Аналитика
Во современо деловно окружување потребни се интензивни и динамични деловни решенија со цел финалните производи успешно да се пласираат до купувачите, кои исто така своевремено, претрпеле трансформација и постанале премногу информирани и чувствителни потрошувачи.
Компаниите мора да се однесуваат визионерски или барем да бидат во можност брзо да се прилагодат на промените што се случуваат и да одговорат на предизвиците на современиот и глобалниот бизнис со нивните иновативни решенија. Од компаниите се очекува да ги исполнат растечките побарувања на акционерите и да развијат препознатливи предности на конкуренцијата во ситуација кога конкуренцијата може брзо и лесно да копира било какво добро деловно решение. Во ерата на Интернет, глобалниот пазар и дигитализацијата, навистина можеме да кажеме дека единствената константа е промената. И компаниите и потрошувачите, како и вработените, се менуваат и се прилагодуваат. Контролингот и контролерите, како посебна и сè поважна потреба на секоја компанија, исто така поминаа низ прилично важна трансформација досега. Работејќи во нивната зона на интерес, контролерите се позиционираа на важни позиции во структурите за управување на економските субјекти.
Разговараме со Митка Мојсовска која е сертифициран тренер за контролинг во Контролинг бизнис центар и финансов директор во КОЛА дооел Скопје.
Пари: Какво е Вашето искуство ?
Во мојот случај, контролингот се појави од финансиско-сметководствената функција. Кога ќе погледнам на моето досегашно искуство, од оваа перспектива можам да кажам дека имав среќа да поминам низ логичен редослед на активности и акумулирано знаење поврзано со работењето во финансиите во мојата работа. Повеќегодишно искуство во сметководство и снимање деловни настани, запознавање со деловна документација, неговиот тек и влијание врз резултатот, е основа на моите деловни активности денес. Не е благодарно да се анализираат билансите и другите финансиски извештаи без да се знае како пристигнува секоја бројка во тие извештаи и како под влијание на кои деловни активности се менуваат состојбите на компанијата. Затоа, честопати сакам да кажам, врз основа на сопственото искуство и без намера да влијаам на развојниот пат на младите колеги, дека сметководственото знаење е економска писменост за секој што сака сериозно да се справи со финансиите и контролинг. Исто како што наскоро стана јасно дека известувањето само за минатото и исполнувањето на правните норми преку надворешно обелоденување не е доволно, така и јас со текот на времето станав сè повеќе вклучена во финансиска анализа и планирање. Преведено во услови на секојдневниот живот, покрај тоа што постојано гледаме наназад, стана императив истовремено да се погледне во ретровизорот, но и да се насочи значаен дел од вниманието напред, кон хоризонтот, постојано земајќи ги предвид знаците на патот. Сè повеќе, акцентот беше ставен на ажурирани, јасни тековни извештаи, анализи и прогнози. Овие активности се одличен додаток на мојата сметководствена основа и јас бев доста љубопитна и мотивирана да некако природно влезам во новоформираниот организациски дел задолжен за контролинг, или како што сè уште традиционално се нарекува во многу наши компании – план и анализа. Несомнено, е дека секоја менаџерска позиција бара основна финансиска писменост, така што не значи дека функцијата успешен контролер мора да произлезе само од сметководствено-финансиската функција, напротив, успешен контролер може да биде секој еден кој ги разбира деловните процеси и има основно ниво на финансиска писменост. Понатаму, тој љубопитен и аналитичен дух го надоградував со завршување на Академијата за Контролинг ( по програма на Controller Akademie од Минхен) каде всушност теоретски и практично се заокружива еден циклус на едукација во таа специфична област.
Пари: Кој е и што мора да има еден успешен контролер?
Навигаторот, копилотот, економската совест, спаринг партнерот се некои од најчесто користените изрази за контролерот и неговата улога во компаниите. Експертско знаење и апсолутно владеење на контрололинг техники и алатки станаа неопходни, но не и доволен услов за успешно управување со контролинг функцијата. Контролорот се справува со сметководството со управувањето и гарантира дека информациите потребни за управување се точни, доследни и ажурирани. Тој им приоѓа на овие финансиски индикатори од деловна перспектива и секогаш гледа во поголема слика во која нивната употреба вредност е јасно видлива. Во исто време, контролерот мора да ги следи и разбере деловните процеси, целите и стратегијата. Цврсто верувам дека оваа можност за поширок деловен пристап е изобилство на податоци и информации, на кои сме изложени секој ден, тоа е посебна логика на економско размислување што се рефлектира преку филтрирање, проверка и поврзување на податоците во значајни извештаи, што мора да ги има контролерот за да стане деловен партнер. Исто така е особено важно што тој е во состојба да ги толкува овие извештаи на крајот, така што секој менаџер, во која било професија, може лесно да ги разбере и да донесе важни деловни одлуки засновани врз нив. Контролерите не контролирaат, тие обезбедуваат влезни податоци, анализи, толкувања, предвидувања и иницијативи кои ќе му помогнат на самиот процес на контрололинг, во кој учествува и менаџерот и се движат во насока на исполнување на деловните цели.
Вие сте партнери кога успешно го спроведувате контролниот процес со вашиот менаџер на највисоко ниво, што е серија на заеднички активности и процеси во кои двете страни имаат свои специфични улоги и задачи, работејќи во исто време, за кои тие ја делат одговорноста.
Нашата работа е често полна со предизвици и не е секогаш лесно да останеме доследни на нашата професија, да ги толкуваме податоците објективно и непристрасно, и да формираме извештаи што на крајот треба да бидат презентирани на менаџерот. Овие извештаи мора да носат силни пораки. Исто така, неопходно е да се има „столб“ за да се презентираат понекогаш непријатни информации за секогаш да бидат зафатени, а често и заради обемот на работа и обврските, недоволно фокусирани менаџери, за кои некои лоши деловни вести се последното нешто што сакаат да ги слушнат во тој момент. Така, наместо да ја барате и префрлите вината, треба да се земе проактивен пристап за решавање на проблемот, да предложите и, заедно со менаџерот, да размислите за можни решенија што можат да доведат до подобри резултати и да се вратат во крајната цел.
Посебна тема е дека контролорите, како по правило, се занимаваат со исклучително доверливи информации. Значи, за да ги добијат важните знаења потребни за нивната работа, кои честопати не се претставени како елементи што можете лесно да ги соберете од деловни книги и разни софтверски решенија, тие мора да знаат како да поставуваат прашања. Овде повторно е многу важно да се направи разлика на кого и кога да се постават. Не премногу рано, не премногу доцна, ниту погрешна личност. Не секогаш е лесно да се управува таму, но нешто што секако секогаш ни помага и што придонесува и за професионални и за социјални способности, е време, односно наше искуство. Времето непогрешно ги филтрира луѓето и нивните способности се рефлектираат во резултати кои придонесуваат или не придонесуваат за крајната цел. Времето ни покажа дека успешните контролори мораат да внесат нови улоги во нивните компании, за што, покрај знаењето на контролорот и социјалните вештини, треба и длабоко знаење и мониторинг на деловните, деловните процеси и разбирањето на деловната стратегија. Оваа комбинација на знаења и вештини, поткрепена со долгогодишно искуство, каде времето е многу важен фактор, создава додадена вредност за сите, како за контролорот, така и за управителот, за заедничкиот процес на контролирање и за самата компанија.
На крајот, го сублимирав моето долгогодишно искуство во областа на контролинг и финансии и за истото создадов центар за едукација КОНТРОЛИНГ БИЗНИС ЦЕНТАР, во кој сите контролери, менаџери на различни нивоа, финансиски стручњаци ќе може континуирано да го усовршуваат своето знаење за управување во компаниите, да најдат стручна литература од областа на контролинг итн… Центарот започна со работа овој Септември, во тек е првата генерација на контролери во организација на КОНТРОЛИНГ БИЗНИС ЦЕНТАР, по програмата на CONTROLLER AKADEMIE CA од Минхен и поради големата заинтересираност, моментално има активен оглас за упис во втора генерација. Сите учесници добиваат практично искуство од областа на контролинг, материјали на Македонски Јазик согласно наведената програма и Меѓународен сертификат на кој се наведени областите на познавање.
