Аналитика
Уште едно изненадување за српската јавност се крие во договорот за Генералштабот, дознава Форбс Србија: Споменикот на жртвите од бомбардирањето на НАТО, кој е предвидено да се гради во склоп на хотелскиот комплекс, кој треба да никне на местото на објектот на Генералштабот во центарот на Белград – ќе го дизајнираат и градат Американци, е предвидено во договорот што го потпишала српската Влада со зетот на Доналд Трамп, Џаред Кушнер.
Неодамна усвоениот lex specialis за ревитализација и развој на локацијата на поранешниот Генералштаб и Министерството за одбрана предвидува и изградба на спомен-обележје (меморијален споменик). Според текстот на законот, тоа би „обезбедило зачувување на културното наследство на најефикасен начин“.
Одлуката за негово поставување, според законот, ја донесува Владата на предлог на Министерството за култура. „Споменикот (меморијалниот споменик) ќе обезбеди траен спомен на жртвите од воздушните бомбардирања на НАТО во 1999 година и оригиналниот изглед на зградите на локацијата“, се наведува во законот.
Како што вчера пишува Форбс Србија, еден од договорите што ќе бидат потпишани за спроведување на проектот ќе биде оној што ги регулира односите меѓу партнерите – Република Србија и неименувана компанија од Емиратите, која е поврзана со американската фирма „Атлантик Инкубашн Партнерс“, зетот на Трамп, Џаред Кушнер.
Една од точките во него е посветена на споменикот. Односно, неговото завршување. Таму се дефинираат чекорите за негово производство и поставување.
Заедничка компанија што ќе ја основаат Србија и компанија од Емиратите ќе бидат одговорни за спроведување на изградбата на три кули, хотел и музеј во оваа област.
Во нацрт-договорот е наведено дека целиот нов комплекс треба да биде завршен за осум години. Истото важи и за споменикот. Со потпишувањето, стратешкиот партнер е должен да го постави споменикот во тој период.
Сепак, како и во секој бизнис, постојат причини зошто овој рок би можел да се пропушти. Прво на сите, доколку Србија не ги исполни своите претходни обврски во врска со расчистување на локацијата, отстранување на заштитата, закуп на земјиште итн. Доцнења може да се појават и поради неповолни пазарни услови што би го попречиле проектот, како и поради негативни настани како што се војна, граѓански немири, немири и штрајкови, природни катастрофи итн.
Втората точка од овој член од договорот, исто така, наведува дека изградбата на споменикот ќе започне во рок од 24 месеци, или две години, од датумот кога соодветните дозволи ќе станат правно обврзувачки.
Пред тоа, стратешкиот партнер ќе „вложи разумни напори“ за да го заврши концептуалниот дизајн на споменикот на време за почеток на работата.
ЌЕ БИДЕ ЛИ ВКЛУЧЕНА СТРУЧНАТА ЈАВНОСТ ОД СРБИЈА?
Договорите планирани за овој бизнис потфат, исто така, предвидуваат дека дизајнот на целиот комплекс (кула, хотел, музеј) ќе биде по дискреционо право на стратешкиот партнер. И дизајнот нема да биде избран на никаков архитектонски натпревар.
Ова нема да се случи ниту за споменикот. Но, тука стратешкиот партнер сепак прави мало отстапување. Имено, како што е наведено во нацрт-договорот, ќе има (можеби) место за домашни архитекти.
„При подготовката на идејното решение за споменикот, стратешкиот партнер ќе се консултира и ќе го земе предвид мислењето на архитектите од Србија и професионалните здруженија на архитекти од Србија„, се наведува во документот.
Сепак, се додава појаснување: „За да се избегне сомнеж, ова не треба да се толкува на начин што идејното решение за споменикот ќе биде предмет на каков било официјален архитектонски натпревар или слично“. Со тоа, стратешкиот партнер ќе ја задржи контролата врз изгледот на споменикот, што треба да ги потсети граѓаните на Белград и Србија на еден од болните периоди од историјата.
Споменикот беше вклучен и во друга одредба од договорот, во делот што се однесува на трошоците, односно донесувањето на подзаконски акти.
Имено, Србија би била обврзана да донесе прописи што би овозможиле регулирање на трошоците што инвеститорот ќе ги има за таканаречените јавни работи. Јавните работи вклучуваат изградба (развој) на јавно земјиште, јавна и комунална инфраструктура и површини и објекти за јавни цели.
Споменикот беше вклучен и во оваа група работи. Новата регулатива би му овозможила на стратешкиот партнер да ги „компензира“ трошоците за поставување на споменикот како трошок за јавни работи.
