвестиции, поголема ефикасност и подготвеност за реформи, земјата ризикува да остане во продолжена стагнација – далеку од некогашниот статус на економски мотор на Европа.
